ANNOTATION
The textbook deals with the problems of making managerial decisions in the conditions
of practical work of the organization. The author analyzes the relationship of the Manager with
the staff, ways of their productive cooperation, methods of resolving conflict situations. special
attention is paid to group dynamics, negotiation processes and decision-making technology. The
book is addressed to students, postgraduates, masters and teachers of educational institutions, all
interested in management problems.
It is addressed to all students of technical education.
Taqrizchilar:
D.O.
Ximmataliev -
Chirchiq Davlat pedagogika instituti
professori, pedagogika fanlari doktori
D.A.
Mustafaeva
– “TIQXMMI”-MTU. “Professional ta’lim
va jismoniy madaniyat” kafedrasi dotsenti (PhD)
D.I. Mukumova, R.X. Fayzullaev, A.A. Jumanov, S.B. Yarova
/ Boshqaruv psixologiyasi /
O‘quv qo‘llanma.
-T.: “TIQXMMI” MTU, 2023. - 232 bet.
____________________________________________________________
©
. “TOSHKENT IRRIGATSIYA VA QISHLOQ XO`JALIGINI
MEXANIZATSIYALASH MUHANDISLARI INSTITUTI”
МILLIY TADQIQOT UNIVERSITETI
(“TIQXMMI” MTU), 2023 y.
5
SO‘Z BOSHI
“ Yangi O‘zbekiston orzusi, bugungi kunlarimizga nisbatan aytganda, hozirga davrning
taqozosi, uning asl qiyofasini, harakatlantiruvchi kuchlari va omillarini belgilaydigan
g‘oyaviy-ma’naviy asos, xalqimizga xos yaratuvchanlik shijoati va keng ko‘lamli
islohotlarimizning yaqqol ifodasidir “
Sh.M.Mirziyoev.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 8 oktyabrdagi
“O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish
konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi PF-5847-son Farmonida : xalqaro
tajribalarga tayangan holda, oliy ta’lim standartlarini joriy etish, jumladan, o‘quv
fan dasturlarida nazariy bilim olishga yo‘naltirilgan ta’limdan amaliy
ko‘nikmalarni rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim tizimiga bosqichma-bosqich
o‘tish; oliy ta’lim mazmunini sifat jihatidan yangi bosqichga ko‘tarish, ijtimoiy
soha va iqtisodiyot tarmoqlarining barqaror rivojlanishiga munosib hissa
qo‘shadigan, mehnat bozorida o‘z o‘rnini topa oladigan yuqori malakali kadrlar
tayyorlash tizimini yo‘lga qo‘yish vazifalari belgilab berildi.
“O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish
konsepsiyasi”da esa individual ta’lim traektoriyalariga asoslangan, talabalarda
kreativ fikrlash, amaliy ko‘nikmalarni rivojlantirishga qaratilgan o‘quv rejalar
ishlab chiqish orqali talabalar qiziqishlari hamda kadrlar buyurtmachilari
ehtiyojlariga muvofiq ta’lim dasturlarini rivojlantirish, ularni tasdiqlash bo‘yicha
oliy ta’lim muassasalariga bosqichma-bosqich akademik mustaqillik berish;
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Oliy Majlisga Murojaatnomasida
“Islohotlar natijasida xalqimiz uchun farovon va munosib turmush sharoitini
yaratib berishimiz kerak. Odamlarimiz etarli daromad topishi uchun eng qulay
biznes va investitsiya muhitini shakllantirib, yangidan-yangi korxonalar va ish
joylarini ko‘paytirishimiz zarur. Bu g‘oyat dolzarb ishlarni o‘zimiz qilmasak, hech
kim bizga chetdan kelib qilib bermaydi. Barchamiz jipslashib, tinimsiz o‘qib-
o‘rgansak, ishimizni mukammal va unumli bajarsak, zamonaviy bilimlarni
egallab, o‘zimizni ayamasdan oldinga intilsak, albatta, hayotimiz va jamiyatimiz
o‘zgaradi”, deb ta’kidlagan
1
.
