|
Elektrolitlarning suyuqlanmalarning elektrolizi
|
| bet | 2/5 | | Sana | 18.12.2023 | | Hajmi | 454,84 Kb. | | #122234 |
Bog'liq 12.Elektroliz qonunlari .Faradey tenglamalari 1195417, 01 merged, 1. Ta’lim tizimini modernizatsiyalash Novatsiya va innovatsiyala-fayllar.org, 181-202 (2), MatematikaElektrolitlarning suyuqlanmalarning elektrolizi.
Agar yuqori temperaturada moddani qizdirsak modda suyuqlanadi. Moddalar suyuqlanganda ham elektr to’kini o’tkazadi. Demak, suyuqlanmada ionlar mavjud shu ionlar to’kni o’tkazadi va suyuqlanmalarning elektrolizi sodir bo’ladi. suyuqlanmalarning elektrolizi oson sodir bo’ladi, lekin moddalarni suyuq holatga keltirish uchun katta miqdorda issiqlik kerak bo’ladi. suyuqlanmaning elektrolizi elektrod materiallariga va ionlarning tabiatiga bog’liq emas.
Agar suyuqlanmada xar hil elektrodlar ionlarning aralashmasi bo’lsa, u holda ularning elektrod potensiallari (E) bilan anoiqlanadi.
anodda anionlar (E0) ortib borishi tartibida oksidlanadilar ya’ni anodda birinchi bo’lib elektrod potensiali eng kichik bo’lgan anion oksidlanadi. Masalan; E(Cl)=-1.395 V, E(J)=-0.536 V, birinchi bo’lib xlir ioni, keyin esa yod ioni oksidlanadi.
katodda kationlar elektrod potensiallarini E0 kamayib borishi tartibida qaytariladilar ya’ni katodda birinchi bo’lib elektrod potensiali eng katta bo’lgan kation qaytariladi. Masalan; E(Ag+=Ag)=0.79 V, E(Cu+2=Cu)=0.34 V, birinchi bo’lib kumush ioni , keyin esa mis ioni qaytariladi.
Elektrolitlar eritmasining elektrolizi.
Suyuqlanmalarnign elektroliziga nisbatan eritmalarning elektrolizi murakkab jarayon. Bunga sabab suv malekulasining ishtirok etishi hamda elektrod materialiga, ionlar tabiatiga, elektroliz sharoitiga (temperaturaga, eritma konsentratsiyasi, pH – muhitga, to’k kuchi) ga bog’liq bo’ladi. Bular orasida anod materialining qanday materialdan tayyorlanganiga bog’liq bo’ladi.
Ajralib chiqadigan moddalrni aniqlashda quyidagi qoidalarga amal qilinadi.
Katoddagi jarayonlar /metallning kuchlanishlar qatoriga bog’liq.
Birinchi navbatda kuchlanishlar qatoridagi H2 dan o’ngda joylahsgan kam aktiv metallar kationlari qatnashadi.
O’rtacha aktivlikdagi metallarning kationlari, kuchlanishlar qatorida Al va H2 oralig’ida turadiganlar suv malekulasi bilan birgalikda qaytariladilar va katodda bir vaqtning o’zida ham metall ham vodorod chiqadi.
1. 2.
Aktiv metallarning kationlari Li dan Al gacha (Al ham kiradi) suvli eritmalarining elektrolizida metall kationlari qaytarilmay uning o’rniga H2O malekulalari qaytariladi.
Kislotalarning eritmalari elektrolizida katodda H+ ionlari qaytariladi. H atomlari tezlik bilan birlashib H2 hosil qiladi.
Agar eritmada har xil kation bo’lsa, ularning E qiymati kamayishi tartibida qaytariladi.
Dastlab kam aktiv metallarning kationlari qaytariladi. Keyin o’rtacha aktivlikdagi metallarning kationlari suv malekulalari bilan birgalikda qaytariladi. Eng ohiri suv malekulalari qaytariladi (kislotali muhitda H+).
|
| |
