Освещение (Lighting)
Освещение (Lighting) yordamida yarigliqning uchtasidan
bittasini olib tashlash imkoniyati bor.
Yariqliq tashkil etuvchilarinin mos rahamlariga qaray
qo‘shishga bo‘ladi. Yarigliq tushishini kubdan karkas bilan qarash
yordamida olinadi. Har bir istochnik uzuning
intantsivligiga
egabo‘lib Интенсивность (Intensity) maydonida beriladi.
Keral bo‘lgan istochnik tanlanilib va surgishni kerak tomanga
surgandan keyin va Использовать полноцветный диапазон (Use full color range)
bayroqchsini tanlash bilan soya va yoriqliqning tushishini aniqroq beradi.
56
Цвет (Color Wheel)
Tekislikda fazoviy obyektlarni tasvirlashda ranglar katta rol uynaydi.Вкладка
Цвет (Color Wheel) bir nechta ran zalivkalinintaklif etadi.
Использовать заливку объекта (Use object fill) amali obyektning uzining
rangini zalivka sifotinda foydalanadi. Ковровая заливка (Drape fills) tanlangan bo‘lsa
obyektni tula en tomonlarga ajratmasdan buyaydi.
Сплошная заливка (Solid fill) fazoviy obyektning ust qismini bir xil rang bilan
tultiradi, bunda rang palitradan tanlaniladi.
Плавная заливка (Shade) oyruglikni real immitatsiyalashda ravon tarqalishning
t’amillash maqsadida foydalaniladi. Ranglar От (From) va До (То) tugmalari
yordamida aniqlanib, yoruglikni hisobga olgan holda gradientli to‘ldidrish imkonini
beradi. Фаска (Bevels)
Fazoviy obyektning eng oxirgi shtrixi obyektning faskasini
yaratish bo‘ladi.
Фаска
(Bevels)
faskani
yaratish
va
uning
paramertlarini o‘zgartirish amallarini bajaradi. Faskani
yaratish uchun Применить фаску (Use Bevel) bayroqch
qo‘yish kerak va uni parametrlarini aniqlash kerak.
Глубина фаски (Bevel depth) maydoni faskani
o‘lchamini beradi, Угол фаски (Bevel angle)maydoni —
qialiq burchagini ko‘rsatadi.
Линза (Lens) buyrug‘i
Effects (Эффекты) dagi Линза (Lens)
buyrug‘i ajratilgan obyektni shklini o‘zgartiradi ,
masalan , kattalashtiradi,yoki ranglarni filtrlaydi va
h. Agarda linza obyektlar guruhi ustida tursa,u
holda obyektni har birini alohida o‘zgartiradi.
Bu amal bajarilganda Docker tipidagi panel
paydo bo‘lib ,unda linzalar ruyhati va ularni
foydalanganda obyekt ko‘rinishlari beriladi.
Tanlangan linzaga turiga bogliq effekt paramertlari uzgaradi.
•
Linza - Прозрачная (Transparency) obyekt va linza
57
ranglarni aralashtiradi,bu amal Цвет (Color) tugmasi va Уровень (Rate) maydonidan
linza tiniqligi foyz nisbatia tanlanadi, qiymat qancha katta bo‘lsa linza tiniqligi yuqari
bo‘ladi.
•
Linza - Увеличение (Magnify) Коэффициент увеличения (Amount)maydonda
berilgan qiymatga nisbatan obyektni kattalashtiradi.
•
Linza - Яркость (Brighten) obyektni ravshaligini Уровень (Rate) maydonida
beriilgan qiymatgan aniqlaydi .qyimatlar diapazoni:
-100% dan +100%. Agar +100% bo‘lsa hamma ranglar oq ranga ega bo‘ladi, 0% da
linza - obyekt rangiga hech qanday tasirini o‘tkazmaydi, – 100% da bo‘lsa hamma
ranglar qora ranga utadi.
