SCIENCE AND INNOVATION
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 6
UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337
9
O’yin – inson faoliyatining ko‟rinishlaridan biridir. Murakkab va qiziqarli hodisa sifatida
u turli kasbdagi kishilar diqqatini jalb etadi. O‟yin – inson o‟zligining namoyon bo‟lishi, uning
takomillashuv usulidir. O‟yin kattalar hayotida muayyan o‟rin
tutar ekan, u bolalar uchun
alohida ahamiyatga egadir. Uni “bolalikning hamroxi” ham deb atash qabul qilingan. U bolalar
hayotining asosiy mazmunini tashkil etadi, u mehnat va ta‟lim bilan uzviy aloqada bo‟lgan holda
yetakchi faoliyat sifatida namoyon bo‟ladi. Bola shug‟ullanadigan ko‟p jddiy ishlar o‟yin
shaklida bo‟ladi. O‟yinda shaxsdagi mavjud barcha jihatlar ishga tushadi:
bola harakat qiladi,
gapiradi, idrok etadi, o‟ylaydi. [3]
TADQIQOT NATIJALARI
Ta‟limiy o‟yinlarning
yana bir jihati shuki, u bolada ikki miya yarim sharlarining bir
vaqtning o‟zida ishlashini ta‟minlaydi. Miyadagi bunday faollik berilgan axbarotni bir vaqtning
o‟zida qabul qiladi, esda saqlaydi uni qayta tahrirlab berilgan savolga tez va aniq javob berishni
ta‟minlaydi. Shularni inobatga olgan zamonaviy o‟qituvchidan har bir darsni didaktik o‟yinlar
asosida tashkil etish talab etiladi. Shuning natijasida esa kun davomida bolada charchoq, toliqish
kuzatilmaydi.
O‟quv-bilim jarayonida yuqori samaradorlikka erishish bolada o‟qishga bo‟lgan
motivatsiyani to‟g‟ri yo‟naltirilganligiga bog‟liq. Didaktik o‟yinlar aynan shunday motivatsiyani
bera oladi. Ta‟lim jarayonini alohida jarayon sifatida ko‟rib uni
bolaning asosiy faoliyati
bo‟lmish o‟yin faoliyatidan ajratib qo‟yish esa bolani qafasga solib qo‟yish bilan barobar.O‟yin
faoliyati g‟olib yoki mag‟lub tushunchalardan iborat bo‟lib dars jarayonida qo‟llanilganda bola
g‟olib bolish uchun kurashadi va ana shu kurash natijasida berilgan axbarotni diqqat bilan tinglab
bilimlarni osongina egallab oladi. Bir vaqtning o‟zida bu bilimlarni hayotda qo‟llab ko‟radi.
Misol tariqasida “33ta 33”didaktik o‟yinida bola ko‟paytirish jadvalini
yaxshi yodlagan
bo‟lishi va diqqatini ishga solgan holda ishtirok etishi kerak bo‟ladi.O‟yin sharti sinf o‟quvchilari
sonlarni tartib bilan aytganda 3 raqami ishtirok etgan sonlar va 3 ga bo‟linadigan sonlar aytilmay
o‟rniga qarsak chalinadi. (1,2, qarsak, 4,5,qarsakvah.). Sanoq 33 soniga qadar davom etadi
sanoqda adashgan o‟quvchi o‟yindan chiqib ketadi va sanoq qayta boshlanadi.
MUHOKAMA
Didaktik o‟yinlar asosida tashkil qilingan darslarda integratsiya ya‟ni
fanlar aro
bog‟lanish yaqol ko‟zga tashlanadi. Matematika darsida “Sayohat dars” didaktik o‟yinini misol
qilib oladigan bo‟lsak,matematika darsini bir vaqtning o‟zida ona tili va tabiat fanlari bilan
bog‟lash mumkin.
