Boshqarmasi

33 
2) 
Berilgan: 
71
Ga; 
69
Ga; Ar
(Ga)
=69,72; 
71
Ga=?; 
69 
Ga=? 
Yechim: 71 0,72 
69,72 
69 1,28 
2) 0,72+1,28=2 3) 2 - 100% 0,72 - x x = 
36 % (
71
 Ga)
4)
69
(Ga)=
100-36=64% 
3)
1) n
0 
= 209 - 83 = 
126 ta
2) 209 - 100 % 
126 - x %
x = 60,29 % 
4) 
Yechim:
→2 +3 +X
X= 
 
5) 
Kaliy permanganatda 
5 ta
, 3 ta
bog‘ bor.
4. Nazorat daftarlarini terib olish. 
5. Uyga vazifa: 
O‘tilgan mavzularni takrorlab kelish.
 
9-MAVZU: 
 
Modda miqdori
 
Darsning maqsadi: 
a) Ta’limiy: 
Oddiy modda, murakkab modda, mol miqdori tushunchalariga ilmiy 
jihatdan ta’rif berish. Avogadro, massaning saqlanish qonuniga tegishli 
ma’lumotlarni chuqurroq ilmiy tarzda qayta tushuntirish. 
b) Tarbiyaviy:
7-8-sinflarda olingan nazariy bilimlarni yanada chuqurlashtirish 
orqali xotirani chiniqtirish, tartib bilan yozibborish, tegishli son va qiymatlardan 
o‘rinli foydalanishga o‘rgatish orqali ekologik, estetik, iqtisodiy tarbiya berish. 
c) Rivojlantiruvchi: 
Kimyoninig asosiy tushuncha va qonunlariga tegishli 
bilimlarni rivojlantirish. 
Dars turi:
yangi bilim beruvchi 
Dars uslubi:
aralash (masala yechish, munozara, savol-javob, test savollari bilan 
ishlash) 
Dars jihozi:
darslik, tarqatma test varaqalari 
Dars uchun talab etiladigan vaqt: 45 minut 
Darsning texnologik chizmasi 
Dars bosqichlari 
Vaqt 
Tashkiliy qism 
 
O‘tilgan mavzuni takrorlash 
 
Yangi mavzuni yoritish 
 

34 
Guruhlarda ishlash. Yangi mavzuni tahlil qilish 
 
Darsni yakunlash 
 
Uyga beriladigan topshiriqlar 
 
 
Darsning borishi 
1. Tashkiliy qism: 
O‘quvchilar bilan salomlashish, davomatni aniqlash 
2. 7-8-sinflarda olingan bilimlarni takrorlovchi savol-javob o‘tkazish: 
1) Kimyoning qanday asosiy tushuncha va qonunlarini bilasiz? 
2) Moddaning nisbiy molekulyar massasi qanday hisoblab topiladi? 
3) Mol miqdori haqida qanday tushunchaga egasiz? 
4) Avogadro doimiysi nechaga teng? 
3. Yangi mavzuni tushuntirish: 
1) Asosiy kimyoviy tushunchalrni eslatish: 
Bir хil elеmеnt аtоmlаridan tаshkil
tоpgаn mоddаlаr оddiy mоddаlаr, turli хil elеmеnt аtоmlаridаn iborat mоddаlаr 
esa murаkkаb mоddаlаr dеb ataladi. 
Modda miqdorining o‘lchоv birligi mol hisoblanadi. 
Mоl dеb, mоddаning 
12
C izоtоpining 6,02·10
23
tа C- аtоmlаri sоnigа tеng 
zаrrаchа (mоlеkulа, аtоm, iоn) sаqlаgаn miqdorigа аytilаdi. Mоddаning mаssаsi vа 
miqdоri hаr хil tushunchаlаrdir. Mаssа grаmm vа kilоgrаmmlаrdа, mоddа miqdori 
esа mоllаrdа hisoblаnаdi. Mаsаlаn, suvning molekulyar massasi 18 u. b. gа tеng. 
Suvning 1 mоli 18 grаmmgа 
tеng bo‘lаdi. 
2) Mol miqdorni topish formulasi:
Mоddаning «mоl» lаr sоnini, mаssаsini m vа 
mоlyar mаssаsini M bilаn bеlgilаsаk, bu uchаlа kаttаliklar оrаsidа quyidagi 
bog‘liqliklar bor: 
( )
( )
( )
3) Massaning saqlanish va tarkibning doimiylik qonunini tavsiflash: 
Reaksiyagа kirishаyotgаn mоddаlаr mаssаsining yig‘indisi reaksiya
nаtijаsidа hоsil bo‘lgаn mоddаlаr mаssаlаri yig‘indisigа tеngdir. 
Kimyoviy reaksiya natijasida atomlar yo‘qolmaydi va yo‘qdan paydо ham 
bo‘lmaydi, balki ular qayta gruppalanadi. Atomlar soni reaksiyadan oldin ham, 
keyin ham o‘zgarmaganligi sababli ularning umumiy massasi ham o‘zgarmaydi. 

Download 4,97 Mb.