TAVSIYA ETILAYOTGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI

5-MAVZU. KONSULTATIV TA’SIR ETISH TEXNOLOGIYASI 
 
Reja:
1.
Konsultativ ta’sir texnologiyalari N. Obozov hamda R. 
Kochyunans nigohida 
2.
Konsultativ ta’sir etish texnlogiyasida verbal hamda noverbal 
signallarning roli
3.
Konsultatsiya jarayoniga salbiy hamda ijobiy ta’sir ko’rsatuvchi 
omillar 
 
Tayanch tushunchalar: 
Konsultativ ta’sir etish texnologiyasi, 
psixologik tafovut, verbal signal, noverbal signal, plastiklik, sezgirlik, 
mijoz ustanovkasi.
 
1
. Konsultativ ta’sir etish texnologiyasi deganda, psixolog 
konsultant mijoz bilan psixologik maslahat jarayonida ko’zlangan 
maqsadga erishish uchun foydalanadigan usul hamda vositalar 
tushuniladi. Xususan, psixolog N. Obozov ushbu masalaga quyidagicha 
yondashadi. U psixolog konsultant faoliyati samaradorligi uchun 
e’tiborga olishi lozim bo’lgan jihatlarni sanaydi: 
Insonning individual tafovutlariga baho bermasdan aloqa o’rnatish 
bo’lib, u quyidagi ko’nikma va malakalarni o’z ichiga oladi: 
1.
Konsultatsiyaga murojaat qilgan shaxsning emotsional 
holatiga nisbatan aniq yondasha olish (ko’p savol bermaslik); 
2.
Plastiklikka ega bo’lish bunda mijozni noqulay holatga 
soluvchi mavzulardan tez olib chiqib keta olish tushuniladi; 

3.
Psixolog konsultantning emotsional vamin hamda sabr-
toqatli bo’lishi; 
4.
Xulq-atvorning umummadaniy qoidalariga amal qilishi 
(chiroyli gapirish, jargonlardan foydalanmaslik); 
5.
Xulq-atvor doirasida belgilangan vazifalarni boshidan oxiriga 
qadar uzviyligini ta’minlay olish; 
6.
Nizoli vaziyatlarda inson xulq-atvori bilan bog’liq bo’lmagan 
imkoniyatlar haqidagi bilimlarga ega bo’lish. 
N. Obozov singari R. Kochyunans ham quyidagi ta’sir texnologiyasi 
sifatida psixolog konsultatsiya jarayonida insonlar bilan munosabatda 
chuqur qiziqishni namoyon etishi lozim deb hisoblaydi va ular ichiga 
quyidagilarni kiritadi: 
- mijoz xulq-atvori hamda ustanovkasiga nisbatan sezgirlik; 
- emotsional barqarorlik va obyektivlik; 
- shaxsiy tajribaga nisbatan ochiqlik; 
- o’z o’zini anglashning rivojlanganligi.
N.V. Somokina psixolog konsultant faoliyatida uchrashi mumkin 
tipik xatolarga quyidagilarni kiritadi.
1. Konsultatsiya jarayonida psixolog konsultant o’zini 
ko’rsatishga intilishi; 
2. Haddan ortiq tabiiylik yoki sun’iylikka yo’l qo’ymasligi; 
3. Psixologning foydali maslahatlar berishga intilishi; 
4. psixologik konsultatsiya psixologning monologiga aylanib 
qolmasligi;
5. psixolog shaxsiy qiyinchiliklarini mijozga ko’chirishi; 
6. psixolog tomonidan patsientni baholanishi; 

7. psixolog mijozning muammolarini o’z shaxsiy qiyinchilikari 
sifatida kechirishi; 
8. juda uzoq davom etgan konsultatsiya 
9. psixolog mijoz tomonidan manipulyatsiya obyektiga aylanib 
qolishi. 
2
. Psixolog konsultant o’z faoliyatining samaradorligini oshirish 
uchun patsient xabar yetkazuvchi verbal hamda noverbal signallarni ham 
nazardan chetda qoldirmasligi darkor. Quyidagi jadvalda noverbal 
singnallarning umumiy ko’rinishlarini taqdim etamiz.

Download 3,81 Mb.