23
kuylandi. Rangtasvir asarlari,
asosan vazalarda bajarilib, unda ko’proq Tasos
Polignot faoliyatini kuzatish mumkin. Rassom o’z asarlarini frontal
kompozisiyalarda bajardi. Greklarning amazonkaliklar bilan bo’lgan
jangini esa
"Marafon yonidagi jang" nomli kompozisiyasida ifoda etdi. Rassom bajargan
suratlar o’zining chiroyi va ixcham kompozisiyali tuzilishi bilan ajralib
turadi.Tasvirlar oq-qora, qizil, sariq bo’yoqlarda o’ta
nafis holatlarni keltirib
chiqaradi va tomoshabinlarda nozik hissiyotlar hosil qiladi.
SO’NGGI
KLASSIKA
(e. a. V asr oxiri IV asr)
E. a. 5-asrning oxirlariga kelib, quldorlik tuzumi erkin mehnatni bo'g’ib
qo’yishi, yer-mulk uchun olib borilgan janglar, polislar
davlatini inqirozga
uchrashiga olib kelgan. Makedoniya hukmronligi kabi sabablar hamda Aleksandr
Makedonskiyning Sharq davlatlari ustidan qilgan g’alabalariga chek qo’ydi. Mana
shunday mag'lubiyat grek polislarini endilikda falsafa bilan shug’ullanishga olib
keldi va bu esa o’z navbatida san’atda erkin inson g’oyalarni yo’qqa chiqardi,
qarama-qarshi ziddiyatlarini yuzaga keltirdi.
ME’MORCHILIK
So’nggi klassika davrida me’morchilik
notekis rivojlanib, e. a. IVasrning
uchinchi choragidagi iqtisodiy inqiroz uning rivojini deyarli to’xtatib qo’ydi. Er.
av. IVasrda esa qurilishlar to’liq order uslubida olib borildi. Ibodatxonalar qurilishi
bilan birgalikda teatrlar qurish keng kolamda rivojlandi. Inshootlar usti ochiq
tarzda qurila boshlandi.
Qurilgan teatrlar hozirgi o’yingohlar tartibida bo’lib,
ular uchun tepaliklar
yoki tog’ darasi kabi qulay joylar tanlangan va atrofdagi tog’ toshlari yo’nib olinib,
ulardan o’tirgichlar tayyorlangan. Xuddi shunday teatrlardan biri Epidavr bo’lib,
24
uning aylana shaklidagi o’tirg’ich kurslari 52 qatorni tashkil etgan. Pastda o’rtada
tayyorlangan maydonchadagi shohsupada xor va sozandalar o’z chiqishlarini ijro
etganlar. Bunday tanlov yani tog’ darasida qo’shiqlar ijrosi, yanada jarangdor
(akustika) ohang taratgan.
