10
BIRINCHI BO`LIM. JAMIYAT TARAQQIYOTIDA ENERGETIKA-
NING ROLI VA AHAMIYATI. JAHON VA O‘ZBEKISTONNING
ENERGETIKA RESURSLARI. ENERGETIKA RESURSLARIDAN
FOYDALANISH.
1 - BOB. JAMIYAT TARAQQIYOTIDA ENERGETIKANING ROLI VA
AHAMIYATI.
1.1."Energetika" va "energetikilm " tushunchalari.
Elektr
energiyasini sanoat, transport va qishloq xo„jaligida, aholining
maishiy va madaniy maqsadlari uchun qo„llanilishi elektrlashtirish deyiladi. U
mamlakat hayotida eng muhim ahamiyatga ega. Elektrlashtirish xalq xo„jaligining
barcha sohalarini rivojlantirish, hozirgi zamon taraqqiyotini amalga oshirish uchun
yetakchi omilhi soblanadi.
"Yo„nalishga
kirish"
fani
birinchi
bosqich
talabalarini
bo„lg„usi
mutaxassisligi elektroenergetika bilan tanishtiradi, uning hozirgi jamiyatdagi o„rni,
rivojlanish tarixi va ilmiy-texnika taraqqiyotiga ta‟sirini o„rgatadi.
Talaba bo„lg„usi mutaxassisligi bilan
qanchalik qiziqganligiga qarab, uning
talabalik va muhandislik hayotiga shunchalik qiziqishi ortadi. O„quv
jarayonida
talaba nafaqat bo„lg„usi mutaxassisligi bo„yicha tushunchalarni o„rganadi, balki
shu bilan birga oily o„quv yurtida ishlash mahoratini ham oladi.
Bu umumenergetika fanlari ichida energetikaning
barcha qismlari va
ularning bog„liqligi, ularda sodir bo„layotgan jarayonlar,
energiyani uzatish va
uning iste‟moli, ishlash talablari va energetik qurilmalarni konstruktiv bajarilishi,
hozirgi zamonda gi holati va energetikani rivojlanish istiqbollarini o„rgatuvchi
fandir.
Energetika insoniyat jamiyati ta‟sir doirasidagi
katta global tizim
hisoblanadi.
"Energetika" va "energetika fanlari" tushunchalari anchadan beri qo„llanib
kelinadi, lekin hozirgi davrda ularga jamlanadigan fikr tugallangan deb hisoblash
to„g„ri emas.
11
Energetika yoki energetik tizim tushunchasi ostida energiya manbalarining barcha
turlarini olish, o„zgartirish, taqsimlash va xalq xo„jaligida ishlatish uchun tuzilgan
tabiiy va sun‟iy (inson tomonidan yaratilgan) tizimlar birligini tushuniladi.
Bunday
tizimlar birligi, ularni to„g„ri (uzluksiz chiziq) va teskari (ketma-ket
chiziq) bog„liqligi, 1.1.-rasmda ko„rsatilgan. Bunda energetikaga tizimli
yondashish uqtiriladi, ya‟ni u boshqa katta tizimlarni
tizimosti qismi sifatidagi
katta tizim deb qaraladi.
