• -rasm Bioaniqlagichlarning - blok chizmasi
    		•

    Biosensorli tizimning umumiy chizmasi




    Download 2,11 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet127/131
    Sana13.02.2024
    Hajmi2,11 Mb.
    #155833
    1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   131
    Bog'liq
    BIOTEXNOLOGIYA ASOSLARI kitob

    Biosensorli tizimning umumiy chizmasi 
    Rossiya Fanlar Akademiyasi biologik fizika institutida ishlab chiqarilgan bioaniqlagich 
    o’tasezgir va universal uskunalardan biri hisoblanadi. Uning yordamida globullardagi 
    o’zgarishlarni 10
    -3
    mm. gacha aniqlash mumkin.
    Oqsil molekulalaridagi konformasion o’zgarishlar xarakteri va o’lchamini aniqlash va 
    mahsulotlardagi eritma holidagi substratlar, ingibitorlar va boshqa spesifik ligandlarni aniqlash 
    maqsadida bioaniqlagichlarning turli xil variantlarini yaratish mumkin.
    Aniqlagichlarni konstruksiya qilishning boshqa yo’nalishi - biolyuminessensiyalarni 
    qo’llashdir. SHuningdek, maxsus fermentlar yordamida substratlarni katalitik oksidlanish 
    jarayonida paydo bo’ladigan kvant nurlarini ajratish asosida yaratilgan o’ta sezgir uskunalardan 
    foydalanish ham o’z natijalarini ko’rsatgan. 
    Bunday reaksiyalarda ishtirok etuvchi substratlar lyusiferinlar, fermentlar esa lyusiferiza 
    degan nom olgan. 
    Biolyuminessen - X - mahsulot, spesifik o’xshashlik namoyon qiluvchi lyusiferaza esa 
    ishchi tana bo’lib xizmat qiladi. Bu reaksiyalarda to’g’ri yoki egri yo’l bilan ishtirok etadi. 
    Reaksiya natijasida namoyon bo’lgan intensiv o’zgarishlarni registrasiya qiladi. 
    Aniqlagichlarni ferment substratlarni bog’lanish markazidan ma’lum o’ziga xos bo’lgan 
    mahsulotlarni siqib chiqarish mexanizmidan foydalanib yaratish mumkin. Mexanik- kimyoviy va 
    biolyuminessentli aniqlagichlarni yaratish uchun, bundan tashqari reseptorli oqsil, transportli va 
    deponirlanadigan oqsil, antitelo va antigenlar ham qo’llanilishi mumkin. 

    -rasm 
    Bioaniqlagichlarning - blok chizmasi 
    A- ishchi qism-bioaniqlagichda hisoblanadigan maxsulotlar bilan bevosita bog’lovchi tizim; B- 
    asosiy reagentlar orqali maxsulotlarni kuzatish asosida o’lchovchi tizim; V- reaksiya maxsulotlarining 
    qaytarilishiga uzluksiz ta’sir asosidagi tizim 
    Bioaniqlagichlar yaratish sohasidagi yangi yo’nalishlardan biri immun elektrodlar 
    hisoblanadi. Masalan, odamning xorionik gonadotroinini aniqlash uchun immunli elektrodlar 
    yaratilgan. 
    Bioaniqlagichlarning qo’llaniladiganlariga bir necha misollar 2.9- jadvalda keltirilgan. 
    Foydalaniladigan biologik agentning tabiatini keng miqyosda aniqlashda bioaniqlagichlarning 
    mo’tadilligi 14-30 kunni tashkil etadi, fermentli sensorlar uchun mo’tadillik esa bir qadar keng 
    intervalda o’zgarib turadi. Masalan, ba’zi hollarda glutaminazalar va glutamatdegidrogenazalar 2 
    sutkada, alkogoloksidazalar va uriazalar uchun 120 sutkani tashkil etadi. 
    -jadval. 

    Download 2,11 Mb.
    1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   131




    Download 2,11 Mb.
    Pdf ko'rish