113
Kuchli tomonlari
Kuchsiz tomonlari
Ichki omillar
Imkoniyatlari
Tazyiqlar
Tashqi omillar
5.10-rasm. SWOT tahlil matritsasi
SWOT tahlil natijasida kompaniyaning kelgusidagi faoliyati yo‗nalishlari
xulosasini chiqarish mumkin.
Marketing rejasi asosiy hujjat bo‗lib, kim, nima va qaerda hamda qaysi yo‗l
bilan aniq vazifani bajarish shart degan savollarga javoblarni ifodalaydi.
Taktik rejalashtirish
yaqin muddatga assortiment, savdo, narx, reklama,
moliya, kadrlar va boshqalar bo‗yicha korxona siyosatini belgilaydi.
mahsulot assortimentini rejalashtirish - bo‗lajak iste‘molchilar guruhini va
ular talabini
aniqlash, mahsulotni texnik ko‗rsatkichlarini va iste‘mol qiymatlarini
muvofiqlashtirish, uning raqobatbardoshligini baholash, upakovka (o‗ram)ni
rivojlantirish, tovar turlarini yangilash va boshqalarni o‗z ichiga oladi;
tovar harakati yo‗nalishlarini va sotishni rejalashtirish - tovarlar oqimi
yo‗llarini, qancha
zahiraga ehtiyoj borligini, transport orqali tashish, qayta
upakovka(o‗ram) qilish, tovar aylanma va sotishdan keyingi xizmat qilish kabilarni
aniqlashdan iborat;
reklama va sotishni rag‗batlantirishni rejalashtirish
- reklama vositalarini
tanlash, sotuvchilarni va xaridorlarni rag‗batlantirish usullarini aniqlash, raqiblarga
ta‘sir ko‗rsatish yo‗llarini baholash demakdir;
moliyaviy ko‗rsatkichlarni rejalashtirish - shu jumladan,
marketing
xarajatlarini aniqlash, bahoni belgilash (talab, xarajatlar, raqobatchilar, marketing
tadbirlaridan olinadigan daromadga asoslanib)ni tashkil etadi;
kadrlar bilan ta‘minlashning rejasi - rahbariyat va mutaxassislarni joy-
joyiga qo‗yish, kadrlar tayyorlash va malakasini oshirish, maslahatchilarni yollash,
boshqa korxonalar tajribasini o‗rganishni o‗z ichiga oladi;
114
Marketing nazorati uch xil shaklda olib boriladi: strategik,
yillik va
rentabellikni tekshirib borishdan iborat. Strategik nazorat - ma‘lum davr
mobaynida korxona marketing faoliyatini har tomonlama taftish qilib, uning
bozordagi haqiqiy holatiga mos kelish-kelmasligini aniqlashdir.
Yillik
rejani nazoratda sotish hajmi, bozordagi ulushi, iste‘molchilarning
tovarlarga bo‗lgan munosabati va boshqalar tahlil qilinadi. Korxonaning foyda va
zararlari balansi orqali va foydaning xarajatlariga solishtirish yo‗li bilan uning
rentabelligini nazorat qilinadi.
