Harakatni tashkil etishning maqsad va vazifalari tayanch so’zlar va iboralar

13 
1.3. XAVFSIZ HARAKATNI TASHKIL ETISHDA SHAHAR KO’CHA-
YO’L TARMOQLARINING O’RNI 
Tayanch so’zlar va iboralar: ko’cha-yo’l tarmoqlari; magistral ko’challar; 
tarmoq zichligi; yonilg’i sarfi; vaqt yo’qotish: chiqindi gazlar; transport 
shovqini;tor va berk ko’cha. 
Mamlakatimizdagi iqtisodiy tarmoqni rivojlantirishda yo’l sohasining roli 
katta bo’lib, u ishlab chiqarish sohasi va iqtisodiy mustaqillikni mustahkamlash va 
O’zbekiston Respublikasi jahon hamjamiyatiga faol qarab borishi maqsadida uni 
yuqori 
darajadagi 
avtomagistrallar 
bilan 
ta’minlash, 
transport 
kommunikastiyalarini a’lo darajada rivojlantirishni talab etadi, bu esa birinchi 
navbatda avtomobil yo’llarini va shahar ko’cha-yo’l tarmoqlarini ustuvor tarzda 
rivojlantirib borishni talab etadi.
O’zbekistonning jahon bozoriga chiqishi uchun transport yo’laklarini 
shakllantirish bo’yicha markaziy tadbirlar o’tkazilmoqda hamda Respublika va 
chet el yaqin-uzoq mamlakatlari avtomobil yo’llari integrastiyasi va hamkorlik 
bo’yicha qator ishlar amalga oshirilmoqda. Bularga quyidagi Prezident va Vazirlar 
Mahkamasining qarorlarini misol qilib ko’rsatish mumkin: 
– Prezidentning 2018 yil 27 noyabr 4035-sonli «Avtomobil yo’llarini qurish 
va ulardan foydalanish sohasida ishlarni tashkil etishning ilg’or xorijiy uslublarini 
joriy etish chora-tadbirlari to’g’risida»gi;
– O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2018 yil 19 may
VM-377-sonli «O’zbekiston Respublikasi yo’l xavfsizligini ta’minlash tizimini 
yanada takomllashtirish chora-tadbirlari to’g’risida” gi; 
Shunindek 2 fevral 2021 yili O’zbekiston, Afg’aniston va Pokiston oliy 
darajadagi uchrashuvida “Mozori Sharif-Qobil-Peshavor” 573km lik temir yo’l 
qurilishi loyihasiga kelishildi. Bu kelishu natijasida bizni mamlakatimizdan dengiz 
portlariga borish 15-16 kunga qisqarishi kutilmoqda. Kelishilgan loyihani amalga 
oshirish uchun O’zbekiston Rkspublikasining janubiy viloyatlardagi umum 

14 
foydalanuvdagi avtomobil yo’l tarmoqlari hamda Termez, Qarshi, Denov va 
boshqa 
shaharlani 
yo’l-ko’cha 
tarmoqlarini 
transport-ekspulatastion 
ko’rsatkichlarini oshirish talab etiladi. 
O’zbekiston Respublikasi etarli darajada zich avtomobil yo’llar tarmog’iga 
ega. 2019 yil 1 yanvar holatiga ko’ra respublikamizdagi yo’llarning umumiy 
uzunligi 184000 km, shu jumladan, umumfoydalanuvdagi avtomobil yo’llari 
42695 km ni tashkil etadi. Respublika bo’yicha umumiy avtomobil yo’l 
tatmog’inig zichligi 41.0/100 km.kvadratni tashkil etadi. 
Quyida Toshkent va Namangan shaharlarining ko’cha-yo’l tarmoqlarini 
xavsiz harakatlanishga ta’siri to’g’risida to’htalamiz. 
O’zekiston respublikasida 2013 yil statistik ma’lumotlariga ko’ra jami 
shaharlar soni 119 tani tashkil etadi.Shaharlar aholi yashash soniga nisbatan 
quydagi turlarga bo’linadi (1.1-jadval). 

Download 0,53 Mb.