48
49
Iolimedia kitoblarda avvalgilardan farqli ravishda o‘quvchiga
axborotni taqdim etish uchun bir necha turli tashuvchilar (CD-
ROM, magnitli disk, qog‘oz va boshqalar) kombinatsiyasidan foy-
dalaniladi.
Gipermedia kitoblar multimedia kitoblar bilan ko‘p
umumiylik-
ka ega bo‘lsa-da, o‘zidagi axborotning notekis tashkil etilishi bilan
farqlanadi, masalan, o‘quvchi «sichqon» yordamida asosiy mate-
rialni bir chetga qo‘yib, matn va foydalanilayotgan usul bo‘yicha
atama va tushunchalar tizimiga tuzatishlar, sharhlar so‘rashi mum-
kin.
Intellektual kitoblar ma’nosi jihatidan ilgari kiritilgan imtihon
oluvchi kitoblarga yaqin va o‘quvchi qobilyatlariga u bilan mulo-
qot jarayonida jadal moslashishi mumkin.
So‘nggi ikki kitobning istiqboli ham qiziqligi shubhasizdir.
Telemedia kitoblar masofadan turib o‘qitadigan taqsimlovchi
interaktiv tizimni qo‘llab-quvvatlash
uchun telekomunikatsiya im-
koniyatlaridan foydalanadi.
Kibernetik kitoblar ham matematik modellash vositalarini o‘zi-
da saqlaydi va shu bois bayon etilgan hodisalar va obyektlarni har
tomonlama o‘rganish hamda tadqiq etish imkoniyatini o‘quvchiga
taqdim etadi.
3. 6. xOrijiY tiLLarni O‘rGanish
uchun tiziMLar
Bunday katta miqdordagi amaliy multimedia tizimlari orasida
Learning English in Multimedia o‘qituvchi tizimini ajratib ko‘rsati-
shi mumkin. U boshlovchilar uchun ingliz tilini o‘qitish
maqsad-
lariga mo‘ljallangan hamda IFAP/ IRI (Italiya) firmasi tomonidan
ishlab chiqarilgan. Mualliflar o‘zlarining amaliyotida qo‘llayotgan
English Plantinum multimedia tizimidan bir lavha quyidagicha
keltirilgan.
50
51
Kurs modul prinsipi bo‘yicha qurilgan, har bir modul u yoki
bu hayotiy vaziyatga muvofiq keladi. Ko‘rib chiqilayotgan holat-
lar va ularga muvofiq keluvchi xatti-harakatlar uchun tegishli so‘z,
tushuncha, jumla va gaplar kiritiladi. Shunday qilib, tinglovchilar
o‘z lug‘at boyligini to‘ldiradi, grammatika va
sintaksis qoidalarini
o‘rganadi.
Kompyuter dasturi yordamida o‘qitish og‘zaki nutqni tinglash
va talaffuzni nazorat qilish uchun videokasseta va audiokassetadan,
shuningdek, grammatika qoidalari berilgan ikki o‘quv qo‘llanmasi-
dan foydalanilgan holda to‘ldiriladi. O‘z-o‘zini nazorat qilishning
bunday usuli o‘qitish jarayoni samaradorligini oshiradi.
O‘zbekistonda ilk marotaba Farg‘ona universitetining pedagog
xodimlari tomonidan so‘zlovchi elektron
Partner ishlab chiqilib,
12- rasm. partner.
so‘zlarni tarjima qiladi va pro-
fessional diktor ovozi bilan ta-
laffuz qiladi. Uchta professional
dasturga ega. O‘z
xotirasida bir
milliondan ortiq so‘zlarni saq-
laydi.
PhRASE BOOK dasturi siz-
ga kerakli mavzuni tanlash im-
konini beradi: do‘konda, resto-
randa,
shifokor huzurida, samolyotda. Diktofonga so‘zlarni takror-
lang va talaffuzingizga baho oling.
LANGUAGE TEAChER dasturi yordamida siz oddiy so‘zlar
va iboralarni bir zumda yodlaysiz va to‘g‘ri talaffuz qilishni
o‘rganasiz. Xotiraning barcha turlarini ishga solish eng samarali
usuldir.
Siz narsalarning tasvirini, ularning nomi qanday yozili-
shi va tarjimasini ko‘ra olasiz, bir vaqtning o‘zida qanday talaffuz
qilinishini eshitasiz.
Bu sizga juda qisqa muddat ichida salmoqli lug‘at zaxirasini
to‘plash imkonini beradi.
U–LEARN dasturi so‘zlar va iboralarni talaffuz qilib, sizga dars
50
51
o‘tadi va vazifaning to‘g‘ri bajarilganligini zumda tekshiradi. Part-
ner C–PEN ruchkasi har qanday shartnoma,
rasmiy xat yoki boshqa
matnni o‘qiydi va tarjima qiladi.
