33
2)
Berilgan:
71
Ga;
69
Ga; Ar
(Ga)
=69,72;
71
Ga=?;
69
Ga=?
Yechim: 71 0,72
69,72
69 1,28
2) 0,72+1,28=2 3) 2 - 100% 0,72 - x x =
36 % (
71
Ga)
4)
69
(Ga)=
100-36=64%
3)
1) n
0
= 209 - 83 =
126 ta
2) 209 - 100 %
126 - x %
x = 60,29 %
4)
Yechim:
→2 +3 +X
X=
5)
Kaliy permanganatda
5 ta
, 3 ta
bog‘ bor.
4. Nazorat daftarlarini terib olish.
5. Uyga vazifa:
O‘tilgan mavzularni takrorlab kelish.
9-MAVZU:
Modda miqdori
Darsning maqsadi:
a) Ta’limiy:
Oddiy modda,
murakkab modda, mol miqdori tushunchalariga ilmiy
jihatdan ta’rif berish. Avogadro, massaning
saqlanish qonuniga tegishli
ma’lumotlarni chuqurroq ilmiy tarzda qayta tushuntirish.
b) Tarbiyaviy:
7-8-sinflarda olingan nazariy bilimlarni yanada chuqurlashtirish
orqali
xotirani chiniqtirish, tartib bilan yozibborish, tegishli
son va qiymatlardan
o‘rinli foydalanishga o‘rgatish orqali ekologik, estetik, iqtisodiy tarbiya berish.
c) Rivojlantiruvchi:
Kimyoninig asosiy tushuncha va qonunlariga tegishli
bilimlarni rivojlantirish.
Dars turi:
yangi bilim beruvchi
Dars uslubi:
aralash (masala yechish, munozara, savol-javob, test savollari bilan
ishlash)
Dars jihozi:
darslik, tarqatma
test varaqalari
Dars uchun talab etiladigan vaqt: 45 minut
Darsning texnologik chizmasi
Dars bosqichlari
Vaqt
Tashkiliy qism
O‘tilgan mavzuni takrorlash
Yangi mavzuni yoritish
34
Guruhlarda ishlash. Yangi mavzuni tahlil qilish
Darsni yakunlash
Uyga beriladigan topshiriqlar
Darsning borishi
1. Tashkiliy qism:
O‘quvchilar bilan salomlashish, davomatni aniqlash
2. 7-8-sinflarda olingan bilimlarni takrorlovchi savol-javob o‘tkazish:
1) Kimyoning qanday asosiy tushuncha va qonunlarini bilasiz?
2) Moddaning nisbiy molekulyar massasi qanday hisoblab topiladi?
3) Mol miqdori haqida qanday tushunchaga egasiz?
4) Avogadro doimiysi nechaga teng?
3. Yangi mavzuni tushuntirish:
1) Asosiy kimyoviy tushunchalrni eslatish:
Bir хil
elеmеnt аtоmlаridan tаshkil
tоpgаn mоddаlаr
оddiy mоddаlаr, turli хil elеmеnt аtоmlаridаn iborat mоddаlаr
esa
murаkkаb mоddаlаr dеb ataladi.
Modda miqdorining o‘lchоv birligi mol hisoblanadi.
Mоl dеb, mоddаning
12
C izоtоpining 6,02·10
23
tа
C- аtоmlаri sоnigа tеng
zаrrаchа (mоlеkulа, аtоm, iоn) sаqlаgаn miqdorigа аytilаdi. Mоddаning mаssаsi vа
miqdоri hаr хil tushunchаlаrdir. Mаssа grаmm vа kilоgrаmmlаrdа, mоddа miqdori
esа mоllаrdа hisoblаnаdi. Mаsаlаn, suvning molekulyar massasi 18 u. b. gа tеng.
Suvning 1 mоli 18 grаmmgа
tеng bo‘lаdi.
2) Mol miqdorni topish formulasi:
Mоddаning «mоl» lаr sоnini, mаssаsini m vа
mоlyar
mаssаsini M bilаn bеlgilаsаk, bu uchаlа kаttаliklar оrаsidа quyidagi
bog‘liqliklar bor:
( )
( )
( )
3) Massaning saqlanish va tarkibning doimiylik qonunini tavsiflash:
Reaksiyagа kirishаyotgаn mоddаlаr mаssаsining yig‘indisi
reaksiya
nаtijаsidа hоsil bo‘lgаn mоddаlаr mаssаlаri yig‘indisigа tеngdir.
Kimyoviy reaksiya natijasida atomlar yo‘qolmaydi va yo‘qdan paydо ham
bo‘lmaydi, balki ular qayta gruppalanadi. Atomlar
soni reaksiyadan oldin ham,
keyin ham o‘zgarmaganligi sababli ularning umumiy massasi ham o‘zgarmaydi.
