• Virusga qarshi dasturlar
  • Virus paydo bo’lish belgilari




    Download 1,18 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet22/30
    Sana20.12.2023
    Hajmi1,18 Mb.
    #124517
    1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   30
    Virus paydo bo’lish belgilari. 
    Zararlangan kompyuterda eng muhimi virusni aniqlash. Buning uchun virusni asosiy 
    belgilarini bilish kerak: 
    1.Funktsional dasturlarni ishini to’xtatish yoki noto’g’ri ishlashi; 
    2.Kompyuterni sekin ishlashi; 
    3.OS ni yuklanmasligi; 
    4.Fayl va kataloglarni yo’qolishi yoki ulardagi ma`lumotlarni buzilishi; 
    5.Fayllar modifikatsiyasining sana va vaqtining o’zgarishi; 
    6.Fayl hajmining o’zgarishi; 
    7.Diskdagi fayllar miqdorining keskin ko’payishi; 
    8.Bo’sh operativ xotira hajmining keskin kamayishi; 
    9.Kutilmagan ma`lumotlar va tasvirlarning ekranga chiqishi
    10.Kutilmagan tovushlarning paydo bo’lishi; 
    11 .Kompyuterning tez-tez osilib kolishi. 
    Yuqoridagi belgilar boshqa sabablarga ko’ra ham bo’lishi mumkinligini eslatib 
    o’tamiz.
    Virusga qarshi dasturlar 
    Kompyuter viruslarini aniqlash va ulardan himoyalanish uchun maxsus 
    dasturlarning bir necha xillari ishlab chiqilgan bo’lib, bu dasturlar kompyuter viruslarini 
    aniqlash va yo’qotishga imkon beradi. Bunday dasturlar virusga qarshi dasturlar deb 
    yuritiladi. Umuman, barcha virusga qarshi dasturlar zaharlangan dasturlarning va 
    yuklama sektorlarning avtomatik tarzda tiklanishini ta’minlaydi. 
    Viruslarga qarshi dasturlar foydalanadigan viruslarni aniqlashning asosiy usullari 
    quyidagilar: 
    - etalon bilan taqqoslash usuli;
    - evristik taxlil;
    - virusga qarshi monitoring;
    - o’zgarishlarni aniqlovchi usul;
    - kompyuterning kiritish/chiqarish bazaviy tizimiga (BIOSga) virusga qarshi 
    vositalarni o’rnatish va h. 
    Etalon bilan taqqoslash usuli eng oddiy usul bo’lib, ma’lum viruslarni qidirishda 
    niqoblardan foydalanadi. Virusning niqobi-mana shu muayyan virusga xos kodning 
    qandaydir o’zgarmas ketma-ketligidir. Virusga qarshi dastur ma’lum virus niqoblarini 
    qidirishda tekshiriluvchi fayllarni ketma-ket ko’rib chiqadi (skanerlaydi). 
    Evristik tahlil. Kompyuter virusi ko’payishi uchun xotirada nusxalanish, sektorga 
    yozilish kabi qandaydir muayyan xarakatlarni amalga oshirishi lozim. 


    - 37 - 
    Virusga qarshi monitoring. Ushbu usulning mohiyati shundan iboratki, 
    kompyuter xotirasida boshqa dasturlar tomonidan bajariluvchi shubhali harakatlarni 
    monitoringlovchi virusga qarshi dastur doimo bo’ladi. Virusga qarshi monitoring barcha 
    ishga tushiriluvchi dasturlarni, yaratiluvchi, ochiluvchi va saqlanuvchi xujjatlarni
    Internet orqali olingan yoki disketdan yoki har qanday kompakt-diskdan nushalangan 
    dastur va xujjatlarning fayllarini tekshirishga imkon beradi. Agar qandaydir dastur 
    xavfli harakatni qilishga urinmoqchi bo’lsa, virusga qarshi monitor foydalanuvchiga 
    xabar beradi. 
    O’zgarishlarni aniqlovchi usul. Diskni taftish qiluvchi deb ataluvchi ushbu usulni 
    amalga oshirishda virusga qarshi dastur diskning xujumga duchor bo’lishi mumkin 
    bo’lgan barcha sohalarini oldindan xotirlaydi, so’ngra ularni vaqti-vaqti bilan tekshiradi. 
    Virus kompyuterlarni zaharlaganida qattiq disk tarkibini o’zgartiradi: masalan, dastur 
    yoki xujjat fayliga o’zining kodini qo’shib qo’yadi, Autoexec.bat fayliga dastur-virusni 
    chaqirishni qo’shadi, yuklama sektorni o’zgartiradi, faylyo’ldosh yaratadi. Disk sohalari 
    xarakteristikalarining qiymatlari solishtirilganida virusga qarshi dastur ma’lum va 
    no’malum viruslar tomonidan qilingan o’zgarishlarni aniqlashi mumkin. 
    Kompyuterlarning kiritish/chiqarish bazaviy tizimiga (BIOSga) virusga qarshi 
    vositalarni o’rnatish. Kompyuterlarning tizimli platasiga viruslardan himoyalashning 
    oddiy vositalari o’rnatiladi. Bu vositalar qattiq disklarning bosh yuklama yozuviga 
    hamda disklar va disketlarning yuklama sektorlariga barcha murojaatlarni nazoratlashga 
    imkon beradi. Agar qandaydir dastur yuklama sektorlar tarkibini o’zgartirishga urinsa, 
    himoya ishga tushadi va foydalanuvchi ogohlantiriladi. Ammo bu himoya juda ham 
    ishonchli emas. 

    Download 1,18 Mb.
    1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   30




    Download 1,18 Mb.
    Pdf ko'rish