WhatsApp kompaniyasi — shu
nomdagi ilova muallifi Voice Messa
ges nomli yangi funksiyaning chiqa
rilishini ma’lum qildi. U ovozli xa
barni WhatsAppning boshqa foy
dalanuvchisiga bir zumda yozib olish
va jonatish imkonini beradi.
Yangi funksiya WhatsApp: iPhone,
Android, BlackBerry, Symbian va Win
dows Phonega ega bo‘lgan barcha
qurilma va platforma foydalanuvchi
lari uchun qulay imkoniyatdir. Biroq
undan hozircha barcha ham foydala
na olmaydi — buning uchun ishlab
chiqaruvchilar biroz bosh qotirishlari
ga to‘g‘ri keladi. Ovozli xabarni yozish
bevosita WhatsApp chatida amalga
oshiriladi. iPhone va Android quril
malarida buning uchun ekranda mikrofon tugmasini bosish kerak,
Symbian boshqaruvi ostidagi Nokia smartfonlarida esa, joystik
markaziy tugmasiga bosish kerak. Jo‘natuvchi ovozli xabar yetka
zilganligi bilan birga, oluvchi uni eshitganligi yoki eshitmaganligi
haqida ham bilib olishi mumkin. Buni jo‘natilgan xabarda mikro
fon rangi bildirib turadi.
Hozirgi kungacha WhatsApp ilovasi xabarni, foto va videoni
darhol jo‘natish imkonini berar edi, lekin ovozli xabar jo‘natish
imkoniyatini taklif etmasdi. Ushbu funksiya muqobil ilovalar bilan,
shu jumladan, Voxer ilovasi bilan ta’minlanar edi. Yangi funksiya
Fortinet kompaniyasi tomonidan 2013yil 1yanvar oyidan
31iyulgacha FortiGuard Labs laboratoriyasi mutaxassislari to
monidan xavf to‘g‘risida tayyorlangan hisobot e’lon qilindi. Forti
Guard Labs ma’lumotlariga ko‘ra keyingi olti oy mobaynida mobil
qurilmalariga xavf 30 foizga ortdi. Laboratoriya ekspertlari har
kuni yangi 1,3 ming xavf omillarini kuzatadilar. Bundan tashqari,
300dan ortiq g‘aroyib turdagi Android oilasiga xavfni va
250 mingdan ortiq nusxada zararli dasturlarni kuzatishlarini ma’lum
qildilar, CNews va Fortinet mutaxassislari.
«Bundan uch yil avval mobil qurilmalari xavfi foydalanuvchi
lar hamda mutaxassislarda alohida bezovtagarchilik uyg‘otma
gandi. Ko‘pchilik xavf smartfon va planshetlarga qarshi bo‘lib, shart
libepul dasturlar tomonidan Cabir dasturiga o‘xshash yoki g‘araz
niyatli SMS’lar orqali yuborilardi, — deydi, Fortinet kompaniyasi
FortiGuard Labs laboratoriyasi mobil qurilmalari uchun antivirus
dasturlari katta tadqiqotchisi, Aksel Apvril (Axelle Apvrille). —
Biroq portativ qurilmalarga talab keskin o‘sib bormoqda, shu sa
babli kiberjinoyatchilar buning evaziga mo‘may daromad olmas
liklari kerak. Tadqiqotlarimiz mobil qurilmalari uchun xavf ka
mayishi mumkin emasligini ta’kidlamoqdalar».
2013yilda mobil qurilmalariga xavf bo‘yicha vaziyat keskin
o‘zgardi. Butun jahon Google Android OS operatsion tizimi ishlab
chiqaruvchilari smartfonlari ommaviy tarzda foydalana boshlan
di. Bugungi kunda Android qurilmasi barcha bozorlarga chiqaril
gan, bahosi va funksionalligi qulaylashmoqda. Fortinet ekspertlari
so‘zlariga muvofiq, qurilmalar funksionalligini oshiradigan inter
netda keng qo‘llaniladigan applikatsiyalar kiberjinoyatchilar uchun
platformaga aylanmoqda. FortiGuard ekspertlari 2012yildayoq
mobil telefonlari uchun sotib olish talab etiladigan dasturlar
ko‘payishini bashorat qilgan edilar.
2009yilda xavf Symbian OS operatsion tizimiga yo‘naltirilgan,
iOS va Android endigina bozorda paydo bo‘la boshlagan edi. Bundan
tashqari, Fortinet ma’lumotiga ko‘ra katta xavf Symbian operatsion
tizimi eng ko‘p tarqalgan Sharqiy Yevropa va Xitoyda yuzaga kelgan.
Manba:
