Oriental Renaissance: Innovative,
educational, natural and social sciences
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7
(E)ISSN:2181-1784
www.oriens.uz
3(11), November, 2023
boshlash, to‘ldirish. 1. Ayrim qismlarning, elementlarning bog‘liqlik holatini, ularni
qo‘shib birlashtirishni ifodalovchi tushuncha. 2. Fanlarning yaqinlashishi va o‘zaro
bog‘lanish jarayoni. 3. Ikki va undan ortiq davlatlarning iqtsodiyotini o‘zaro
muvofiqlashtirish va birlashtirish», «Integral (lot.
integer - bir butun, buzilmagan,
qayta tiklangan) - mat. Oliy matematikada cheksiz kichik sonlar yig‘indisi sifatida
qaraladigan butun miqdor. Integrallash - mat. berilgan funksiyaning,
matematik
ifodaning integralini topish, aniqlash»[8, 557].
O‘zbekiston milliy ensiklopediyasida qayd etilishicha, «Integral [lot, integer-
butun] - matematik analiz (tahlil) ning asosiy tushunchalaridan biri. Integrallash-
matematikada aniqmas integralni izlash amali. Integratsiya (lot.
Integration - tiklash,
to‘ldirish, integer-butun so‘zidan), fanlarning yaqinlashishi va o‘zaro aloqa jarayoni,
differensiasiya bilan birga kechadi»[9, 55].
«Macmillan English Dictionary for Advanced Learners» lug‘atida esa
quyidagicha izohni uchratish mumkin: Integral (integral) - 1. To‘liq bo‘lishi uchun
biror bir qismni yaxlitlash; Integratsiyalash (Integrate) - 2.
Ikki yoki undan oshiq
narsalarni to‘liq tizim yoki bo‘lak bo‘lishi uchun birlashtirish. Integratsiya
(Integration)-narsalarni, odamlarni yoki turli xil fikrlarni bitta qilib jamlash, jamlab
olmoq[5, 1692].
MUHOKAMA VA NATIJALAR
“Pedagogik
integratsiya”
termini-tushunchasi,
olimlarning
fikricha,
integratsiyaning muayyan ko‘rinishlarini tushuntirish,
prognozlash va ularni
pedagogika predmetliligi doirasida uning vazifalariga muvofiq tarzda boshqarishni
nazarda tutadi. V.S.Bezrukova bu qoidani tasdiqlab, uni ilmiy integratsiyaning
pedagogik nazariya va amaliyot doirasida amalga
oshiriladigan turi sifatida
ta’riflaydi[5, 25].
Fanda "integratsiya" tushunchasi XVIII asrdayoq G.Spenser tomonidan
qo‘llanilishiga qaramay, unga davr taqozosiga ko‘ra, yaqin paytlargacha yetarli
ahamiyat berilgan emas.
Ilmiylik nuqtai nazaridan olib qaraganda, integratsiyaning
asosini olamning
yaxlitligi va uni tashkil etuvchi qism (element)larning o‘zaro aloqadorligi,
munosabatlari tashkil etadi. Taniqli rus psixologi G.S. Kostyukning fikricha:
"Tabaqalanish differensiatsiya — ruhiy jarayonlar va holat (xususiyat)larni
ko‘payishiga olib kelsa, integratsiya — tartibga keltirish,
subordinatsiya va uning
natijalarini ma’lum ketma-ketlikda joylashtirishga olib keladi. Integratsiyalash yo‘li
bilan yangi psixologik jarayon, yangi faoliyat tuzilmasi hosil bo‘ladi. Bu yangi
tuzilma ilgari alohida-alohida bo‘lgan elementlardan sintezlash yo‘li bilan hosil
qilinadi[1, 17].
