2.4.2-rasm Havo liniya tayanchlar turi: a- yogoch tayanchlar, b- temirbeton
tayanchlar, c - metal tayanchlar: 1- tayanch ustunlari; 2- temir-beton qo‗shimcha
moslama; 3- po‗lasimdan yoki po‗lat homut; 4- izolyatorlarni armirovkalar uchun
ilgaklar;5- qattiq mahkamlagich ayrilar;6- tirgovichlar;7- izolyatorlar shodalarini
mahkamlash zanjirli biriktirma (armatura);8- temir-beton poydevorlar
.
1kV HL pastida-14 sm. Tayanchning boshqa qismlari 1 kVdan
yuqori kuchlanishdagilarning yuqori qirqimi-14 sm dan kam bo‗lmasligi
kerak va 1kV dan past HL uchun 12 sm. 35 kV gacha bo‗lgan HL da
tayanchga mahkamlanadigan boltlar diametri 16 mm, va 110 kV va undan
yuqori kuchlanishli HL larida-18mm, shaybalar kvadratli 65x65x5 mm
o‗lchamli, boltni joylashtirish uchun teshikli qilib yaratiladi.
Tayanchni ulamalar bilan tortib turuvchi bel bog‗lar, ruhlangan
yumshatilgan po‗lat simlar 4 mm diametr o‗lchamlisida bajariladi.
Ruhlanmagan simlar qo‗llanilganida diametri 5-6 mmlilarni qo‗llashga
ruxsat etiladi. Belbog‗lar ruxlanmagan simlar asfalt laki bilan qoplanadi.
Belbog‗ o‗ramlar soni loyihadagi kelitirlganidek olinadi. Agar
ko‗rsatilmagan bo‗lsa: 4 mm -12;5 mm-10 va 6 mm-8 dona o‗ramli
22
bo‗ladi.
Xizmat muddati 50 yildan ortiq bo‗lganligi sababli (2.3,b,v-rasm),
temir- beton tayanchlar keng qo‗llanilmoqda, ular chirishga chidamliligi,
ishlatilishi oddiy, metal tayanchlarga nisbatan metal sarfi va narxi kam va
arzon; metal
tayanchlarga nisbatan bu tayanchlar davriy ranglab turishni talab
qilmaydi.Betonni zichlash usuliga ko‗ra, temir-beton tayanchlar ikki xil
bo‗ladi: tebranishi va markazga qochirilgan (fugirlangan). Tebranishli
tayanchlar har xil ko‗rinishga ega: to‗g‗ri turtburchak, kvadratli, ikki еlkali.
Markazga fugirlangan tirgak tayanchlar halqasimon ko‗ndalang kesimga
ega. Ishlab chiqaruvchi korxonalardan biriktirilgan pastki uchlari va er osti
qismi va er usti qismlari uzunligi 0,6m gidroizolyatsiyalangan qilib
keltiriladi. Tebranma tayanchlar odatdagidek 10kV gacha bo‗lgan HL da,
35kV,110kV va undan yuqori kuchlanishli HL da markazga fugirlangan
tayanchlar qo‗llaniladi.
Yig‗ma yog‗och tayanchlar qismlarini yig‗ish usuli 2.3 a-rasmda
keltirilgan. Yog‗och tayanchlarda yog‗ochni tejash maqsadida ular
yig‗ilgan qilib tayyorlanadi, tayanch ustun, yog‗och yoki temir-beton
ulanma bilan birktiriladi.
Yig‗ma tayanchlar mustahkam konstruksiyani hosil qiladi, ulardan
foydalanilganda havo liniyasining pishiqligi, ishonchli ishlashi va ishlash
muddati ortadi. Tayanchning ustuni belbog‗lar (bandajlar) yoki xomo‗tlar
vositasida bitta yoki ikkita ulama bilan biriktiriladi. Temir-beton
tayanchlar.
Po‗lat armatohali va tayanchlar qo‗llanilishiga qarab kuchlanmagan,
qisman kuchlantirilgan va kuchlantirilgan armaturali bo‗lishi mumkin.
Beton po‗lat armatohani chirishdan ishonchli himoya qiladi. Shunga
qaramasdan tayanchlarning er osti bo‗lagi, yerdan chiquvchi 0,6m ishlab
chiqarish korxonalaridan gidroizolyatsiya qoplangan bo‗ladi. Korxona
gidroizolyatsiyasi qisman shikastlanganida qoplama tiklanishi yo‗li
bo‗yicha jarohat joylarni ranglab va еritilgan (tipi-4) bitum bilan ikki
qatlamli qilib qoplanadi. Tebranishli 0,38 kV temir-beton tayanchlar A16-
A50 turli beshta simlarni va turtta radiosimlarni osishga mo‗ljallangan.
Metalli traversalarni tayanch tanasiga boltlar bilan mahkamlanadi.
Izolyatorlarni traverslardagi po‗lat qoziqlarga mahkamlanadi. Temir-beton
tayanch qismlari 300-400 navli betondan tayyorlanadi (2.4.3 - rasm).
6-10 kV temirbeton tayanchlar g‗ovak oldindan kuchlatilgan to‗g‗ri
turtburchakli ko‗ndalang kesimli qilib tayyorlanadi. Oraliq tayanchlar bir
ustunli gorizontal simlar, qoziqli ШС-10 izolyatorlarga joylashtiriladi.
|
