|
Rekombinant DNK olishning uchta usuli mavjud:
- konnektor usuli;
4 mavzu Rekombinant DNK texnologiyasiBog'liq biotex
Rekombinant DNK olishning uchta usuli mavjud:
- konnektor usuli;
4 mavzu Rekombinant DNK texnologiyasi
24
- restriktaza-ligaza;
- linker molekulalaridan foydalanish usuli.
Konnektor usulida - rekombinatsiyada ishtirok etuvchi DNK bo‘lagining 3' uchiga
dezoksinukleotidil-transferaza fermenti yordamida ma’lum uzunlikdagi oligo (dA) - segmenti
ulanadi. Ikkinchi uchiga esa oligo (dT) - segmenti ulanadi. Bu DNK bo‘laklari aralashtirilganda
dA va dT segmentlarning vodorod bog‘lari asosida komplementar birikishi tufayli xalqasimon
DNK strukturasi hosil bo‘ladi. Hosil bo‘lgan DNK dagi bir zanjirli bo‘sh joylar DNK-polimeraza
I fermenti yordamida to‘ldiriladi.
Restriktaza-ligaza usuli - rekombinant DNK olishning eng sodda va oson usuli hisoblanadi.
Bu usulda DNK molekulasi va vektor plazmida «yopishqoq»uchlar hosil qiluvchi restriktaza bilan
qirqiladi va aralashtirilgan holda ma’lum sharoitda reassotsiatsiya qilinadi. Komplementarlik
xususiyatiga ko‘ra DNK molekulalari o‘zaro vodorod bog‘lari yordamida birikib xalqasimon
struktura hosil qiladi va DNK zanjirining birikmagan joylari DNK-ligaza fermenti yordamida
ulanadi.
Linker molekulalaridan foydalanish usulida - DNK molekulasiga va vektor plazmidaga T4
fag DNK-ligaza fermenti yordamida maxsus nukleotid ketma-ketligiga ega bo‘lgan linker
molekula ulanadi. Olingan ikki turdagi DNK molekulasi restriktaza fermenti yordamida qirqilib,
aralashtirilgan holda qaytadan assotsiatsiya qilinadi. DNK va vektor plazmida molekulalarining
birikmagan joylari DNK-ligaza fermenti yordamida ulanadi. SHu yo‘sinda rekombinant DNK
molekulasi
hosil
bo‘ladi.
4
|
| |
