|
boshqa darajaga ko'tariladi
Pdf ko'rish
|
| bet | 136/174 | | Sana | 15.02.2024 | | Hajmi | 4,18 Mb. | | #156878 |
Bog'liq axborotlashtirishboshqa darajaga ko'tariladi.
Ierarxik tashkil etilgan kompyuterlar tarmoqdagi o'zaro aloqasini
ta’m inlovchi protokollar to'plam i kom m unikatsion protokollar — steki
deyiladi.
Yetti darajali ISO etalon m od elin in g darajalar vazifasini ko'rib
chiqam iz. (10.2-rasm ):
7-daraja — amaliy (Application Layer). Amaliy va tizimli ilovalar
(dasturlar) majmuyi. Bu darajada „Sherigimga qanday ma’lumotlar kerak?" —
degan savolga javob berilishi lozim. Ma’lumotlar o'lchov birligi — xabar
(message).
6-daraja — ma’lumotlarni taqdim etish (Presentation layer). Tarmoq
kompyuterlari o'rtasida ma’lumot almashuvining shakllari (format)
aniqlanadi. Bu daraja taijimonchi ham deb ataladi. „Ma’lumotlar qanday
shaklda ifodalanishi lozim?" degan savolga javob beriladi. Ma’lumotlami
shifrlash uchun SSL (Secure Socket Layer) protokoli qo'llaniladi.
5-
seansli (Session Layer). Bu darajada ikkita kompyuter o'rtasida
ilovalar seansini tashkil etish, foydalanish va seansini tugatishda TCP
(Transmission Control Protocol), UDP (User Datagram Protocol) hamda
UUCP (Unix to Unix Copy Protocol) protokollari qo'llaniladi. „Sherigim
kim?" — degan savolga javob beriladi. M a’lumotlar o'lchov birligi —
seans xabarlari.
4-daraja — transportga oid (Transport layer). Bu darajada TCP va
UDP protokollari (T C P G 'IP stekidan) hamda SPX (Seguenced Packet
Exchange) Novell steki protokoli yordamida ma’lumotlami bexato tashish
ta’minlanadi „Sherigim qaysi yerda joylashgan?" — degan savolga javob
olinadi. Ma’lumotlar o'lchov birligi — paketlar oqimi.
3-daraja — tarmoqli (Network layer). Bu darajada jo'natuvchi
kompyuterdan qabul qiluvchi kompyuteigacha bo'lgan marshrut aniqlanadi.
IP (Internet Protocol) va ARP (Address Resolution Protocol) protokollar
foydalanilgan holda „Sherigimga qaysi marshrut bilan yetib borish
mumkin?" — degan savolga javob beriladi. Ma’lumotlar o'lchov birligi
paket (packets).
2-daraja — kanalga oid (Data Link Layer). Bu darajada ma’lumotlar
tarmoqli darajadan jismoniy darajaga kadr (frame) shaklida uzatiladi. Lokal
tarmoqlarida kanalga oid darajasida Ethernet, Token Ring, FDDI
protokollari foydalaniladi, global tarmoqlarida esa SLIP (Serial Line In
terface Protocol) hamda PPP (Point to Point Protocol) protokollari
13 — R.X. Alimov va boshq.
193
|
| |
