• Bilimlar bazasi
  • Axborot texnologiyasi va tizimlari




    Download 4,18 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet69/174
    Sana15.02.2024
    Hajmi4,18 Mb.
    #156878
    1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   174
    Bog'liq
    axborotlashtirish

    Ekspert tizimining 
    boshqa axborot tizimlaridan 
    afzalliklari 
    qu­
    yidagicha:
    • yaqin davrlargacha EHM da yechish qiyin yoki umuman yechib 
    bo'lmaydigan deb sanaluvchi murakkab masalalarning yangi sinfini 
    yechish, optimallashtirish va (yoki) bahosini olish imkoniyati;
    • dasturchi bo'lmagan foydalanuvchiga (foydalanuvchilar) o'z tilida 
    suhbat yuritish va kompyuterdan samarali foydalanish uchun axborotni 
    vizualizatsiyalash usullarini qo'llash imkoniyatini ta’minlash;
    • yanada ishonchli va malakali xulosa chiqarish yoki qaror qabul 
    qilish uchun ekspert tizimini mustaqil o'rganish, bilimlardan foydalanish 
    qoidalari, ma’lumotlar, bilimlaming to'planishi;
    • foydalanuvchi axborot yo'qligi tufayli yoki axborotning haddan 
    ziyod rang-barangligi, yoki xatto kompyuter yordamida ham odatdagi 
    qarorni qabul qilishning cho'zilib ketilishi tufayli yecha olmaydigan savollar 
    yoki muammolarni hal etish;
    • takomillashgan asboblar va ushbu tizimdagi foydalanuvchi muta- 
    xassisning shaxsiy tajribasidan foydalanish hisobiga yakka tartibdagi 
    ixtisoslashgan ekspert tizimlarini yaratish imkoniyati;
    • ekspert tizimining asosi qaror qabul qilish jarayonini shakllan­
    tirish maqsadida tuzilgan bilimlar majmuyi (bilimlar bazasi) sanaladi.
    Bilimlar bazasi 
    — bu ayrim predmet sohalari murakkab vazifalar 
    yechimini topish uchun tahlil va xulosalarni yuzaga keltiruvchi model
    qoida, omillar (m a’lumotlar) majmuyidir (5.1-rasm).
    Axborot ta’minotining alohida yaxlit strukturasi ko'rinishida yaqqol 
    ko'zga tashlangan va tashkil etilgan predmet sohasi haqidagi bilim boshqa 
    bilim turlaridan, masalan, umumiy bilimdan ajralib turadi. Bilimlar 
    bazasi asosiy ekspert tizimi sanaladi. Bilimlar fikrlash va vazifalami hal
    95


    5.1-rasm. 
    Bilim bazasining asosiy xususiyatlari.
    etish usuliga imkon beruvchi aniq ko'rinishda ifodalanadi va qaror qabul 
    qilishni soddalashtirishga ko'maklashadi. Ekspert tizimining asosliligini 
    ta ’minlovchi bilimlar bazasi iqtisodiy obyektning bo'linmalaridagi 
    mutaxassislar bilimini, tajrabasini o'zida mujassamlashtiradi va institutsional 
    bilimlami (ixtisoslashganlar majmuyini, yangilanayotgan strategiyalar
    qarorlar uslublarini) ifodalaydi.
    Bilim va qoidalami turli aspektlarda ko'rib chiqish mumkin:
    — chuqur va yuzaki;
    — sifat va miqdoriy;
    — taxminiy(noaniq) va aniq;
    — muayyan va umumiy;
    — tavsifiy va ko'rsatma (yo'l-yo'riq) beruvchi.
    Foydalanuvchilar bilim bazasini samarali boshqaruv qarorlarini olish
    uchun qo'llashlari mumkin.

    Download 4,18 Mb.
    1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   174




    Download 4,18 Mb.
    Pdf ko'rish