• Qonuniy himoyalash vositalari
  • Axloqiy va odobiy himoyalash vositalari




    Download 1,8 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet70/82
    Sana19.12.2023
    Hajmi1,8 Mb.
    #123593
    1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   82
    Bog'liq
    Axborot kommunikatsion texnologiyalar

    Axloqiy va odobiy himoyalash vositalari – bu hisoblash texnikasini 
    rivojlanishi oqibatida paydo bo‘ladigan tartib va kelishuvlardir. Ushbu tartiblar 
    qonun darajasida bo‘lmasada, uni tan olmaslik foydalanuvchilarni obro‘siga ziyon 
    etkazishi mumkin. 
    Qonuniy himoyalash vositalari – bu davlat tomonidan ishlab chiqilgan 
    huquqiy xujjatlar sanaladi. Ular bevosita axborotlardan foydalanish, qayta ishlash 
    va uzatishni tartiblashtiradi va ushbu qoidalarni buzuvchilarning mas’uliyatlarini 
    aniqlab beradi. 
    Mutaxassislarning fikricha ushbu jinoyatlarni 75% i bevosita korxonada 
    ishlaydigan xodimlar tomonidan amalga oshiriladi. 
    Sodir etiladigan jinoyatlarning tahlili quyidagi xulosalarni beradi: 
    • ko‘pgina hisoblash tarmoqlarida foydalanuvchi istalgan ishchi o‘rindan 
    tarmoqqa ulanib faoliyat ko‘rsatishi mumkin. Natijada jinoyatchi bajargan ishlarni 
    qaysi kompyuterdan amalga oshirilganini aniqlash qiyin bo‘ladi. 
    • o‘g‘irlash natijasida hech nima yo‘qolmaydi, shu bois ko‘pincha jinoiy ish 
    yuritilmaydi; 
    • ma’lumotlarga nisbatan mulkchilik xususiyati yo‘qligi; 
    • ma’lumotlarni qayta ishlash jarayonida yo‘l qo‘yilgan xatolik o‘z vaqtida 
    kuzatilmaydi va tuzatilmaydi, natijada kelgusida sodir bo‘ladigan xatolarning 
    oldini olib bo‘lmaydi; 


    119 
    • sodir etiladigan kompyuter jinoyatlari o‘z vaqtida e’lon qilinmaydi, buning 
    sababi hisoblash tarmoqlarida kamchiliklar mavjudligini boshqa hodimlardan 
    yashirish hisoblanadi. 
    Ushbu kamchiliklarni bartaraf qilishda va kompyuter jinoyatlarini 
    kamaytirishda quyidagi chora-tadbirlarni o‘tkazish kerak bo‘ladi: 
    • personal mas’uliyatini oshirish; 
    • ishga qabul qilinadigan xodimlarni tekshiruvdan o‘tkazish; 
     muhim vazifani bajaruvchi xodimlarni almashtirib turish; 
    • parol va foydalanuvchilarni qayd qilishni yaxshi yo‘lga qo‘yish; 
    • ma’lumotlarga egalik qilishni cheklash; 
    • ma’lumotlarni shifrlash. 
    Hozirgi globallashuv davrida axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining 
    rivojlanishi oqibatida axborotni himoyalashning ko‘plab dasturiy, dasturiy-texnik 
    va texnik vositalari ishlab chiqilgan bo‘lib, ularning aksaryati haqida keyingi 
    paragraflarda batafsil ma’lumotlar keltirilgan.

    Download 1,8 Mb.
    1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   82




    Download 1,8 Mb.
    Pdf ko'rish