mahsulot sifati pasayadi. Bundan tashqari b a ’zilari donda nam lik
va issiqlik hosil b o iish in in g m anbai b o iib xizmat qiladi, b a ’zilari
esa ishlab chiqarish m oslam alari, idishlar va boshqalarni ishdan
chiqaradi (kem iruvchilar) shuningdek, b a ’zilari k o ‘pgina yuqumli
kasalliklam i tarqalishi vositasi b o iib xizm at qiladi. B undan tash
qari zararkunandalar turli oziq-ovqat sanoati korxonalarida qayta
ishlangan donga va unga ham katta ziyon yetkazadilar. Statistik
m aiu m o tlarg a k o ‘ra zararkunandalar dunyo b o 'yicha don zahi-
rasining 5% ni y o ’qolishiga olib kelar ekan.
D onlarning zararkunandalar bilan zararlanishi ко ‘pgina om illarga
b o g iiq . M asalan don va don m ahsulotlam ing sifatli saqlanishi ge-
ografik m intaqaga, o ‘sim likni yetishtirish agrotexnikasiga, y ig ‘ib-
terib olish uslubi va sharoitiga, shuningdek saqlash usuli, sha-
roitiga, saqlanadigan m ahsulot m iqdoriga saqlanish m uddatiga,
zararkunandalarga qarshi kurashish choralariga va boshqalarga
b o g iiq .
Respublikam izda ham boshqa к о ‘pgina m am lakatlar singari
har yili zararkunandalarga qarshi kurashish uchun k o ‘plab moddiy
xarajatlar sarflanadi. Faqatgina donning holatini m untazam nazorat
qilib borish, don zahiralari inshootlarining takom illashtirish,
zararkunandalar tushishining oldini oluvchi ham da ularga qarshi
keskin kurash chora-tadbirlarini q o ila s h orqaligina m ustahkam
him oyani tashkil etish m umkin.
Dunyo am aliyotida hasharotlam ing bir necha yuzlab turi,
kanalam ing esa o ‘nlab turi m a ’lum. 0 ‘zbekiston sharoitida bulam ing
bir qism igina uchraydi. Q uyida ulam ing k o ‘payishi va rivojlanishi,
don uyum lariga keltiradigan zararlari ham da ularga atrof-m uhit
sharoitining ta ’siri tavsiflanadi.
