DOI: 10.24412/2181-2454-2022-12-121-126
Toxirjon Shirinboy o’g’li Rashidov
Toshkent axborot texnologiyalari universiteti
Samarqand filiali
―Telekomunikatsiya texnologiyalari va kasb ta‘limi ― fakulteti ―AKT sohasida kasbiy ta‘lim‖ yo‘nalishi talabasi
ANNOTATSIYA
Moturidiy— imom,fiqh olimi, kalom ilmining moturidiylik oqimi asoschisi va buyuk mutafakkir va islom
dinning peshvolaridan biri,yaxshi xulq egasi,shirinsuhan, saxovatpesha hadisshunos olim bo‘lgan.Shariat peshvosi dinning yetuk arboblaridan hisoblanadi.
Kalit so’zlar:Fiqh,kalom ilmi,shariat, ―Imom al mutakkallim‖, ―Imom al- hudo‖,
Tavilat ahl as-sunna, Muhaddis, ―ilmi olim al marifotun‖.
Oʻzbekistonda Moturidiy merosini oʻrganishga faqat mustaqillikdan keyingina kirishildi. Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qaroriga binoan 2000- yilda Moturidiy tavalludining 1130-yilligi Oʻzbekistonda keng nishonlandi. Oʻzbekiston prezident I.A.Karimov tashabbusi bilan Samarqandda alloma xotirasiga yodgorlik majmui bunyod etildi. Toshkent va Samarqandda Moturidiy taʼlimoti va uning islom olamida tutgan mavqeiga bagʻishlangan xalqaro ilmiy anjumanlar oʻtkazildi. Moturidiy hayotining turli qirralarini yorituvchi maqolalar, risolalar va tadqiqotlar chop etildi. Moturidiy merosini oʻrgangan xorijlik olimlar bilan samarali hamkorlik aloqalari oʻrnatildi. 2001-yilda Göttingen (Germaniya) universitetining professori Rudolf Ulrich qalamiga mansub „Al-Moturidiy va Samarqand sunniylik ilohiyoti― kitobi oʻzbek tilida nashr etildi. 2002-yilda mazkur kitobning keng ommaga, jumladan, oliy oʻquv yurtlarining talabalari va oʻrta maktablarning yuqori sinf oʻquvchilariga moʻljallangan nashri amalga oshirildi. Endilikda xalqimiz Moturidiy merosi bilan oʻz ona tilida tanishish imkoniga ega boʻldi, izlanishlardan Shayx Abu Mansur Moturidiyning ustozlari yoki shayxlari Imom A‘zam Abu Hanifa- No‗‗mon ibn Sobitning shogirdlari hamda shogirdlarining shogirdlari bo‗lganlar. Ulardan ba‘zilarini eslatib o‗tamiz: 1.AbuNasral-Iyoziy (Ahmad ibn Abbos).
Bu zot Abu Bakr Ahmad ibn Ishoq al-Juzjoniydan ta‘lim olganlar. Shayx Abu Mansur ham fiqh darsida Abu Nasrga sherik bo‗lib, al-Juzjoniyda o‗qiganlar. Al- Iyoziy somoniylar davrida dorul-harbda asir holida turk diyorida shahid bo‗lganlar
