Andijon mashinasozlik instituti mualliflar: Maxsudov Moxirbek Tolibjonovich Abdurashidov Eldorbek Ergashboy o‘g‘li

40
byerilganidan ortiqcha kuch paydo bo‗lganida o‗chirilishi uchun 
lebyodkalar va tortuvchi vositalar tortish kuchini rostlab chegaralovchi 
qurilmalar bilan qurilmalanishi zarur. Tortuvchi qurilma kabelni siqib 
turuvchi (motorli roliklar) va burilish qurilmalari kabelning shakl 
o‗zgarishiga yo‗l qo‗ymasligi kerak. 
Kabelni joylashtirishda 1-2% zahira bilan yotqizilishi kerak. 
Transheyada bino ichida va obyektda yalpi yuzaga yotqizilganda kabel 
g‗amlamasi ilon izi (zmeykoy) joylashtirishda, kabel tizimalari 
(kronshteynlarda) bu zahira osilish o‗qini tashkil qilish uchun qo‗llaniladi. 
Kabelning g‗amlamasi aylana (o‗ramlar) ko‗rinishida taxlashga 
ruxsat byerilmaydi. Kabellarni ulanishi va to‗xtatgichli muftalarda, ikki 
tomonlama bukilishida, yo‗l burilishlarida, bevosita uch muftalarida va 
oxirgi nuqtalarda qattiq siqib mahkamlanishi kerak va boshqa fermalar 
bilan qoplamalarda, devorlarda va gorizontal yotqizilayotgan obyektlar 
bo‗yicha mahkamlanishi zarur. Zirhlangan va zirhlanmagan kabellarni bino 
ichida va tashqarida yotqizilganida mexanik harakatlanish mumkin bo‗lgan 
joylarda (avtoulovlar harakati, yuklar va mexanizmlar, mutaxassis 
bo‗lmaganlarga yaqinlashishi imkoni bo‗lgan еrlarda) er ostida 0,3m 
chuqurlikda va pol yoki er sathidan 2 m dan kam bo‗lmagan balandlikda 
xavfsizlik himoya chorasi ko‗rilgan bo‗lishi kerak. 
Qaysi kabelning zich berkilganligi joylashtirish jarayonida bo‗zilgan 
barcha kabellar uchi, uch mufta va ulanish muftalar o‗rnatilishiga qadar 
vaqtincha zich berkligi(yopilishi) bo‗zilgan holatda bo‗ladi. 
Kabellarning eng kam ruxsat etilgan bukilish radiusi 
3.2.1-jadval 
Kuch kabellar tavsifi 
Tashqi diametriga nisbatan 
eng kam martali ruxsat 
etilgan kabel bukilish egri 
chiziq ichki radiusi 
Bo‗ktirilgan qog‗oz izolyatsiyali bir tolali qo‗rg‗oshin va alyumin 
qobiqli zirhlangan va zirhlanmagan 35 kV gacha 
25 
Ko‗p tolali bo‗ktirilgan qog‗oz izolyatsiyali zirhlangan va 
zirhlanmagan 35 kV gacha qo‗rg‗oshin qobiqli 
15 
alyumin qobiqli 
25 
Rezina izolyatsiyali, rezinli yoki polivinilxloridli qobiqli 0,66* kV 
gacha: 
Zirhlangan 
15 
Zirhlanmagan 
10 
Plastmassa izolyatsiyali 3 kV gacha, alyumin qobiqli, zirhlangan va 
zixirlanmagan 
15 
Plastmassa izolyatsiyali 3 kV* gacha, plastmassali yoki po‗lat 
gorfrirlangan qobiqda yoki zirhlangan 
10 
Plastmassa izolyatsiyali 3 kV* gacha, plasmassali qobiqda 
6 

41
zirhlanmagan 
Kabellarni devorlar orqali to‗siqlardan va ishlab chiqarish 
kameralarida qoplamalaridan o‗tkazishda kabel qurilmalari nometal truba 
bo‗laklari (tayanchsiz asbestli, plastmassali va boshqa) tayyorlangan 
teshiklardan temir-beton tizimlaridan yoki ochiq kamarlardan o‗tkazilishi 
tashkil topgan bo‗lishi kerak. 
Quvurlar bo‗laklaridagi ochiq joylar, teshik va kamarlar kabellarni 
joylashtirish tugatilgach butun devor qalinligi bo‗yicha yoki yonmaydigan 
to‗siqlar bilan, misol sement qum 1:10 hajmda, tuproq qum bilan -1:3, 
tuproq- sement va qum bilan- 1:5:1:11, perlit bilan, ko‗pirtirilgan qurilish 
gipsi bilan-1:2 bilan yamab suvalishi lozim. Devordan o‗tishdagi oraliqlar 
yamalmaydi, agar bu devorlar olovbardosh to‗siq hisoblanmasa. 

Download 5,59 Mb.