Zamонaviy avtomobillariga o’rnatilgan akkumulatorlarni ishlatishning o’ziga xos tomonlari
Zamонaviy avtomobillarining barchasiga xizmat ko’rsatilmaydigan akkumulatorlar o’rnatilgan bo’lib, ularning umumiy qopqog‘i germetik yopilgan holda tayyorlangan. Ish jarayonida batareyada oz miqdorda hosil bo’ladigan gazlarni tashqariga chiqarib yuborish uchun qopqoqning yon tomonida ikkita shamollatish tuynugi qoldirilgan.
Zamонaviy avtomobillarini ishlatish bo’yicha yo’riqnomalarga ko’ra, ularga o’rnatilgan akkumulatorlar ikkita asosiy ko’rsatkich bilan tavsiflanadi:
Rezerv sig‘im (RC kursatkich);
Sovuq aylantirish toki (CCA ko’rsatkich ).
Rezerv sig‘im (RC ko’rsatkich)
Akkumulatorlar batareyasining rezerv sig‘imi (RC ko’rsatkichi) generator ishdan chiqqanda, avtomobilni kechasi, yoritish moslamalari minimal darajada ulangan holda, qancha vaqt davomida harakatlanishi mumkinligini belgilaydi. Elektr sig‘im(RC ko’rsatkich)ning o’lchov birligi minut bo’lib, u atrof muhit harorati 250C bo’lganda, to’la zaryadlangan batareyani 25A tok bilan razryad qilinganda, uning qisqichlaridagi kuchlanishning 10,5V gacha pasayishiga ketgan vaqt bilan aniqlanadi.
Sovuq aylantirish toki (CCA ko’rsatkich)
Bu ko’rsatkich akkumulatorlar batareyasining atrof muhit harorati past bo’lgandagi elektr sig‘imini tavsiflaydi. CCA ko’rsatkich atrof muhit harorati - 180C bo’lganda akkumulatorlar batareyasi 30 sekund davomida qisqichlaridagi kuchlanishni 7.2V gacha pasayganda bergan maksimal tok kuchi bilan belgilanadi. Startyor valida avj oldiriladigan burovchi moment qiymati akkumulatorlar batareyasining CCA ko’rsatkichiga bevosita bog‘liq bo’ladi.
Akkumulyatorni yuklama ostida tekshirishdan avval elektrolit zichligi indikatorining ko’rinishiga qarab, batareyaning zaryadlanganlik darajasi aniqlanadi:
indikator qora rangda, o’rtasida yashil nuqtasi bor - akkumulatorni yuklama ostida tekshirishni darhol boshlash mumkin;
indikator qora rangda, yashil nuqta yo’q – akkumulator avval zaryadlanadi va so’ngra, yuklama ostida tekshiriladi.
Akkumulatorlar batareyasini yuklama ostida tekshirish quyidagi tartibda amalga oshiriladi:
Akkumulatorqisqichlariga voltmetr va tester ulanadi;
Akkumulatorlar batareyasi ga 15 sekund davomida 300 A yuklama beriladi;
v) Batareyaning sig‘imini tiklash uchun 15 sekund vaqt berib, so’ngra tavsifnomada ko’rsatilgan nominal tok miqdorida (test yuklamasi) yuklama beriladi. 15 sekunddan keyin batareya qisqichlaridagi kuchlanish o’lchanadi va yuklama olinadi;
Agar o’lchangan kuchlanish 1.5-jadvaldagi ko’rsatkichlardan past bo’lmasa, akkumulatorlar batareyasi soz, uni ishlatish mumkin. Agar olingan natija jadvaldagi ko’rsatkichlardan past bo’lsa, bu akkumulatorni almashtirish zarur.
5 – j a d v
a l
Elektrolit temperaturasi
|
210C
|
200C
|
00C
|
-160C
|
-180C
|
-180C dan past
|
Kuchlanishning minimal
qiymati, V
|
9,6
|
9,4
|
9,1
|
8,8
|
8,5
|
8,0
|
|
