|
Axborot jarayonlarining dasturiy ta’minoti
|
| bet | 3/13 | | Sana | 03.07.2024 | | Hajmi | 0,63 Mb. | | #266434 |
Bog'liq doc 2024-06-12 17-23-49. Axborot jarayonlarining dasturiy ta’minotifoydalanuvchi interfeysini ta’minlash vositalari deyiladi.
Kompyuter bilan ishlashdagi qulaylik, ish joyida mehnat unumdorligi bevosita foydalanuvchi interfeysiga bog’liq bo’ladi.
Tizimli darajadagi dasturiy ta’minotlar to’plami kompyuterning operatsion tizimi yadrosini tashkil qiladi.
Servisli (xizmat) darajadagi dasturiy ta’minot. Bu darajadagi dasturiy ta’minotlar bazaviy darajadagi dasturiy ta’minotlar bilan ham, tizimli darajadagi dasturiy ta’minotlar bilan ham o’zaroaloqa qiladi.
Utilitalar deb ataluvchi xizmat ko’rsatuvchi bu dasturlar zimmasiga kompyuter tizimini tekshirish va sozlash ishlarini amalga oshirish yuklatilgan. Aksariyat hollarda ular tizimli dasturlar funksiyalarini kengaytirishda yoki va yaxshilashda qo’llaniladi.
Amaliy darajadagi dasturiy ta’minot. Amaliy darajadagi dasturiy ta’minot o’zida aniq bir vazifani bajaruvchi amaliy dasturlar majmuini mujassamlashtiradi. Tabiiyki amaliy darajadagi dasturiy ta’minotlar va tizimli dasturiy ta’minotlar orasida bevosita o’zaroaloqa mavjud bo’ladi.
Dunyoda kompyuter texnikasini jadal rivojlanishi, dasturiy mahsulotlarni ham shunday jadallik bilan rivojlanishiga olib keldi. Dunyoda kompyuterlarni ommaviylashuvini dasturiy ta’minotlarsiz tassavur qilib bo’lmay qoldi. Kompyuterlarning rivojlanishini tijorat sohasini apparat ta’minoti (hardware) va dasturiy ta’minoti soft (software) kabi ikkita katta qismlarga ajratilishiga olib keldi. Dunyoda Microsoft, Oracle, Sun, Borland kabi dasturiy mahsulotlar ishlab chiqaruvchi kompaniyalar yuzaga keldi.
Hisoblash texnika vositalarini tezkorlik bilan rivojlanishi va kompyuterlarning qo’llanish sohalarini tobora kengayib borishi dasturiy ta’minotlar evolyusiyasi jarayonini tezlashtirdi.
Agar oldin dasturiy ta’minotlarning asosiy kategoriyalari (operatsion tizimlar, translyatorlar, amaliy dasturlar paketi) barmoq bilan sanarli bo’lsa, hozirgi vaqtga kelib u tugal bir rivojlanish tomoniga o’zgardi. Yangi dasturiy ta’minotlarni ishlab chiqishda tugal bir yangi bo’lgan yondoshuvlar yuzaga keldi. Bu jarayon talab qilinadigan dasturiy mahsulotlar bilan bozordagi amaldagi dasturiy mahsulotlarning nisbatini keskin o’zgarishiga olib keldi.
4.3-rasm.
Kompyuterning uchta asosiy sinfga ajratish qabul qilingan, bular: tizimli dasturlar; amaliy dasturlar va instrumental (uskunaviy) dasturlar.
4.4-rasm.
Tizimli dasturlar o’zida: axborotlarni qidirish va qayta ishlashni tashkil qilishning bazaviy funksiyalarini; kompyuterni tarkibiy qismlarini ishlashi ta’minlash va foydalanuvchini kompyuter bilan qulay muloqot qilishiga imkoniyat yaratish funksiyalarini mujassamlashtiradi.
|
| |
