.2 . Y oritish va yoru g‘lik darakchilarini ish latish

Yoritish tex n ik a si asboblarining yorugMik oqimiga ge n e ra to r 
qurilm asining k uchlanishi salmoqli t a ’sir k o ‘rsatadi, shuning u c h u n
1-TQ va 2 - T Q d a birinchi navbatda g e n e ra to r chiquvidagi ku ch - 
lanish tek sh irila d i.
Keyingi m u h i m operatsiya yorug‘lik asboblari kuch zanjirla- 
ridagi k u c h l a n i s h pasayishini o ‘lchashdir. Asboblarni ulagichidan 
tortib la m p a la r g a c h a b o ‘lgan elektr zanjirida kuchlanish pasayishi 
quvvati 15 V t . d a n kichik lam palar u c h u n 0,1 
h
-0,6 V, 15 Vt.dan 
yuqori u c h u n 0,5+0,9V, ulagichdan faralarga b o ‘lgan zanjirda esa
0,3-^0,8V boMishi kerak.
1-T Q d a K Q operatsiyalari, faralar oldingi burilishni k o ‘rsatkich 
va la m p a c h a la r, orqa fonar va o r q ac h a yurish fonari, m arkaziy 
ulagichni m a h k a m la n is h i tekshiriladi h a m d a k o ‘rsatkichi ulagichi 
va avariya signali beruvchini t o ‘g ‘ri ishlashi tekshiriladi.
2 - T Q d a 1 - T Q d a k o ‘zda tutilgan ishlardan tashqari tu m a n g a
qarshi faralarn i t o ‘g ‘ri o ‘rnatilganligi va ulanishi, shtekerli va vintli 
bog‘lovchilarni ishonchliligini, sim larning izolatsiyasi sifati (suv, 
ifloslik va c h a n g l a r d a n h im o y a la n m a g a n ) , yo ru g ‘lik m an balari 
holati va to v u s h signalini ish qobiliyati h a m d a h a m m a faralarini 
shtat ish rejim idagi yorugMik kuchi oMchanadi.
Yoritish texnikasi asboblarining qisqichlarida qisman yoki t o ‘liq 
yoki ularning ( —) simlari bilan avtomobil kuzovi o ‘rtasidagi kon- 
taktni y o‘qligi ularning ishida buzilish tu g ‘diradi. Musbat kontaktlarni 
yomonligi lam p a la rn i yorugMik kuchini kamayishi, manfiy ko ntakt­
larni y o m o n lig in i esa ko ‘p funksiyalir asboblarning ayrim seksiyala- 
rini o ‘z - o ‘z id a n ishlab ketishi: to rm o z signali o'rniga, m asalan, 
burilish k o ‘rsatk ichi yoki orqaga yurish signallari yonishi m u m kin. 
Bunday hoi so d ir boMganda, yoritish texnikasi asboblarining ishlashini 
bir paytda fonarlarning barcha seksiyalarini ulagan holda tekshiriladi.
Y oritish tex n ik a si va yorugMik xabarchilarn ing bu yu m larini 
ekspluatatsiya qilishda yorugMik manbalarini to ‘g‘ri qoMlash m uhim
ahamiyatga ega. Fonarga mos boMmagan lampa qoMlash uni xabar bera 
olish qobiliyatini kaniaytiradi (masalan, burilish ko‘rsatkichida rangsiz 
lampa rangsiz tarqatgichi bilan yoki gabarit fonarida q o‘ngMr lampa 
signal rangdorligini buzadi, bu taqiqlanadi). Rangli tarqatgichli har 
qanday fonardagi q o ‘ngMr kolbali lampa yoki kam quwatli lampa 
asbob yorugMik kuchini pasaytiradi. Kattaroq quwatli lampani qoMlash 
fonarni qizib ketishiga, uni plastmassa qismlari va izolatsiyasini erib, 
boshqaruv relesi va ulagichlarining kontaktlarini kuyib ketishiga, bosma 
plata (yam oq) simlarini kuyib qolishiga va simlarda tutashuv boMishiga

olib keladi. Yoritish texnikasi asboblaridagi kuyib ketgan la m p a - 
larni almashtirishda konstruksiyada k o ‘z d a tu tilg a n fonar va s h te k e r 
bogMagichlarining zichligini tiklash zarur.
2 - T Q o ‘tk a z is h d a eksp luatatsiya j a r a y o n i d a buzilgan f a r a -
larni o ‘rnatish b o ‘y icha sozlash ishlarini k o ‘p r o q bajarishga t o ‘g ‘ri 
keladi. N o t o ‘g ‘ri o ‘rnatilgan faralar su tkan i q o r o n g ‘i paytida y o ‘l- 
transport hodisasi r o ‘y berish ehtim olligini k o ‘paytiradi. Faralarni 
o ‘rn atishd a b uzilishlar m ah k a m lo v c h i e l e m e n t l a r va sozlovchi 
vintlarni o ‘z - o ‘zid an buralishi, shinasi o ‘tirib qolgan avtom obil 
og‘irlik m arkazining siljib qolishi y o ru g ‘lik m an b a y i o ‘zgarishlari 
bilan bogMiqdir. F a r a la rn i reglosk o p y o k i ΠIP A O - Ç tip id a a s -
bob yoxud m axsus belgilangan e k ra n (a v to m o b ild a g i faralarni 
joylanishiga mos) y o rd am id a sozlanadi. Vertikal devorda e kran ni 
belgilab olish (razm etk a) 5.1-rasm da keltirilgan.

Download 3,92 Mb.