|
Biologiya (2) — копия cdrBog'liq AXBOROT XAVFSIZLIGI
Zamonaviy kompyuterlarda protsessor vazifasini kvadratdan ham
kichik yuzali yagona yarim o‘tkazgichli kristalda (kremniy yoki germaniy)
joylashgan millionlab mitti tranzistorlardan tashkil topgan
mikroprotsessor, ya‘ni o‘ta zich integral sxema, bajarmoqda. Misol
sifatida ko‘radigan bo‘lsak, Intel Pentium Pro mikroprotsessori o‘z ichida
5,5 milliondan ortiq tranzistorlarni saqlaydi.
Protsessorning ish unumdorligi uning tezligi (taktli chastota) va raz-
ryadlar soni bilan belgilanadi. Tezlik protsessorning 1 sekundda bajargan
amallar miqdori bilan belgilanadi va Gs (gers) bilan ifodalanadi. Masalan,
i8086 protsessori 10 MGs (sekundiga 10 million amal) tezlikka ega bo‘lsa,
Intel Pentium IV protsessori uchun bu ko‘rsatkich 1700 MGs va undan
yuqoridir. Protsessorning razryadlari soni uning bir vaqtning o‘zida
baravariga ishlashi mumkin bo‘lgan bitlar miqdori bilan aniqlanadi.
Hozirgi kunda 16, 32, 64, 128 razryadli protsessorlar keng
qo‘llanilmoqda. Protsessorning tezligini oshirish maqsadida hozirgi
vaqtda kesh-xotira, turli matematik soprotsessorlar kabi vositalardan
foydalanish yo‘lga qo‘yilgan. Shu kunlarda protsessorlarning ko‘p
yadroli turlari ishlatilmoqda.
Protsessor, asosan, quyidagi qismlardan iborat:
arifmetik-mantiqiy qurilma;
ma’lumotlar va adreslar shinasi;
registrlar;
buyruq jamlagichi;
kesh, ya’ni kichik hajmli o‘ta tezkor xotira;
qo‘zg’aluvchan vergulli sonlar matematik soprotsessori.
Aniq protsessorga mos i80386, 16/32 yozuvi, ushbu protsessor 16
razryadli berilganlar shinasi va 32 razryadli adreslar shinasiga ega
ekanligini, ya’ni bir vaqtning o‘zida 16 bit axborot va 2
32
= 4 Gbayt
hajmdagi adreslar (adreslar sohasi) bilan ishlash imkoniyati mavjudligini
bildiradi.
Protsessorning asosiy ishi tezkor xotira qurilmasida joylashgan
dasturdan navbatdagi buyruqni o‘qish va bajarish, natijani yozib qo‘yish
hamda keyingi bajariladigan buyruqni aniqlashdan iborat takrorlanuvchi
jarayondir. Bundan tashqari protsessor dastur mazmunidagi boshqa-
rishni amalga oshirish, ma’lumotlarni zarur joydan o‘qish, lozim joyga
|
| |
