JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS
http://www.newjournal.org/
Volume–46_Issue-3_February_2024
101
foydadan davr xarajatlarini ayirish va asosiy faoliyatdan olingan boshqa daromadlarni
qo‘shish hamda asosiy faoliyatdan ko‘rilgan boshqa zararlarni ayirish orqali
aniqlanadi. Bunda quyidagi tenglikdan foydalanish mumkin:
asosiy faoliyatdan olingan foyda. Ushbu ko‘rsatkichni aniqlash uchun yalpi
foydadan davr xarajatlarini ayirish va asosiy faoliyatdan olingan boshqa daromadlarni
qo‘shish hamda asosiy faoliyatdan ko‘rilgan boshqa zararlarni ayirish orqali
aniqlanadi. Bunda quyidagi tenglikdan foydalanish mumkin:
AFF = YaF - DX + AFBD - AFBZ
Iqtisodiy samaradorlikka baho berishda qo’llaniladigan foyda turlari:
Davr xarajatlari – bu korxonani boshqarish va muomala xarajatlari yig’indisidir.
Mahsulotlarni sotish bilan bog’liq xarajatlar ham davr xarajatlari tarkibiga kiradi.
Davr xarajatlari – bu korxonani boshqarish va muomala xarajatlari yig’indisidir.
Mahsulotlarni sotish bilan bog’liq xarajatlar ham davr xarajatlari tarkibiga kiradi.
Asosiy faoliyatdan olingan boshqa daromadlarga quyidagilar kiradi:
undirilgan yoki qarzdor tomonidan e’tirof etilgan jarimalar, penyalar,
vaqtida to‘lanmagan qarzlar va xo‘jalik shartnomalari shartlarini buzganlik uchun
jarimalar, shuningdek yetkazilgan zararlarni undirish bo‘yicha daromadlar;
hisobot yilida aniqlangan o‘tgan yillar foydasi;
asosiy fondlar va boshqa mol-mulklarni sotishdan olingan daromadlar;
da’vo bildirish muddati o‘tgan kreditorlik qarzlarni hisobdan chiqarishdan
olingan daromadlar;
da’vo bildirish muddati o‘tgan kreditorlik qarzlarni hisobdan chiqarishdan
olingan daromadlar;
xo‘jalikning umumiy ovqatlanish shaxobchalaridan tushumlar va
yordamchi xizmatlardan daromadlar sifatidagi boshqa daromadlar;
davlat subsidiyalari va xolisona moliyaviy yordamlar.
Asosiy faoliyatdan olingan boshqa daromadlarga quyidagilar kiradi:
umumxo‘jalik faoliyatidan olingan foyda. Ushbu ko‘rsatkichni aniqlash uchun asosiy
faoliyatdan olingan foydaga moliyaviy faoliyatdan olingan daromadlarni qo‘shish va
moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlarni ayirish orqali aniqlanadi. Bunda quyidagi
formuladan foydalanish mumkin:
umumxo‘jalik faoliyatidan olingan foyda. Ushbu ko‘rsatkichni aniqlash
uchun asosiy faoliyatdan olingan foydaga moliyaviy faoliyatdan olingan daromadlarni
qo‘shish va moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlarni ayirish orqali aniqlanadi. Bunda
quyidagi formuladan foydalanish mumkin:
