Global muammolar mohiyati va uni bartaraf etish yo’llari

Download 269.52 Kb.
bet	9/20
Sana	12.06.2023
Hajmi	269.52 Kb.
	#72286

Bog'liq
Global muammolar falsafasi globallashuv tushunchasi
Modellarni tuzishning asosiy tamoyillari, Matematik va axborotli modellashtirish, Termiz davlat universiteti fizika-matematika fakulteti informati (1), zamonaviy-elektr-o-lchov-asboblari-va-ularning-ishlash-prinsiplari, 2-амалиёт., А. С. Саакян -- Exercises in Modern English Gra..., Axborot tizimlari (3-kurs majmua)-2022, Axborot tizimlari (3-kurs majmua)-2022 Panjiyev Fazliddin, Сиртқи қўлланма, 4-Mavzu. Tarmoq xavfsizligi standartlari (O‘Z DST ISO,IES 27033), Oraliq nazorat Korporativ madaniyat, ariza (2), саволлар, 8-sinf geografiyaTAVSIYA

3. Global muammolar mohiyati va uni bartaraf etish yo’llari. 1. Globalistika tushunchasi. Globalistika - bu gumanitar fanlar inqirozini engib o’tishga intiladigan xalqaro aloqalar va jahon siyosati sohasidagi bilimlarning maxsus transformatsiyalangan shakli bo’lib, u zamonaviy dunyoda sodir bo’layotgan jarayonlar ta’sirida tadqiqot sub’ektlarining ko’pincha to’sqinliksiz ixtisoslashuvi va o’zgarishiga bo’linishi bilan ifodalanadi. Globalistika globallashuv jarayonlarining mohiyatini, tendentsiyalari va sabablarini, boshqa global jarayonlar va muammolarni ochib beradi, bu jarayonlarning inson va biosfera uchun ijobiy va salbiy oqibatlarini bartaraf etish yo’llarini izlaydi. Globalistikaning shakllanishini 4 bosqichga bo’lish mumkin: 1. 1960-yillarning oxiri - 70-yillarning boshlari. Bu bosqich individual global muammolarni o’rganishga bag’ishlangan va ularni ajralmas tizimga birlashtirmagan davri hisoblanadi. 2. 1970-yillarning ikkinchi yarmi. Eng muhim nazariy yo’nalishlarni shakllantirish va tadqiqot ob’ekti doirasini aniqlashga qaratilganligi bilan ajralib turadi.. 3. 1980-yillar. Amaliy harakatlarga urinish bo’lib,u "global miqyosda o’ylang, mahalliy darajada harakat qiling" tamoyiliga asoslanadi. 4. 1980 yillarning burilishi - 1990 yillar. Xavfsizlikni ta’minlash muammolari ayniqsa keskinlashmoqda va siyosiy globallashuv rivojlanmoqda. Davrning muhim bosqichi BMTning Atrof-muhit va taraqqiyot bo’yicha konferensiyasi (1992) bo’lib, unda barqaror rivojlanish konsepetsiyasi ilgari surildi. 20-asrning oxiridan boshlab global tadqiqotlarda aniq tendentsiya mavjud bo’lib, unga ko’ra olimlar, tadqiqotchilar va siyosatchilarning e’tiborlari alohida global muammolardan globallashuv jarayonlariga va turli mamlakatlar va xalqlarning o’zaro bog’liqligining o’sib borishiga o’tishni boshladi. Xalqaro terrorizm, sayyoramizning alohida mintaqalarining ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishidagi farqlar va yangi dunyo tartibini o’rnatish masalalari ham birinchi o’ringa chiqdi. Buning sababi shundaki, ba’zi global muammolarni tushunish va ularni engib o’tish tajribasi umuman qoniqarli emas, shuningdek ularning paydo bo’lishining asosiy sabablarini va ularning taktikasi kuchayib borayotganini aniqlash istagi edi. Global tadqiqotlar spektri tobora ko’proq tabiatshunoslik tadqiqotlaridan, ijtimoiy muammolarga va insonning global jarayonlardagi rolini aniqlashga o’ta boshladi. 1990-yillarning ikkinchi yarmida jahon hamjamiyati asosan sotsialistik tizim qulashi natijasida yuzaga kelgan tub o’zgarishlardan qutildi va yangi vaziyatni tushuna boshladi. Aynan o’sha paytda globallashuv jarayonlarini faol anglashi tufayli o’ziga xos "ikkinchi shamol" ga ega bo’lgan global tadqiqotlarga qiziqishning "ikkinchi to’lqini" paydo bo’ldi. XX1 asrning dastlabki ikki o’n yilliklari globallashuv jarayonlariga jiddiy e’tibor belgisi ostida o’tdi, bu esa global tadqiqotlarning asosiy mavzusiga aylandi Download 269.52 Kb.

Download 269.52 Kb.