•
Linza - Инвертировать (Invert) obyektni ranglarini invertizatsya qiladi: Qora
rangni — oq ranga, oq rangni — qaraga va h.. Agarda invertizatsiya fonga ham
tasir qilsa u holda Удалить фон (Remove Face) bayroqchasini qo‘yish kerak
shunda faqat obyekt gina invertizatsya qilinadi.
•
Linza - Цветной фильтр (Color Limit) buyrug‘i Цвет (Color)da o‘rnatilgan linza
rangidan boshqa obyektning barsha ranglarini filtirlaydi. Filtratsiya intentsivligi
Rate (Уровень) maydonidan aniqlaniladi agarda u kam bo‘lsa boshqa
ranglarning natijaviy ranga tushishi ko‘proq bo‘ladi. Bu effektga Удалить фон
(Remove Face)ni foydalansa ham bo‘ladi.
•
Linza - Сложение цветов (Color Add) obyektning rangiga linza rangini RGB
modeli bilan aralashtiradi.
•
Linza - Окрашенная серая шкала (Tinted Grayscale) Bu filtr rasmlar bilan
ishlashda qullaniladi.
•
Linza - Инфракрасная шкала (Heat Map) obyekt rangini infra qizil shkala
bo‘yicha konvertatsya qiladi.
•
Linza - Цветовой фильтр с растяжкой (Custom Color Map) obyekt rangini
silzitgish yordamida o‘zgartiradi. От (From) va До (То) tugmalari yordamida
ranlarni uzgartadi.Silzitgishning yonalishi quyidagi ruyxatda berilgan: По
прямой (Direct Palette) variantida to‘gri chiziq buyicha, Прямая радуга
(Forward Rainbow) varianti esa va Обратная радуга (Reverse Rainbow) soat
strelkasi ga nisbatan doyra shaklida o‘zgartiladi.
•
Linza - Контурный режим (Wireframe) Ovbodka va zalivkalarni rangini
o‘zgartiradi Обводка (Outline) va Заливка (Fill) amallari bilan bajariladi.
•
Linza - "Рыбий глаз" (Fish Eye) obyektlarni kattalashtiradi yoki kishiklastiadi.
Linza uzragish diapazoni -1000% dan
+1000% oraliqda bo‘lib, bu
Уровень (Rate) panelida joylashgan bo‘ladi.
58
Agarda Без линзы (No Lens Effects) tanlansa linza olib tashlanib oddiy
obyekt ko‘rinishida beriladi.
Заморозить (Frozen) bayroqchasi, linza tagidagi obyektni qatirgan holda
boshqa joyga qo‘yish mumkin.
Точка зрения (Viewpoint) linzadan ko‘rilgan
obyektni silzitish imkoniyatga ega, bunda obyekt yoki linza siljitilmagan holda
bajariladi. Bu amalga bayroqcha qoyilgandan keyin Редактировать (Edit) tugmasi
paydo bo‘ladi, tugma bosilgandan keyin krest shaklidagi marker chiqadi. Markerni
silzitish tasvirni silzitishga olib keladi.
Обтравочный клип (Power Clip) buyrug‘i
Эффекты (Effects) menyusidagi Обтравочный клип (Power Clip) buyrug‘i
bajarilganda menuning buyruqlari va effektlarni muharrirlash chiqariladi.
Klipga kiradigan barcha obyektlar bitta obyekt bo‘lib hisoblanadi. Klip ustida amallar
bajarganda obyektni butunligicha yoki uni qismlarga bo‘lgan holda amalga oshiriladi.
Редактировать содержание (Edit Contents) yordamida muharrirlanadi. Bu amal
Эффекты (Effects) menyusidagi Обтравочный клип (Power Clip) ichida
joylashtirilgan. Agarda ichma –ich klip bo‘lsa muharrirlash bir necha marta bajariladi.
Ishni tugatgandan so‘ng Закончить редактирование данного уровня (Finish
Editing This Level) amali bajariladi. Bu amal muharrirlangan obyektni qaytadan
konteynerga solib qo‘yadi.
