Talqin va tadqiqotlar respublika ilmiy-uslubiy jurnali №5
35
1-
Rasm. Invazion kasallik qo‘zg‘atuvchilari:
Chapdan: vorotoz kasalligi qo‘zg‘atuvchisi, varroa yakobson kanasi; yuqorida
urg‘ochi kananing ustki va ostki tomonidan ko‘rinishi.
O‘rta qismidan: akrapidoz kasalligini qo‘zg‘atuvchi akarapis vudi kanasining
erkak va urg‘ochisi; pastda kanalar bilan zararlangan trexea.
O’ngdan: braulez kasalligini qo‘zg‘atuvchi braula parazit kanasi; yuqorida
urg‘ochi kananing ustki va ostki tomonidan ko‘rinishi; pastda urg‘ochi kananing ona
ari tanasida parazitlik qilishi.
Asalari zararkunandalari va yirtqichlariga arixo‘r tilllarang kurkuray qushi,
sorokoputi qushi, sudralib yuruvchilar, sariq tusli yirik yirtqich yovvoyi va oddiy
arilar, ninachilar, kemiruvchilar, chumolilar, mog‘or zamburug‘i, asal va perga
iste’mol qiluvchi kapalaklar, kichik va katta asalari parvonasi, asalari bo‘risi (filant),
ola mayka qo‘ng‘izi, 4 juft oyoqli kanalar va boshqa zararkunandalar kiradi. [4]
Tajribali asalarichi asalarilarning sog’lig’i va farovonligini ta’minlash
asalarichilikni muvaffaqiyatli olib borish garovi ekanligini biladi. Shuning uchun u
xavfli zararkunandalar aniqlanganda o’z vaqtida choralar ko’rish uchun har doim o’zi
qilyotgan ishlarni xatti-harakatlarini kuzatib boradi. Profilaktik tadbirlarni muntazam
ravishda amalga oshirish asalarichilikni xavfsiz saqlashga yordam beradi:
-Faqat kuchli asalarichilik koloniyalarini saqlash;
-Asalarilarni oziq-ovqat va issiqlik bilan etarli darajada ta’minlash;
-Uyalarni vaqti-vaqti bilan tozalash, quritish, shamollatish va ta’mirlash;
-Quyoshda izolyatsiyani quritish;
-Qattiq oyoq yoki kerosinda uylarning oyoqlarini moylash;
-Suv va chumolilar uyasidan uzoqlashadigan asalarichilik xonasini o’rnatish;
-Izolyatsiyalovchi materialning davriy dezinfektsiyasi;
-Kovaklarni oltingugurtli gaz bilan tozalash;
-Zararkunandalarni oldini olish uchun teshiklarga maxsus to’siqlar yoki to’rlarni
o’rnatish;
-Uylarning ostidan o’tlarni yulish.
