| ER diagrammalarda aloqa – bu mohiyatlar, atributlar, assotsiatsiyalar va boshqa axborot obyektlarini tasvirlovchi geometrik shakllarni bog’lovchi tizimdir. Matnda bu atama mohiyatlarning o’zaro bog’lanishini ko’rsatish uchun qo’llaniladi. Agar bu o’zaro bo’g’liqlik atributlarga ega bo’lsa u holda u assotsiatsiya deb ataladi.
Yuqoridagi jadvallar ni ER sxema orqali bog’lab talaba kartasi arxitekturasini hosil qilamiz.ER sxemani hosil qilish quyidagicha amalga oshiriladi.
SQL SERVERga kiriladi.
Пусk SQL Server Management Studioni bosamiz va quyidagi oyna hosil bo’ladi.
2.2.1-chizma SQL ga kirish oynasi
Login parollarni kiritib SQL SERVERga kiramiz.SQL SERVERdan “Kafedra”bazasiga kiramiz
.
2.2.2-chizma
“Kafedra”bazasi quyidagilardan tashkil topgan
.
2.2.3-chizma
Bu bo’limdan ga sichqonchaning o’ng tugmasini bosamiz quyidagi oyna hosil bo’ladi.
2.2.4-chizma
Bu oynadan bandi tanlanadi va bizga quyidagi oyna hosil bo’ladi.
.
2.2.5-chizma
2.2.6-chizma
Jadvallar tanlanib tugmasi bosiladi.qilingan jadval quyidagi ko’rinishda bo’ladi.
2.2.7-chizma
Kafedra ish rejalarini yaratish uchun kerak bo’ladigan barcha jadvallarni qilib olamiz. qilingan jadvallar quyidagi ko’rinishni oladi.
Endi biz dasturimizda ishlatadigan bazamizni ER-Diagrammasini (sxemasi) keltiramiz. Bu diagrammada (sxema) dasturda ishlatilgan jadvallar nomi va satrlari keltirilgan.
Quyidagi jadvallarimiz mavjud: Worker_plan (ishchi reja);
workers (ishchilar);
department_plans (ishchi bo’lim);
plan_works (ishlar rejasi);
block_plan (ishlar guruhi);
documents (hujjatlar);
departments (bo’limlar);
Undan tashqari bu jadvallarning o’zaro bog’lanishi tasvirlangan. Biz bilamizki jadvallar yuqorida aytilganidek quyidagi usullarda bog’lanadi:
Birga-bir;
Birga-ko’p;
Ko’pga-bir;
Ko’pga-ko’p.
2.2 – jadval. Berilganlar bazasini ER-Diagrammasi
2.3. Kafedra ish rejalari modulini yaratish rollari.
Mavjud tizim bilan bog’langan kafedra ish rejalari modulini yaratishda yuqorida aytib o’tganimizdek har bir foydalanuvchi uchun huquqlar berib qo’yilgan. Huquqlar bilan bir qatorda ularga rollar ham berib qo’yilgan. Avvalambor rollar tu shunchasiga to’xtalib o’tamiz. Roll-bu yaratilgan tizim bilan va shu tizimga tegishli bo’lgan bo’limlar orasidagi munosabat tushuniladi. Xuddi shunda mavjud tizim bilan bog’langan o’qituvchilar ishchi rejalari dasturiy tizimida ham rollar mavjud. Rahbariyat, kafedra,o’qituvchi roli degan rollar mavjud.
