|
Asbobning aniqlik sinfi va elektr o‘lchovlarining xatosini baholash
|
| bet | 4/8 | | Sana | 30.03.2022 | | Hajmi | 268.76 Kb. | | #19116 |
Bog'liq a-6 Dars ishlanma, ochiq dars fizika 1, Dinámik kuchlár tá0siridán mustáhkámlikká Õis«blásh, 19-maruza, Патология, GIO testAsbobning aniqlik sinfi va elektr o‘lchovlarining xatosini baholash
Agar asbob hujjatida ko‘rsatilgan qoidaga asosan ishlatilsa, uning aniqligi ko‘rsatilgan sinfga mos keladi. O‘lchashdagi absolyut xatolik aniqlik sinfidan foydalanib aniqlanadi .
Aniqlik sinfi deb asbobning maksimal ko‘rsatishiga nisbatan olingan eng katta yo‘l quyiladigan xatoligiga aytiladi.
(6.7)
bu yerda -aniqlik darajasi (xatoligi) maksimal absolyut xatoligi.
Amax- asbobning o‘lchov chegarasi.
Aniqlik sinfiga qarab asbobning o‘lchashlaridagi absolyut xatoligini topish mumkin. Absolyut xatolik asbobning butun shkalasi bo‘yicha bir xil deb hisoblanadi (6.7) tenglikga asosan absolyut xatolik
(6.8)
ko‘rinishida bo‘ladi .
Nisbiy xatolik
a) 0,5 C dan yoki (6.9)
Ah-o‘lchanayyotgan kattalik (6.7) ga asosan (6.8) ni qo‘yidagicha yozish mumkin:
yoki (6.10)
b) agar 0,5 A bo‘lsa nisbiy xatolik
(6.11)
Ah–qancha kichik bo‘lsa, nisbiy xatolik shuncha katta bo‘ladi. Biror kattalikni o‘lchashda ikkinchi yarim shkaladan foydalanilsa xatolik kam bo‘ladi. O‘lchashlarda asbobning maksimal ko‘rsatishini taxminan 70–80% ni tashkil etadigan kattaliklarni o‘lchash maqsadga muvofiq bo‘ladi. Shuning uchun amalda ko‘p chegarali asboblardan foydalaniladi. Bunday asboblar ishlatilganda asbobning o‘lchash chegarasi o‘lchanayotgan kattalikka yaqin holatda qo‘yiladi.
Tokni o‘lchash
Tekshirilayotgan elektr zanjiriga ulanuvchi asbob uning parametrlarini mumkin qadar kam o‘zgartirishi lozim. Shu sababli ampermetrning qarshiligi nolga teng bo‘lishi kerak. Bu holda tokni o‘lchash uchun zanjirga ulangan ampermetr zanjir qarshiligini o‘zgartirmaydi. Amalda bu shartni bajarish mumkin bo‘lmaydi, shuning uchun ichki qarshiligi eng kichik bo‘lgan ampermetrdan foydalanish maqsadga muvofiq bo‘ladi
O‘zgarmas tok magnitoelektrik ampermetrlar bilan, o‘zgaruvchan tok elektromagnit, elektrdinamik ampermetrlar va to‘g‘rilagichli miliampermetrlar bilan o‘lchanadi.
Tok kuchini yuqori aniqlik bilan o‘lchashda taqqoslash usulidan foydalaniladi.
Ampermetrning ko‘rsatishi ularning harakatchan qismidan o‘tayotgan tokning qiymatiga bog‘liq. Shuning uchun elektr zanjirida ampermetrlar iste’molchiga ketma-ket ulanar ekan. O‘zgarmas tokda ampermetrning o‘lchash chegarasini oshirish uchun uning chulg‘amiga parallel qilib nisbatan kichik qarshiliklar ulanadi. Bu qarshilik shunt deb ataladi.
|
| |
