Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Sumqayıt Dövlət Universitetinin nəzdində Sumqayıt Dövlət Texniki Kolleci

Download 1.07 Mb. Pdf ko'rish
bet	12/18
Sana	30.05.2022
Hajmi	1.07 Mb.
	#22310
Turi	Mühazirə

1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 ... 18

Bog'liq
elektrik-təc.-əsasları-tam

Torpaqlanma sistemləri

Torpaqlarıma elektrik şəbəkələri, stansiya və yanm stansiyalarının sadə, lakin çox vacib bir
sistemləridir. Əhəmiyyətinə görə torpaqlanma üç yerə bölünür:- işçi topraqlanma, təhlükəsizlik
torpaqlanamsı, ildırım mühafizəsi torpaqlanması. Növünə gğrə stasionar və ya müvəqqəti
(daşman) olurlar. Yarımstansiyalarda bu məqsədlə xüsusi üçfazlı, elastiki birləşmələri olan,
başlıqlı, səyyari torpaqlayıcılar istifadə edilir.
Konstruksiyasına görə onların əsas işçi elementləri örə onların əsas işçi elementləri torpağa
vurulmuş metal borular, künclük və ya bütöv en kəsiyi olan yuvarlaq və ya dördkünc materialdır.
Onlara torpaqlanma elektrodları deyilir. Torpaqlayıcı qurğular dərində, yerlə bilavasitə əlaqəsi
olan keçiricidən və ya biri-biri ilə qrup şəklində birləşdirilmiş kontaktı olan keçiricilər sistemindən
(torpaqlanma konturundan) ibarətdir. Torpaqlanma elektrodları ilə s istemin və avadanlıqların
birləşdirilməsi qalvanik metal zolaqlarrm (40*4 mm- dən az olmayan) qaynağı ilə aparılır. Bu
zaman seçilən qaynaq elektrodları da qalvanizli olmalıdırlar. Yüksək gərginlikli paylayıcı
qurğuların içərisində olan bütün açar, ayırıcı və digər gərginlik altında olan gövdələrin
torpaqlanması üçün stasionar torpaqlayıcılardan istifadə edilir.
Bir başa torpaqlanma «transformatorların neytralının bilavasitə metallik yerlə birləşdirilməsi
və ya kiçik müqavimətlə torpaqlanmasıdır. Bunun əsas üstünlükləri:- ifrat gərginliyin 2.5 U
f
-dan
çox olmaması, bir fazlı qısa qapanma cərəyanlarının üç fazlı QQ -ın 60%-dən çox olması və bu
zaman sağlam fazlardakı gərginliklərin 0.8 U
xətti
gərginliyə qədər qiymət alması, rele
mühafizəsinin dəqiq və tez işləməsidir. Eyni zamanda neytralın bu rejimində avtomatik təkrar
qoşulmaların, daha effektli işləməsidir.
Birfazlı QQ cərəyanlarının qiymətlərinin həddi stansiya və yarımstansiyada olan
transformatorların bir qisminin torpaqlanmaması ilə tənzimlənə bilər. Çünki bütün
transformatorların neytralı torpaqlandıqda QQ cərəyanları çox arta bilər. Lakin belə hesabatlar
apardıqda avtotransformatoriann neytralının topraqlanmasının həmişə vacib olduğu nəzərə
alınmalıdır. Həm də bütün transformatorların neytralının torpaqlanması rele mühafizəsinin işini
mürəkkəbləşdirir, əlaqələndirici və rabitə xəttlərinin işi çətinləşir, onlara olan kənar təsirlər artır.
Ölkəmizdə istifadə edilən transformatorların dolaqlarının sıfır nöqtəsində tam izolyasiya

səviyyəsi olmadığından, (məsələn, 110 kV transformator dolaqlarının sıfır nöqtəsi 35 kv izolyasiya
səviyyəsinə uyğun olduğundan) qeyri simmetrik QQ-da neytralın gərginliyinin artması və bu
zaman neytralın izolyasiyasımn boşaldıcılarla mühafizə edilməsi hesabalnmalıdır.

Download 1.07 Mb.

1 ... 8 9 10 11 12 13 14 15 ... 18

Download 1.07 Mb.

Pdf ko'rish