16
zodagonlar deb ataldi. Ular ruhan tadbirkorlikka yaqinligi bilan eski
zodagonlardan farq qilardi.
XV asrda zamonaviy ko‘rinishdagi ilk bank –
Genuyadagi Avliyo Georgiy
banki paydo bo‘ldi.
Bozorlarda mahsulotning ko‘payishi natijasida uni ishlab chiqaruvchi va
sotuvchilar o‘rtasida raqobat paydo bo‘ldi.
Ammo yangicha turmushda hamma ham o‘z o‘rnini topa olmadi.
Nogironlar va yetimlarning ahvoli avvalgidan ham og‘irlashdi. Òez
orada minglab ishsizlar ham ular safiga kelib qo‘shildi. Ularning bir
qismi manufakturalar va fermerlar yerlariga ishga yollandi. Shu tariqa
yangi jamiyatda yollanib ishlaydigan yana bir qatlam –
ishchilar
paydo bo‘ldi.
Xo‘jalik yuritishning yangi shakli va
yangicha hayot tarzi turli
tabaqa vakillarini bir-biriga yaqinlashtirdi. Endi ular bir-biridan il-
garigidek huquq va majburiyatlari bilan emas, kapitalining bor yoki
yo‘qligi, daromad darajasi bilan farq qilardi.
Kishilar bir-biridan ka-
pitalning mavjudligi va daromad darajasiga qarab farqlanadigan ja-
miyat
sinfiy jamiyat deb ataladi.
Yer-mulkidan, uyi va mehnat qurollaridan mahrum bo‘lgan, o‘z
xohishi bilan kapitalistga ishga yollanuvchi va mehnati uchun ish haqi
oluvchi kishilar
yollanma ishchilar – proletariat sinfiga birlashdi.
Shu tariqa G‘arbiy Yevropada jamiyatning tabaqaviy bo‘linishi
tugatilib, yangi, sinfiy bo‘linish shakllandi va zamonaviy sivilizatsiya-
ning asosiy jihatlari qaror topib bordi.