Rahbariyat roli deganda Kafedra mudiri zimmasiga yuklatilgan vazifalar va ularga beriladigan huquq kiradi. O’qituvchilar ish rejalari haqidagi ma’lumotlarni ya’ni hisobotlarni ko’rshadiadilar. Chunki bu jarayonni Kafedra mudiri turadi. Ularga quydagilar kiradi:
O’quv ishlar;
Ilmiy uslubiy ishlar;
Ilmiy tadqiqot ishlari;
Tashkiliy uslibiy ishlar;
Ma’naviy marifiy va tarbiyaviy ishlar;
O’qituvchilar esa o’zlariga kerakli bo’lgan ma’lumotlarni
O’qituvchi esa o’zlari yozgan ilmiy ishlari ya’ni maqola, tezis, patent, mongrafiya haqidagi ma’lumotlarni to’liq kiritadi. Agar biron-bir xatolik bilan kiritilgan bo’lsa yoki biron bir qismi kiritilmagan bo’lsa uni o’qituvchining o’zi tahrirlashi ya’ni o’zgartirishi munkin. O’qituvchi o’zi kiritgan ilmiy ishlar ro’yxatini ko’rish huquqiga ham ega. O’qituvchilar ilmiy ishlari tizimiga faqat o’qituvchining o’zi ma’lumot qo’shish huquqiga ega.
2.4. Foydalanuvchi interfeyslari.
Buxoro Davlat Universiteti web sayti (www.buxdu.uz) ishlayotgan “O’quv jarayoniuni qo’llab-quvvatlash tizimi”ga kiramiz.U quyidagi interfeysda namoyon bo’ladi.
2.4.1 chizma O’quv jarayonini qo’llab quvvatlovchi tizim interfesi.
Ushbu modul tizimi 5 banddan, ya’ni rahbariyat, dekanat, kafedra, o’qituvchilar, talabalar interfeyslardan iborat bo’lib hamma bandlar xavfsizligi inobatga olingan. Ularning har biri o’zining login hamda parollari orqali kirishlari mumkin.
Kafedra bandiga kirish uchun har bir o’qituvchiga login va parol beriladi.
Kafedra bandiga faqat kafedradagi o’qituvchilar kirishlari mumkin.
Ularning har birlariga login hamda parol beriladi.
Bizning yaratgan modulimiz kafedra bandining ichida joylashgan
Menyudan kafedra ishchi rejalari tanlanadi.
Reja bloklari kiritiladigan oyna
Hosil bo’ladi. Ko’rib turganimizdek modulimiz 5 ta reja bloklariga bo’lingan
O’quv ishlari, Ilmiy-uslubiy ishlar ,Ilmiy-tadqiqot ishlari ,Tashkiliy –uslubiy ishlar
Ma’naviy –marifiy tarbiyaviy ishlar.
Tuzgan modulimizning reja bloklaridan foydalanuvchi reja turiga qarab foydalanadi.
Undan ish rejaturini tanlaymiz va o’tish qilamiz. Bu oyna reja bloklarini tahrirlash oynasi deb taladi.
Biror bir ish reja turini tanlab o’tish qilgandan so’ng ekranda quyidagi oyna hosil bo’ladi.
O`quv ishlari ish rejalariga kirganimizda quyidagi oyna hosil bo`ladi. Bunda kiritilgan ma`lumotlarni ko`rish va yangi ma`lumot qo`shish imkoniyatiga egamiz.
Bu oynamiz kafedra ish rejalarining butun ko`rinishi oynasi.
Hosil bo’lgan oynamizda reja bloklaridan tashqari ajratilgan soat va tahrirlash menyulari ham mavjud.
Yangi reja bandini kiritish oynasi
Bu bandimizda yangi reja bandi kiritiladi.
Reja blok bandi nomi satriga yangi kiritilgan reja yoziladi.
Izohga reja uchun maxsus tasdiqlangan izolar kiritiladi
Ishni bajarishga ketadigan vaqt uchun rejada ko’rsatilgan vaqt kiritiladi.va saqlash qilinadi .Agarda ma’lumotlar saqlanmasa kiritishda biror xatolikka yo’l qo’yilgan bo’ladi.
Reja blok bandini tahrirlash oynasi
Bunda har bir o’qituvchi reja asosida bajarilogan ishlarini kiritadilar va izohlaydilar.Masalan:o’qituvchi reja asosida yakuniy nazoratini o’tkazdi va uni izohladi .Oquv faning semester uchun ajratilgan soatlari tugagani uchun reja asosida yakuniy nazorat olindi .izohga talabalarni baholash meyyorlari ,ajratilgan vaqt ham keltiriladi.
Ishni bajarishga ketadigan o’qitish vaqti yoziladi
Va saqlash qilinadi.
| 