|
Davlat moliyaviy nazorati sohasida xorijiy mamlakatlarTadqiqot metodologiyasi.
Maqolada davlat
moliyaviy nazorati sohasida xorijiy mamlakatlar taj-
ribasi ko‘rib chiqilgan bo‘lib, tahlilning analiz, sintez
va ilmiy abstraksiya usullari qo‘llanilgan holda ilmiy
natijalar ishlab chiqildi.
Tahlil va natijalar muhokamasi.
Davlat
moliyaviy nazoratining evolyutsiyasi ko‘p jihatdan
mamlakatning siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy sohalari-
da sodir bo‘layotgan o‘zgarishlarga bog‘liq. Davlat
moliyaviy nazorati organlarining ishlash tamoyillari
esa ma’lum bir mamlakatda shakllangan moliyaviy
nazorat modeliga bog‘liq (Matveeva, 2020).
Qonunchilik darajasida ko‘pgina davlatlar
moliyaviy nazorat va boshqaruvning ixtisoslashgan
mustaqil oliy organlarining mavjudligini ta’min-
laydi.
Asosiy vazifasi milliy qonunchilikda belgilan-
gan tartibda davlat moliyasi va davlat mulkini bosh-
qarish ustidan tashqi nazoratni amalga oshirishdan
iborat bo‘lgan davlat organlari oliy moliyaviy nazo-
rat organlari hisoblanadi. Oliy audit organlari fao-
liyatining asosiy tamoyillari turli mamlakatlarda
farq qiladi, lekin odatda quyidagilarni o‘z ichiga
oladi:
1. Mustaqillik: ushbu organlar o‘zlari tekshi-
radigan tashkilotlar va siyosiy aralashuvlardan
mustaqil ravishda faoliyat yuritishi kutiladi. Bu
mustaqillik ularning xulosalari va tavsiyalarining
obyektiv va xolis bo‘lishini ta’minlaydi.
2. Obyektivlik: oliy audit institutlari o‘z tek-
shiruvlarini obyektiv, tarafkashliksiz va xolisona
o‘tkazishlari kerak. Ular o‘z xulosalari va tavsiyala-
rini asosli dalillar va professional mulohazalarga
asoslashlari kerak.
3. Professionallik: oliy audit institutlari o‘zla-
rining auditorlik ishlarida yuqori darajadagi profes-
sional malaka va professional standartlarni saqlab
qolishlari kutilmoqda. Bunga malakali va tajribali
xodimlarga ega bo‘lish, tegishli audit metodologiya-
laridan foydalanish va ularning malaka va bilimla-
rini doimiy ravishda oshirish kiradi.
4. Shaffoflik va hisobdorlik: oliy nazorat
organlari davlat faoliyatida shaffoflik va hisobdor-
likni ta’minlash uchun mas’uldirlar. Ular o‘z faoliya-
tida, jumladan, auditorlik hisobotlarini e’lon qilish
va aholini axborot bilan ta’minlashda shaffof bo‘-
lishlari kerak. Shuningdek, ular davlat organlari
|
| |
