• Transformator magnit o‘tkazgichi
  • Transformator chulg‘amlari
    		•

    o‘zgartkich transformatorlari




    Download 7,5 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet70/148
    Sana13.01.2024
    Hajmi7,5 Mb.
    #136300
    1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   148
    Bog'liq
    ELEKTROTEHNIKA VA ELEKTRONIKA oquv qollanma

    o‘zgartkich transformatorlari
    (O’T) deyiladi. Quvvati bir necha Volt-Amperdan bir 
    necha yuz mega Volt-Ampergacha (MVA) bo‘lgan o‘zgartkich transformatorlari sanoat korxonalarining 
    elektr uskunalarida qo‘llaniladi. 
    Elektrotermik o’choqlarda (o’choq transformatorlari), elektr payvandlash, elektr transporti 
    uskunalari, elektron sxemalar, tok va kuchlanish o‘lchagichlari sxemalarida maxsus transformatorlar 
    qo‘llaniladi. 
    Transformator magnit o‘tkazgichi - magnit o‘tkazgich deb magnit zanjirni hosil qiluvchi 
    elektrotexnik po‘lat tunukachalar majmuasiga aytiladi. Magnit o‘tkazgichlarning turlariga qarab 
    transformatorlar ustunli va qobiqli (bronevoe) transformatorlarga aytiladi. Ustunli magnit 
    o‘tkazgichlarda transformatorlarda transformatorning chulg‘amlari magnit o‘zaklarga o‘rnatiladilar. 
    Bunday magnit o‘zaklar deyarli hamma o‘rta va yirik quvvatli transformatorlarda qo‘llaniladi. 
    Qobiqli magnit o‘tkazgichlarda chulg‘amlar o‘zaklar bilan qisman o‘ralgan bo‘ladi. Bunday 
    transformatorlar kichik quvvatli sxemalarda ishlatiladi. Magnit o‘zak qalinligi 0,35 yoki 0,5 mm bo‘lgan 
    maxsus elektrotexnik po‘lat tunukachalardan yig‘iladi. Hozirgi zamon transformatorlari asosan ikki xil 
    transformator po‘latlaridan: issiq jo‘valangan (goryachekatanaya) va sovuq jo‘valangan (xolodnokatanaya) 
    po‘latlardan yasaladi. 
    Transformator chulg‘amlari - transfomatorlarning chulg‘amlari bir qancha talablarni qoniqtirishi 
    shart. Bulardan asosiylari quyidagilar: 
    chulg‘am uchun ishlatiladigan misning kamyobligini hisobga olib, uning ishlab 
    chiqarilishidagi xarajatlari minimal va transformatorning ishlash jarayonidagi foydali ish koeffitsienti 
    mumkin qadar maksimal bo‘lishi lozim;
    chulg‘amning issiqlik ajratish jarayoni standart talablarini qondirishi shart, agar chulg‘am 
    harorati bu shartdan oshsa, transformatorning xizmat muddati keskin qisqaradi; 
    transformatorning bexosdan qisqa tutashuvidan hosil bo‘ladigan elektrodinamik 
    kuchlarning(zarbalarning) chulg‘amga ta’siri ayanchli bo‘lmasligi lozim; 
    kuchlanishning bexosdan oshib ketishiga chulg‘amning elektrik va mexanik bardoshlik 
    qobiliyati mavjud bo‘lishi shart. 

    126 
    Yuqori kuchlanishli (yu.k.) va quyi kuchlanishli (q.k.) chulg‘amlarning bir-biriga nisbatan 
    joylashishiga ko‘ra chulg‘amlar ikki turga bo‘linadi:
    a) kontsentrik
    b) almashinuvchi chulg‘am. 
    O’zgaruvchan magnit oqim chulg’amlarda EYuK hosil qiladi 
    (10.1) 
    Transformatsiya koeffitsiyenti 
    (10.2)
    Transformatorning ishlashi ikki yoki, umumiy holda, bir necha bir-biriga nisbatan qo‘zg‘almas 
    konturlarning elektromagnit ta’siri hodisasiga asoslangan. 10.3-rasmda bir fazali ikki chulg‘amli 
    transformatorning prinsipial sxemasi keltirilgan. Agar birlamchi chulg‘amga (

    Download 7,5 Mb.
    1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   148




    Download 7,5 Mb.
    Pdf ko'rish