• 4.8. Sitallar va ular asosidagi buyumlar
  • Shlak va tosh eritmasidan ishlangan buyumlar




    Download 6,28 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet31/187
    Sana25.05.2024
    Hajmi6,28 Mb.
    #253711
    1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   187
    Bog'liq
    Qurilish materiallari A.Odilхo\'jayev

    4.7. Shlak va tosh eritmasidan ishlangan buyumlar
    Shlak, bazalt, qumtosh, karbonatli tog‘ jinslarini eritib, qoliplarga 
    quyib, yuqori mustahkam, agressiv va atmosfera muhitiga chidamli buyum 
    olinadi.
    Yuqori haroratdagi suyuq shlakni ko‘pirtirib va tez sovitib serg‘ovak 
    m aterial-termozit olinadi. Suyuq shlak (1200 - 1400°S), juda kichik 
    teshiklardan bosim ostida o ‘tkazilib, issiqlik izolyatsiyasi materiali 
    (shlak paxtasi) olinadi. Uning o‘rtacha zichligi 250 - 300 kg/m3, issiqlik 
    o ‘tkazuvchanlik koeffitsiyenti 0,05 W/(m°S).
    4.8. Sitallar va ular asosidagi buyumlar
    Sitallar - shisha kristallar
    shishani qisman yoki to‘la kristallash 
    usulida olinadi. Sitall olish uchun shisha xomashyosi va maxsus mineral 
    q o‘shilmalar juda toza holda ishlatiladi. Sitallga maxsus xususiyatlar
    50


    berish uchun kristallanish katalizatorlari - titan, litiy, sirkoniy va shu 
    kabilar birikmalari eritilgan holatida aralashtiriladi. Sitall olishda shixta 
    qo‘shimcha issiqlik bilan qayta ishlanadi; bunda shisha kristallanadi va 
    muayyan xususiyatlarga ega bo‘ladi. Sitallar kulrang, qora, jigarrang, 
    krem rangida, shaff^f va xiralashgan bo‘ladi. Ular atmosfera va agressiv 
    m uhitlarga, yuqori'iKaroratga bardoshli. Sitallarning siqilishidagi 
    mustahkamligi 500MPa, issiqqa bardoshligi 200-700 °S, hatto, 1000 °S 
    bo'ladi.
    Shlak sitall -
    metallurgiya shlaki, kvars qumi va kristallizatorlami 
    maxsus xumdonlarda aralashtirib tayyorlanadi. Kristallizatorlar titan, 
    fosfor oksidlari, ftor tuzlari, tem ir va marganets sulfatlari massaga 
    nisbatan 4—5 foiz qo‘shiladi. Shlaksitall oq rangli, yassi va maxsus yuzali 
    (sayqallangan, polirovkalangan) holda chiqariladi. Uning yuzasiga keramik 
    sirlovchi materiallar bilan istalgan rang berish mumkin. Shlak sitallning 
    o ‘rtacha zichligi 2500-2600 kg/m3, siqilishdagi mustahkamlik 500-600 
    MPa, egilishdagi mustahkamligi 90-130MPa, elastiklik moduli 11 -10* 
    MPa, ishlatilish harorati 950 °S gacha. Shlaksitall kimyoviy muhitlarga 
    chidamli, suv o ‘tkazmaydi, kam yediriladi. U trotuar, yo‘l qoplamalarida, 
    bardyur toshlari o‘mida, binolami ichki va tashqi tomonlardan bezashda, 
    devorbop buyumlar sifatida ishlatiladi.

    Download 6,28 Mb.
    1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   187




    Download 6,28 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Shlak va tosh eritmasidan ishlangan buyumlar

    Download 6,28 Mb.
    Pdf ko'rish