Agarda Параметры (Options) (Windows menyusi Toolb asbobi) ayniqsidagi
Редактировать
(Edit) buyrug‘idagi Автоматическое центрирование gan bayroqcha quyilgan bo‘lsa
klipni taskil etuvchilari markazdan joyalstirilgan holda ekranga chirqariladi
Интерактивная прозрачность (Interactive Transparency) asbobi
Интерактивная прозрачность (Interactive Transparency) asbobi yordamoda
vektor grafikasi dasturiga rastrli grafika dasturlarining amallaridan biri bajariadi, bu
amal asboblar panelidagi mos tugmasi yordamida bajariladi.
Bu amalning rastrli tasvirlarni серого ko‘rinishidagi obyektlarni yaratadi.
Интерактивная прозрачность (Interactive Transparency)asbobi Свойства
(Property Bar) bilan birgalikda ishlab, hamma zalivkalardan foydalanish va ravshanlik
parametrlarini oshiradi. Свойства (Property Bar) satr ko‘rinishi tanlangan zalivka
turiga bogliq.
59
Edit (Редактировать) tugmasipanelning chap tomonida joylashgan bo‘lib, mos
zalivka rangdagi asosiy mulohat oynasini ekranga chiqarishga muljallangan.
Bu yerda maskalarni biiktirishning rejimlariga itibor berish kerak, bu un sakkizta
ranglarning obyektlar bilan ishlash imkoniyatini beradi.
Ruyhatda quyidagilar berilgan: Нормальным (Normal), Сложение (Add),
Вычитание (Substract), Разница (Difference), Усиление (Multiply), Ослабление
(Divide), Если светлее (If Lighter), Если темнее (If Darker), Текстуризация
(Texturize), Hue (Цветовой тон), Насыщенность (Saturation), Яркость (Lightness),
Обращение (Invert), Логическое «и» (And), Логическое «или» (Or), Логическое
«исключающее или» (Xor), Красный (Red). Зеленый (Green), Синий (Blue).
Интерактивная деформация (Interactive Distortion) asbobi
60
Интерактивная деформация (Interactive Distortion) asbobining tugmasi
Интерактивный
инструмент
(Interactive
Tool)guruhida
joylashgan.Bu yordamida obyektlarni avvalgi turidan katta farq
qiladiganday qilib o‘zgartiradi. Bu asbob Свойства (Property
Bar) bilan birgalikda ishlatiladi. Bunda deformatsiyaning uchta
tipi mavjud: «Тяни-Толкай» (Push and Pull), Зигзаг (Zipper) и
Скручивание (Twister).
Bu asbob bilan ishlash boshqa interaktiv asboblardan farhi yoq,
fahat oxiridagi olinadigan natija koplagan faktorlarga bog‘liq,
tasodifiy (masalan, kursorning holati yoki uning siljitil yatirilgan
masofasi va h.), voqealar kutilgan natijani bermaydi. “Mahsulot”
ning bir nechta turini olish imkoniyatlari bor va u cheksiz.
Интерактивная тень (Interactive Drop Shadow) asbobi
Интерактивная тень (Interactive Drop Shadow) asbobininng tugmasi
Интерактивный инструмент (Interactive Tool) joylashgan bo‘lib ,soyaning har xil
effektlarini yaratishga muljallangan.
Bu asbob Свойства (Property Bar) asboblar satridan ham boshqariladi.
Направление тени (Drop Shadow Direction) ruyhatida quyidagicha soyalarning
ruyhati berilgan: Внутрь (Inside), По центру контура (Middle). Наружу (Outside).
Усредненная (Average). А в списке Границы тени (Drop Shadow Edges) — chegara
uchun variantlari: Линейная (Linear), Квадратная
(Squared). Инвертированная квадратная (Inverse Squared).
Жесткая (Flat). Rang effektlari
CorelDRAW dasturining asasoy uzgachaligi rangli effektlar yaratish bo‘lib
hisoblanadi. Bu effektlar nafaqat nuqtali tasvirlar, vektorli tasvirlar uchun ham
ishlatiladi. Эффекты (Effects) menyusidagi Цветовые настройки (Color Adjustment)
buyrug‘i, ruyxatni chiqaradi va bu yerda shulardan oltitasi vektorli obyektlarga tegishli.
