|
“Iqtisodiyot va innovatsion texnologiyalar” (Economics and Innovative Technologies) ilmiy elektron jurnaliBog'liq 38 Abdullayev Rizayeva“Iqtisodiyot va innovatsion texnologiyalar” (Economics and Innovative Technologies) ilmiy elektron jurnali
346
http://iqtisodiyot.tsue.uz
oʻsishning joriy va kutilayotgan sur’atlari mamlakatlarda ishlab chiqarish rivojlanishining
tezlashuvi va rivojlanish sur’atlarining oshishi sezilarli darajada kuzatilmaydi (1-rasm).
Shunisi e’tiborga loyiqki, 2015 yildan beri dunyoning barcha rivojlangan
mamlakatlarida kuzatilayotgan iqtisodiyotni kompyuterlashtirishning faollashuvi, butun
dunyoda tarmoq kompaniyalarining oʻsishi va kengayishi alohida mamlakatlarda ham
iqtisodiy oʻsish sur’atlariga ham deyarli ta’sir koʻrsatmadi.
Rasm. Yalpi ichki mahsulot dinamikasi, % (2020 yil yanvar holatiga koʻra ma’lumotlar)
[Jahon banki, 2021 yil] [1]
Rasmda keltirilgan iqtisodiy oʻsish sur’atlarining dinamikasi shuni koʻrsatadiki, Jahon
bankining ma’lumotlariga koʻra, 2016 yildan 2018 yilgacha boʻlgan davrda jahon
iqtisodiyotining iqtisodiy oʻsish sur’atlari 2,6% dan 3,0% gacha boʻlgan, ya’ni interval
faqatgina 0,4% edi. 2020-2022 yillar uchun global iqtisodiy oʻsish prognozlari mos ravishda
2,5%, 2,6% va 2,7% ni tashkil etadi, bu 2018 yilda 3% dan kam. Oʻtgan davrlardagi eng yuqori
oʻsish sur’atlari AQSH iqtisodiyoti uchun xarakterlidir: ular 2017 va 2018-yillarda mos
ravishda 2,4 va 2,9% ga yetdi. Jahon banki prognozlariga koʻra, bu koʻrsatkichlar 2020-yilda
1,8 foizgacha, 2021 va 2022-yillarda esa 1,7 foizgacha pasayadi, bu 2016–2019-yillarga
nisbatan biroz pasayish demakdir. Yaponiya iqtisodiyotining oʻsish sur’ati ham koʻrib
chiqilayotgan toʻrt yil davomida deyarli oʻzgarmas boʻldi, 2017 yil bundan mustasno. Jahon
banki prognozlariga koʻra, 2020-2022 yillarda. Yaponiyaning kelajakdagi YaIM oʻsish sur’ati
1% dan kam boʻladi.
Koʻrinib turibdiki, qimmatli qogʻozlar bozori instrumentlarining elektron shaklga
oʻtkazilishi bunday bozorlarda operatsiyalar rentabelligining sezilarli darajada oshishiga olib
kelmagani kabi, milliy iqtisodiyotning turli tarmoqlari va sohalarida koʻrib chiqilgan
jarayonlarning shakllanishi va rivojlanishi ham alohida mamlakatlar va butun dunyo
iqtisodiyotining oʻsish sur’atlariga hali sezilarli ta’sir koʻrsatmaganligi aniq. Garchi bu
2,6
3,2
3
2,4
2,5
2,6
2,7
1,7
2,4
2,2
1,6
1,4
1,5
1,5
1,6
2,4
2,9
2,3
1,8
1,7
1,7
1,9
2,5
1,9
1,1
1
1,3
1,3
4,2
4,5
4,3
3,5
4,1
4,3
4,4
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022 p
Dunyo
Iqtisodiy rivojlangan davlatlar
AQSH
Yevro hudud
Rivojlanayotgan bozor va rivojlanayotgan mamlakatlar
|
| |
