10
gaplar va uning turlari: sabab ergash gapli qo‘shma gap, maqsad ergash gapli
qo‘shma gap, shart ergash gapli qo‘shma gap qo‘shma gap, to‘siqsiz ergash gapli
qo‘shma gap, natija ergash gapli qo‘shma gap.
Bog‘lovchisiz qo‘shma gap. Bunday
qo‘shma
gap
komponentlarini
biriktiruvchi
asosiy
vosita
intonatsiya
yekanligi.Tarkibidagi qismlarning munosabatiga ko‘ra bunday qo‘shma
gapning
turlari: bog‘langan qo‘shma gapga sinonim tur, ergashgan qo‘shma
gapga sinonim
tur. Birinchi turda tenglanish intonatsiyasidan tashqari umumbo‘laklar (payt hollari,
aniqlovchilar)ning komponentlarini biriktirishdagi roli. Ergashgan qo‘shma
gaplarning yordamchilarsiz qo‘llanish holatlari. Bog‘lovchisiz qo‘shma gaplar
punktuatsiyasi.
Murakkab qo‘shma gaplarning uch va undan ortiq qismdan tashkil
topishi. Murakkab qo‘shma gaplarning komponentlari orasidagi munosabatga ko‘ra
turlari: tenglanish orqali tuzilgan murakkab qo‘shma gaplar, ergashish orqali tuzilgan
murakkab qo‘shma gaplar (bir
necha ergash gapli, bir necha bosh gapli qo‘shma gap).
Tenglanish va ergashish orqali tuzilgan murakkab qo‘shma gaplar (aralash qo‘shma
gaplar). Tenglanish orqali tuzilgan murakkab qo‘shma gaplarda biriktiruvchi
vositalar: teng bog‘lovchilar, yuklamalar va tenglanish intonatsiyasining mavjudligi.
Tenglanish va ergashish orqali birikadigan murakkab qo‘shma gaplar (aralash tipdagi
qo‘shma gaplar). Ular tarkibidagi komponentlarni biriktiruvchi vositalar. Ko‘p
komponentli qo‘shma gap komponentlarining
murakkab holda kelishi, ularning
boshqa komponentlar bilan munosabati va turli ko‘rinishlari.
