- rasm. Har xil shaklli chuqurlarda me ‘yori y to‗proqli еrlarda tayanchlarni




Download 5,59 Mb.
Pdf ko'rish
bet16/200
Sana24.05.2024
Hajmi5,59 Mb.
#252573
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   200
Bog'liq
Andijon mashinasozlik instituti mualliflar Maxsudov Moxirbek To

2.4.4 - rasm. Har xil shaklli chuqurlarda me ‘yori y to‗proqli еrlarda tayanchlarni 
mahkamlash: a) -tayanchni rigelsiz mahkamlash; b)- rigellar bilan tayanchni 
mahkamlash. 
 
Metal tayanchlar. 110, 220 va 330 kV HL larda burchak va ankerli 
tayanch sifatida qo‗llaniladi va 500, 750 kV va undan yuqorilarida 
odatdagidek po‗lat tayanchlar qo‗llaniladi. Po‗lat tayanchlar korxonalarda 
payvandlash yoki boltli tayyorlanadi, alohida bo‗limli qilib va to‗plamli 
yig‗ishga boltlar uchun tayyor teshikli qismlar holatda yuklanadi. Boltli 
tayanchlar to‗plami boltlar tortilish teshikli yig‘ladigan qismlari ruxlangan 
qilib tayyorlanadi. 
Tayanchlarni to‗plash, ustaxonalarida tayyorlanib to‗planadi. 
Tayanchning tizimli qismlari ishlab chiqarish korxonasidan bog‗lab 
to‗plamli holda yuklanadi. Tayanch bo‗limlarini yoki to‗plam qismlarini 
yo‗l bo‗ylab joy sharoiti va yo‗l holatiga qarab tirkovichli avtoyuritmali, 
tirkovichli traktorlarda yoki chang‗ilarda, tog‗ va chiqish qiyin joylarda 
traktorlar yordamida, vaqtinchalik arqonli yo‗llar yoki vertolyotlarda 
tashiladi. 
Havo liniyalarida asosan alyuminli, po‗latalyuminli va po‗latli, 
xamda ayirim hollarda maxsus alyumin qorishmali simlar-aldreya va 


25
boshqalar qo‗llaniladi. Yashin qaytargich troslar, odatda po‗latdan. 
Simlar. 1000 V gacha bo‗lgan HL bir va ko‗p simli simlar 
qo‗llaniladi; o‗rami tarqatilgan simlarni qo‗llash ta‘qiqlanadi. 1000 V dan 
yuqori HL bittali yoki bir fazada bir nechata simli qilib bajarilishi mumkin; 
ikkinchi holatda fazalar parchalanishi deb ataladi. 
1000 V dan yuqori HL mexanik mustahkamlik sharoitiga ko‗ra, 
odatdagidek, ko‗p simli simlar va troslar qo‗llanilishi kerak. 
HL izolyatsiyalanmagan simlar, A va АКП turkumli alyumindan 
tayyorlanadi, va yana alyumin qorishmasidan tayyorlangan АЖ va АН, va 
yana po‗lat alyumin aralash AC belgili simlar, ifloslangan muhitda 
ishlovchi - АСКС, АСКП va ACK, po‗lat ПС, ПСО va ПЛК simlar 
qo‗llaniladi. Bir simli, monometalli simlar bo‗ladi (po‗lat alyuminli) va 
bimetalli (po‗lat misli, po‗lat alyuminli). Ko‗p simlar ham monometalli va 
aralashli (po‗lat alyuminli, po‗lat bronzali) bo‗lishi mumkin. 
1000 V gacha HL mexanik mustahkamlik shartiga ko‗ra simlarning 
ko‗ndalang kesimi quyidagidan kam bo‗lmasligi kerak: alyuminlilar - 16 
mm
2
; po‗lat bir simlilar diametri - 10 mm
2
; ko‗p simli po‗latlilar - 25 mm
2

po‗latdan bir simlilar diametri -4 mm

dan kam bo‗lmasligi kerak. 1000 V 
gacha bo‗lgan HL binolar ichiga shoxobilanishi uchun alyumin yoki uning 
qorishmalari osmada 25 m gacha o‗tishda, ko‗ndalang kesimi -16 mm

dan 
kam bo‗lmagani; po‗latli va bimetalli osmada 10 m gacha ko‗ndalang 
kesimi -3 mm dan kam bo‗lmagan; osmada 25 m- 4 mm

dan kam 
bo‗lmagan; misli, o‗zini ushlab turuvchi (samonesuyuщiy) (ABT-1, ABT-
2) osmada 10 m gacha - 4 mm
2
, 10 m dan 25 m gacha bo‗lganida - 6 mm
2

1000 V dan yuqori HL da simlarning eng kam ko‗ndalang kesimi HL 
tavsifiga ko‗ra tanlanadi. 
Momoqaldiroqdan saqlovchi troslar (arqonlar) HL lariga osib 
qo‗yish uchun, tashqi diametri 7,6 mm dan kam bo‗lmaydi, TQ da 
belgilanadi (GOST 3063-80). Po‗lat arqon (kanat) momoqaldiroqdan 
saqolvchi sifatida ishlatiladigan trosning ko‗ndalang kesimi 35 mm2 dan 
kam bo‗lmasligi kerak. Po‗lat sim va troslar yuqori mexanik 
mustahkamlikka ega, lekin kimyoviy ta‘sirlarga kam chidamli, shuning 
uchun ularni ruhlangan sim qilib yaratiladi. 
Simlar barabanlarda yoki kalavada (buxtada) keltiriladi. Barabanlarni 
mexanik 
jarohatlanishlardan 
saqlash 
maqsadida 
tashilayotganda 
barabanlarni yalpi taxtalar bilan aylanasi bo‗ylab, bor bo‗yigacha tikib 
tashlanadi, kalavada keltiriladiganlari qoplarga solib himoyalanadi. 
Izolyatsiyalanmagan HL simlar yuklamaga ruxsat byerilgan toklar 
ochiq 
havoda 
yotqizilishida, 
bino 
ichida 
yotqiziladigan 
va 
izolyatsiyalangan simlarga nisbatan, HL еrga nisbatan yuqorida, shu 


26
sababli simlarning sovutilish sharoiti ochiq havoda ancha yaxshi. 
Fransiya va Finlyandiyada izolyatsiyalangan HL simlar qo‗llaniladi, 
izolyatsiyalanmagan simlarni 1000 V gacha bo‗lgan HL lari qurilishida 
izolyatsiyalangan simlar xususan to‗la siqib chiqarmoqda. 
Hisoblar shuni ko‗rsatadiki o‗zini ushlab turuvchi izolyatsiyalangan 
simlarni HL da qo‗llash, metal prokat sarfini HL 1 km ga 450 kg ga k 
amaytiradi, sementni 200 kg ga. Ishlab chiqarish samaradorligi HL ni 
qurishda 20 % ni tashkil qiladi. Tejamkorlik samaradorligi 1 km HL ga 
170 ming so‗mni tashkil qiladi. 

Download 5,59 Mb.
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   200




Download 5,59 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



 - rasm. Har xil shaklli chuqurlarda me ‘yori y to‗proqli еrlarda tayanchlarni

Download 5,59 Mb.
Pdf ko'rish