| Ionlıq baylanısıw.
Ionlı baylanısıw ximiyalıq baylanısıwdıń bir túri bolıp, ol keri zaryadlanǵan ionlar yamasa elektromanfiyligi keskin parq etiwshi eki atom ortasındaǵı elektrostatik tartısıwdı óz ishine aladı [1] hám ionlı birikpelerde júzege keletuǵın tiykarǵı óz-ara tásir bolıp tabıladı. Kovalent baylanısıw hám metall baylanısıw menen birge baylanısıwdıń tiykarǵı túrlerinen biri bolıp tabıladı. Ionlar elektrostatik zaryadqa iye bolǵan atomlar (yamasa atomlar gruppaları ). Elektron alǵan atomlar teris zaryadlanǵan ionlardı (anionlar dep ataladı ) payda etedi. Elektronlardı joǵatatuǵın atomlar oń zaryadlanǵan ionlardı (kationlar dep ataladı ) payda etedi. Elektronlardıń bunday uzatılıwı kovalentlikdan ayrıqsha túrde elektrovalentlik dep ataladı. Eń ápiwayı jaǵdayda, kation metall atomı, anion bolsa metall bolmaǵan atom bolıp tabıladı, lekin bul ionlar jáne de quramalı tábiyaatqa ıyelewi múmkin, mısalı, NH+ sıyaqlı molekulyar ionlar. NH NH yamasa SO2− SO. Ápiwayılaw etip aytqanda, ion baylanısıw hár eki atom ushın da tolıq valentlik qabıǵın alıw ushın elektronlardıń metalldan metall bolmaǵanǵa ótiwi nátiyjesinde júzege keledi.
Bir atom yamasa molekula tolıq elektrondı basqasına ótkeretuǵın taza ionlı baylanısıw ámeldegi bolmaslıǵın tán alıw zárúrli bolıp tabıladı: barlıq ionlı birikpeler málim dárejede kovalent baylanısıw yamasa elektron almaslawǵa iye. Sonday etip, " ionlı baylanısıw" termini ion xarakteri kovalent xarakterden úlken bolsa, yaǵnıy eki atom ortasında úlken elektron kerilik parqı ámeldegi bolǵan baylanısıw beriledi, bul bolsa baylanısıwdıń qutbli (ionlı ) bolıwına alıp keledi. elektronlar teń bólistirilgen kovalent baylanısıw. Bólekan ion hám bólekan kovalent xarakterge iye bolǵan baylanısıwlar qutbli kovalent baylanısıwlar dep ataladı.
Ion birikpeleri erigen yamasa eritpe jaǵdayında elektr tokın ótkeredi, ádetde qattı jaǵdayda emes. Ion birikpeleri ádetde joqarı eriw noqatına iye bolıp, olar quramındaǵı ionlardıń zaryadına qaray. Zaryadlar qanshellilik joqarı bolsa, birlestiruvchi kúshler sonshalıq kúshli boladı hám eriw noqatı sonshalıq joqarı boladı. Olar suwda da eriydi ; birlestiruvchi kúshler qanshellilik kúshli bolsa, eriwsheńligi sonshalıq tómen boladı.
|