•
Яркость-Контраст-Интенсивность
(Brightness-Contrast-Intensity)
filtri
tasvirlarni rang tonlarini sozlaydi. Яркость (Brightness) maydoni yoriqlilik
tushishini uzgarish diapazonini ko‘rsatadi, Контраст (Contrast) maydoni— oshiq
va to‘q rang tonlarini uzgarishini beradi, Интенсивность (Intensity) maydoni
bo‘lsa — oshiq to‘qlar uzgarishini beradi (to‘q ranglar uzgarmaydi).
61
•
Цветовой баланс (Color Balance) filtri belgilangan obyektni ranglarni
uzgarishini bildiradi. Bu effektni qiyin tomoni bitta rangni uzgarishi ranlarning
balansini bazida boshqa ranglarning uzgarishiga olib keladi.
•
Гамма (Gamma) filtri яркости va контраста nisbarlarini urtacha ton diapazoni
qarab, soyalar va yoriqliliqni tushishini saqlaydi. Agarda hech narsa tanlanmasa 1
soni qobul qiliniladi, bu deganimiz tasvirga tasiri qilganda tasvir uzgarmaydi .
Agarda gamma ranglari soni ortib borsa oqaradi, teskari bo‘lsa qoralashadi..
•
Цветовой тон/Насыщенность/Светлота (Hue/Saturation/Lightness) filtri rang
toni va uning to‘yinganligini o‘zgartiradi
•
Негатив (Invert) filtri negativ ranglarni olishga yoki nuqtali tasvirlarni olishga
muljallangan. Oq va qora ranglar bir-biri bilan olmashtiriladi.
•
Постеризация (Posterize) filtri rangni ottenkalarini kamaytirishga, yani tasvirni
bir
nechta
lokal
ranglarga
ajratadi.
Bu
usul
grafikada
kengnan
foydalaniladi,masalan,plakat turida. Bu buyruq tasvirlarni trassirovkalashga
tayorlashda ham qullaniladi. Ko‘pburchakning asbobi (Polygon)
Ko‘pburchakni tomonlari berilgan geometrik obyekt deb tushunilsa bo‘ladi.
Ko‘pburchak turlaridan biri yulduzcha xisoblanadi, uning uchlari qavariq ko‘pburchak
ishiga joylashgan va maydonni kesib utib tutashtirilgan tomaonlardan iborat figura
bo‘ladi.
Ko‘pburchaklarni chizish tepada keltirilganlardan farqi yo‘q. Agarda bilan
birgalikda chizilsa to‘gri ko‘pburchak chiziladi yani hamma tomonlari neng bo‘lgan
ko‘pburchak. Parametrlarini o‘zgartirich uchun Obyektning Xossalaridan (Object
Properties) foydalaniladi.
Ko‘pburchaklarni chizganda (Polygon) tanlaniladi va ushlari,tomonlari soni
ko‘rsatiladi. Ung tomonda joylashgan oynada obyektning qanday ko‘rinishdaligi
ko‘rsatiladi.
Uchlarining qanaqa ko‘rinichda bulishi kerakligini (Sharpness) yordamida
beriladi, yani obyektning tomonlari qancha ko‘p bo‘lsa uchlari uchqir bo‘ladi.
Ko‘pburchak (Polygon) va Yulduz (Star) turlaridan birini tanlash uchun ko‘rsatgich
berilgan. Bu ko‘rsatgichlar asboblar panelida Xossa (Property Bar). berilgan bo‘ladi.
62
Bu erda shuni nazarda tutish kerakki dasturda asboblar paneli dagi (Polygon Tool)
ko‘pburchalar parametrida ko‘pburchakning yana bir turi yulduz ko‘pburchak (Polygon
as Star) ham mavjud. Spiral asbobi (Spiral)
Spiral asbobi (Spiral) asosan belgili radiusga va uramga ega geometrik obyektlarni
chizishga muljallangan.
