Andijan State Medical Institute Andijon Davlat Tibbiyot Instituti Cellular pathology. Dystrophies. Lecture-2 Cellular pathology. Mitosis pathology. Lecturer. Mamataliyev Avazbek Ro’zuvaevich., Docent, Candidatus Medicinae

Mitoz patologiyasida bu fazalarni har qaysisi zarar ko’rishi mumkin. Shunga 
asosan mitoz patologiyasini quyidagi turlari farqlanadi.
profazani
sekinlashishi; 
xromosoma
spiralizasiyasi va
despiralizasiyasini
izdan chiqishi; 
xromosomalarni
parchalanishi; 
anafazada xromosomalar
orasida ko’priklar hosil
bo’lishi; 
xromatidlarni erta
ajralishi; 
kinetoxorani
shikastlanishi.
kinetoxorani
shikastlanishi.
1. xromosomalarni 
shikastlanishi: 
kinetoxorani
shikastlanishi.

2. Mitotik
apparatni
shikastlanishi: 
metafazada mitozni rivojlanishini
kechikishi
metafazada xromosomalar taqsimlanishini 
tartiblanishi; 
uch guruhli metafaza;
b
o’
sh metafaza; 
k
o’
p qutbli mitozlar; 
asimetrik mitozlar;
monosentrik mitozlar; 
K-mitozlar

bevaqt
sitotomiya; 
kechikkan
sitotomiya
sitotomiyani
yo’qligi.
3. Sitotomiyani 
buzilishi: 
Hujayraga turli ta’sirlar ta’sir 
qilganda mitoz patologiyasi 
kelib chiqishi mumkin: 
ultrabinafsha va 
ionlashtiruvchi nurlanish, 
yuqori harorat, kimyoviy 
moddalar, shu jumladan 
kanserogenlar va mitotik 
zaharlar va b. 
To’qimalarni malignizasiyasida ko’plab 
patologik mitozlar kuzatiladi.

ultrabinafsha va
ionlashtiruvchi
nurlanish
yuqori
harorat
kimyoviy
moddalar, 
shu
jumladan
kanserogen-
lar
mitotik
zaharlar
va
boshqa-
lar. 
Hujayraga turli ta’sirlar ta’sir qilganda mitoz patologiyasi kelib 
chiqishi mumkin:
To’qimalarni malignizasiyasida ko’plab patologik mitozlar kuzatiladi.

Xromosoma aberrasiyalari deyilganda genetik
materialning keyinchalik qayta taqsimlanishi, yo’qolishi
yoki juftlanib qolishi natijasida kelib chiqadigan
xromosomalarni tuzilishidagi o’zgarishlari tushuniladi. 
Ular turli xil xromosoma anomaliyalarini aks ettiradi. 
Insonlarda patologiyalarni rivojlanishi bilan namoyon
bo’ladigan xromosoma aberrasiyalari orasida
xromosomalarni soni va tuzilishiga oid anomaliyalar keng
tarqalgan. 
Xromosomalar sonini buzilishi - gomologik xromosomalar
juftlaridan birining yo’qligi (monosomiya) yoki
qo’shimcha, uchinchi xromosomani (trisomiya) paydo
bo’lishi bilan ifodalanadi. Kariotipdagi xromosomalarni
umumiy soni bu hollarda modal sondan farq qiladi va 45 
yoki 47 ga teng bo’ladi.

Download 2,79 Mb.