|
“elektrotexnika va elektronika” faniga kirish mavzusi taqdimoti
|
| bet | 2/4 | | Sana | 01.10.2024 | | Hajmi | 209,52 Kb. | | #273093 |
Bog'liq 1- Ma\'ruza Elektr zaryadi ta`sir eta oladigan fazo elektr maydoni deyiladi. Zaryadlangan har bir jism atrofida mahsus elektr maydoni bo`ladi. Elektr maydonining ma`lum nuqtasidagi zaryadni bu maydon ta`siridan tashqariga chiqarish uchun maydondagi kuchlar ish bajarishi lozim, ana shu ishni ifodalovchi kattalik shu nuqtaning potentsiali deyiladi. Tashqi kuchlar ta`sirida zaryadlangan zarrachalarni tartibli harakatiga elektr toki deyiladi. Uzunligi 1 m, yo`g’onligi 1mm bo`lgan o`tkazgichning o`zidan 1 A miqdordagi elektr toki o`tganda zaryadlangan zarrachalarni harakatiga ko`rsatadigan ta`sir kuchi shu o`tkazgichni qarshiligi deyiladi.
Elektrotexnika
Diod – yarimo`tkazgichli materiallardan tayyorlangan bo`lib elektr tokini bir tomonga o`tkazadi.
Tranzistor–yarimo`tkazgich materiallardan tayyorlanib, baza, emitter, kollektor kabi uchta chiqishga ega bo`ladi.
Tiristor – diodni singari ishlaydi undan farqi, uning boshqariladigan elektrodini borligi hisoblanadi.
Integral mikrosxemalar–deb elektron apparaturaning signallarini o`zgartirish va ular ga ishlov berish vazifasini bajaradigan mahsus usulda elektrik briktirilgan kristallardan ibo rat jajji uzellarga aytiladi.
Yarimo’tkazgich asboblar
Yarimo’tkazgichli datchiklarning turlari
yorug’lik datchiklari
Harorat datchiklari
Magnit datchiklar
Tenzodatchiklar
Gaz datchiklari va boshqalar
Yorug’lik va harorat datchiklarini parametrlari
Qo‘llanish sohasi
|
Parametrlarning sezgirlik darajasi
| | | | | |
Chegaraviy elektr maydon bo‘yicha
|
Chegaraviy chastota
|
Tebranish amplitudasi
|
Tebranish chastotasi
|
Termodatchik
|
– (2÷5)
V/sm·K
|
(2÷4)·102
Gs/K
|
(2÷5)·10-6
A/K
|
(2÷4)·102 Gs/K
|
Fotodatchik
|
– (4÷6)
V/sm·lk
|
(3÷5)·102 Gs/lk
|
(3÷5)·10-6
A/lk
|
(3÷5)
Gs/lk
|
Tenzodatchik
|
– (3÷5)·10-8
V/sm·Pa
|
(2÷5)·10-8 Gs/Pa
|
(2÷5)·10-10
A/Pa
|
(1÷3)·10-5 Gs/Pa
|
Magnitodatchik
|
– (2÷5)·10-3
V/sm·Er
|
(5÷6)·10-3 Gs/Er
|
(5÷7)·10-11 A/Er
|
(3÷5)·10-2 Gs/Er
|
Mexanik ishlov berish plastina sirtining yuqori darajada tekis bo‘lishini taminlaydi, lekin har doim sirtda ma’lum darajada buzilgan qatlamni hosil qiladi. Buzilgan qatlamsiz tekis sirtni kimyoviy ishlov berish yordamida hosil qilish mumkin.
Kimyoviy ishlov berish jarayonini kremniy kristalli misolida ko‘rib chiqamiz. Kimyoviy ishlov berish jarayonini kremniy kristallini kimyoviy, elektrokimyoviy, plazma kimyoviy va termo kimyoviy yo‘l bilan yemirish asosida amalga oshirish mumkin.
|
| |