Bu asbob bilan ishlash to‘griturtburchaklarni chizishga uxshaydi. Bu yerda spiral
turini simmetrik (Symmetrical) va logarifmli (Logarithmic) turining bittasini tanlash
kerak.
Eni va uzunligi teng bo‘lgan spirallar tugmasini bosib turib chiziladi.
Spiral parametrlarini (Property Bar) o‘zgartirsa
bo‘ladi.
Koordinata qogozi (Graph Paper)
Koordinata qogozi (Graph Paper)
yordamida oldindan berilgan parametrlar bilan
katakcha quruladi. Bu katakchalarni grafiklar,
diagrammalar chizganda foydalansa bo‘ladi.
Katakcha chizish yuqaridagi asboblarga
uxshash bo‘ladi, masalan to‘g‘riturtburchak bilan
ishlaganga uxshaydi
Faqat bitta farqi katakcha o‘lchami bo‘ladi.
U Koordinat qog‘oz asbobi (Graph Paper Tool)
va dialog oyna Parametrlar (Options) orqali
amalga oshiriladi.
Katakchalar soni eniga (Number of cells wide)
nechta katakcha, katakchalar soni bo‘yiga
(Number of cells high) esa bo‘yiga nechta
katakcha joylashtirishni ko‘rsatadi. Agarda
kvadrat shakldagi katakcha kerak bo‘lsa u holda
tugmasi bilan birgalikda ishlatiladi.
Parametrlarini esa Xossalar
(Property Bar) o‘zgartirsa bo‘ladi.
Egri chiziqlar guruhi asboblari (Curve)
Egri chiziqlar guruhi (Curve) asboblar paneli :
Chizish,(Freehand), Bezie (Bezier), Pero (Natural Pen),
Ulchovli
chiziq
(Dimension),
bog‘lovchi chiziqlar(Connector Line) i
bog‘lagich (Connector) iborat.
Chizish asbobi (Freehand)
Chizish (Freehand) asbobi asosan hoxlagan turdagi chiziqlarni chizishga muljallangan
va asbob yordamida chizilganda avtomatik ravishda tayanich nuqtalari tanlangan vektor
konturi payda bo‘ladi. Kontur chizilgandan keyin konturni muharrirlashga bo‘ladi.
63
Bu asbob bilan chilganda mos chiziq qalinligi va rangi tanlanadi. Xohlagan
paytda chizilgan chiziqni davom etib chizishga bo‘ladi, buning uchun kursor chiziqning
oxirgi nuqtasiga keltiriladi va kursor ko‘rinichi uzgaradi shu paytda sichqoncha bilan
chiziqni davom ettirsa bo‘ladi. Chizish (Freehand) asbobi bilan asosan to‘gri chiziq
chiziladi uning uchun dastlabki va oxirgi nuqtalar ko‘rsatilsa bas.
Immitatsia asbobi (Artistic Media)
Immitatsiya (Artistic Media) asbobi rastr grafikasiga tegishli asboblardan biri
bo‘lib hisoblanadi. CorelDRAW dasturi ham bu asbobga
ega. Bu asbob shtamp ko‘rinishidagi peroga o‘xshaydi.
Immitatsiya asbobining qiyidagi turlari mavjud.
•
Obrazets
(Preset)
rejimi
tayyor
formadagi
namunalardan
qalinligi
uzgaradigan
obyektlar
chizish Bu rejim obyektlarni figurali shtrixlar bilan
shizadi.
•
Kist (Brush) rejimi har xil murakkab shakldagi
formalarni va matnlarni boyashda ishlatiladi.
•
Raspo‘litel ob’ektov (Object Sprayer) rejmi har xil
grafik elementlarni traektorya boyicha metodlardan foydalanib joylashtiradi
Bu rejm asosan murrakab romlar ,girlayndlar,va h. yaratishda ishlatiladi.
•
Kalligrafiya (Calligraphic) rejimi pero yordamida qiya ko‘rinishdagi
obyektlarni chizishda ishlatiladi.
Najim (Pressure) rejimi har xil shtrixlarni yoartishda ishlatiladi.
| 