1
https://nrm.uz/O’ zbekiston_Respublikasi_Prezidenti_Shavkat_Mirzieevning_Оliy_Majlisga_murojaatnomasi
(2020_yil_24_yanvar)
6
O‘z navbatida jahondagi nufuzli xalqaro ekspertlar tomonidan professional
kadrlarni tayyorlashdagi an’anaviy yondashuv etarli samara bermayotgani, shu
munosabat bilan kasbiy va shaxsiy kompetensiyalarni yanada rivojlantirish, bilim
va malakalarni o‘zgaruvchan mehnat bozoridagi talab va ehtiyojlarga muvofiq
darajada rivojlantirish bugungi kun pedagogikasining asosiy vazifasi ekanligi
e’tirof etilmoqda
2
.
Bunda shaxsning individual regulyasiyasi - o‘z-o‘zini tarbiga solishi va
boshqarishining pedagogik-psixologik aspektlarini, ustivor yo‘nalishlarini
determinatsiyalash, inson shaxsiga subyekt, individ sifatida individual boshqaruv
ham muhim ahamiyat kasb etadi
3
.
Oliy ta’lim muassasasi standartlariga muvofiq texnik ta’lim bakalavrlarining
psixologik tayyorgarligi mazmuni va tuzilishiga qo‘yiladigan talablar belgilanadi.
Kurs tarkibida boshqaruv psixologiyasining nazariy asoslari, psixologik va
boshqaruv o‘zaro ta’sirining asosiy yo‘nalishlari, usullari va vositalari, asosiy
psixologik texnologiyalar keltirilgan.
Bo‘lajak menejerlarning kasbiy tayyorgarligida bizning fanimizning
maqsadi va o‘rni uning mazmuni ko‘lami va yaxlit xususiyatini aniqladi. Ushbu
o‘quv qo‘llanmaning asosiy maqsadlaridan biri texnik ta’lim talabalarini
boshqaruv psixologiyasining o‘ziga xos xususiyatlarini ongli ravishda tushunishga
tayyorlashdir. Kursni o‘rganish jarayonida talabalar va magistrantlar psixologik
faoliyatni amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan aniq vakolatlarni shakllantiradilar.
Talabalarda quyidagi kompetensiyalarni hosil qilish:
- Barcha subyektlarning samarali faoliyatga motivatsion tayyorligini aniqlash va
sharoit yaratish qobiliyatiga ega.
O‘quv intizomini o‘zlashtirish natijasida talaba quyidagilarga qodir bo‘lishi kerak:
- shaxs xususiyatlarini o‘rganishning psixologik usullaridan foydalanish
(testlar, qiziqishlariga reaksiyalar);
- etakchilik uslublarini qo‘llash
tashkilotni boshqarishdagi holatlarga;
- guruhdagi shaxslararo munosabatlarni o‘rganish, har birining holatini aniqlash
guruhdagi xodim;
2
Интернет-журнал «Науковедение» ISSN 2223-5167 http ://naukovedenie.ru/ Научной статьи по наукам об
образовании, автор научной работы — Ивонина Анна Ивановна, Чуланова Оксана Леонидовна, Давлетшина
Юлия Маратовна.
3
Н.С. Шадрин Павлодарский государственный педагогический университет, Павлодар, Казахстан.
www.sibran.ru/journals/issue. phpID=174053&ARTICLE_ID=174068.
7
- jamoaning tuzilishi va jamoadagi ijtimoiy-psixologik iqlimni aniqlash;
- muvaffaqiyatli muloqot uchun muhim bo‘lgan suhbatdoshning shaxsiy
fazilatlarini ta’kidlang;
- ish odobi ko‘nikmalarini rivojlantirish;
- nizoli vaziyatda xatti-harakatlar strategiyasini ishlab chiqish, jamoada yuzaga
keladigan nizolarni hal etish.
|
