| Aylana yoki uning yoyi markazini aniqlash
Ba`zan chizmalar bajarishda aylana yoki uning yoyi markazini topishga to’g`ri keladi (2.15-shakl). SHaklda berilgan aylana yoyi markazi quyidagicha topilgan; avval AB va BC ixtiyoriy vatarlar o’tkazilgan. So’ngra AB va BC vatarlarni mos holda teng ikkiga bo’luvchi perpendikulyar o’tkazilgan. O’tkazilgan perpendikulyarlar o’zaro kesishib O nuqta hosil bo’lgan. hosil bo’lgan O nuqta berilgan aylana yoyining markazidir.
Tutashmalar
Chizmalar chizishda, ko’pincha, bir chiziq (to’g`ri yoki egri) dan ikkinchi chiziqqa ravon (silliq) o’tishga to’g`ri keladi. Chizmada bir chiziqni ikkinchi chiziqqa silliq o’tishiga tutashma deyiladi. Bir chiziq ikkinchisiga o’tadigan nuqta tutashuv nuqtasi deb ataladi.
Tutashuvlar quyidagi ko’rinishlarda mavjud bo’ladi:
aylana yoylari bilan to’g`ri chiziqning tutashuvi;
ikki to’g`ri chiziq bilan aylana yoyining tutashuvi;
aylana yoyi bilan to’g`ri chiziqning tutashuvi;
ikki aylana yoylari bilan uchinchi aylana yoyi bilan tutashuvi.
Tutashmalar yasashda tutashuv nuqtalari, tutashtirish markazi va tutashtirish radiusini topishga to’g`ri keladi. Bu elementlardan bitta yoki ikkitasi berilishi mumkin.
| 