171
ziddiyatlar yordamida qiymat yo'nalishlarining o'zgarishini keltirib chiqarishi
mumkin. Ushbu sharoitlarda xodimlar bilan ishlash strategiyasi quyidagi
bosqichlardan iborat – majburlash-ziddiyat-mustahkamlash.
Aslida inqiroz.
Inqiroz holatini rivojlantirishning ushbu bosqichi maqsad va
faoliyatning natijasi o'rtasidagi umumiy kelishmovchilik, vaziyatni baholash
uchun mezonlarning to'liqligi yo'qligi bilan tavsiflanadi. Inqirozni bartaraf etish
istagi kuchli, konservatizmga moyillik (oldingi yo'llar bilan erishib bo'lmaydigan
maqsadga erishish istagi) quyidagi formulada tasvirlangan umidsizlikka olib
kelishi mumkin: "ehtiyojlar-blokirovkalash-shlar". Bunday holda, mazmunli
maqsadga ega bo'lish tashqi to'siqlar yoki o'z imkoniyatlarining cheklovlari bilan
bloklanadi, natijada shlar paydo bo'ladi. Tuyg'ular shaxs tomonidan barqaror
salbiy deb belgilanadi.
Xulq-atvor sohasidagi buzilishlar nuqtai nazaridan, umidsizlik ikki darajada
namoyon bo'lishi mumkin: irodali nazoratni yo'qotish (xatti-harakatlarning
buzilishi) yoki etarli motivatsiya (sabr-toqat va umidni yo'qotish).
Dastlabki ehtiyoj qanchalik kuchli bo'lsa va uni qondirish ehtimoli qanchalik
yaqin bo'lsa, umidsizlik yanada kuchliroq bo'lishi mumkin. Ushbu vaziyatda
shaxsning javobining ikkita asosiy shakli mavjud:
