16-mavzu: Fazoviy sirt va yopilmalarni loyihalash. Ikki yo‘naltiruvchi ob’yektni chiziqlar bilan tutashtirib sirt yasash
Reja:
Fazoviy sirt va yopilmalarni loyihalash.
Ikki yo‘naltiruvchi ob’yektni chiziqlar bilan tutashtirib sirt yasash
Tayanch so`z va iboralar: Sirtlarni chizish, рисование, поверхности, rulesurf, ob’yekt, kesma, poliliniya, splayn, aylana, ellips, nuqta, tekislik, fazo, chiziq, sirt, tutashtiruvchi chiziq, tabsurf, revsurf, yoy,halqa, to‘rtburchak, ko‘pburchak, splaynlar aylanuvchi
Sirtlarni chizish uchun Рисование menyusining Поверхности bo‘limidan yoki Поверхности nomli jihozlar panelidan foydalaniladi (49-rasm).
turli usul bilan fazoviy sirtlar yasash
tekis
sirtlar
standart fazoviy sirtlar
49-rasm
r ulesurf (П-соединения). Ikki ob’yektni to‘g‘ri chiziqlar bilan tutashtirib sirt yasaydi (50-rasm). Yo‘naltiruvchi ob’yektlar sifatida tekislikda yoki fazoda joylashgan kesma, poliliniya, splayn, aylana, ellips, nuqta bo‘lishi mumkin. Yo‘naltiruvchilardan biri yopiq konturli bo‘lsa ikkinchisi ham yopiq bo‘lishi kerak. Ya’ni yoy bilan aylanani chiziqlar bilan tutashtirib sirt yasab bo‘lmaydi.
yo’naltiruvchilar
yo’naltiruvchilar
sirt yasovchi chiziqlar
1
2
2
1
nuqta ko’rsatish
natija
nuqta ko’rsatish
natija
50-rasm
Yopiq bo‘lmagan yo‘naltiruvchi ob’yektlarni ko‘rsatishda nuqtani yo‘naltiruvchining qaysi qismidan qo‘rsatish rol o‘ynaydi. Ya’ni ko‘rsatilgan nuqtalardan boshlab sirt yasovchi chiziqlar chizilib sirt yasaladi (51-rasm). Yopiq konturli ob’ktlar uchun nuqtani ob’yektning qaysi qismida qo‘rsatish rol o‘ynamaydi.
1
2
1
2
nuqtani bir tomondan ko’rsatish
natija
nuqtani qarama-qarshi ko’rsatish
natija
51-rasm
Tutashtiruvchi chiziqlar zichligi (soni) sirt yasash oldidan SURFTAB1 buyrug‘i bilan tanlanishi kerak.
Nazorat uchun savollar va topshiriqlar
Mavzuga doir chizmalar chizish
Adabiyotlar:
M.Aripov, A.Haydarov : Informatika asoslari.
A.Sattorov : Informatika va axborot texnologiyalari.
T.X.Xolmatov, N.I.Tayloqov, U.A.Nazarov: Informatika va hisoblash texnikasi
Qulnazarov B.B. Ibragimov X.M. Chizmachilik va kompyuter grafikasi asoslari (o‘quv qo‘llanma). Samarqand, 2006 y. - 256 bet.
Ibragimov X.M. Kompyuter grafikasi asoslari (ma’ruzalar matni). Samarqand, 2008 y. -105 bet.
17-Mavzu: Siljitish orqali sirt yasash. Aylantirish usuli bilan sirt yasash
Reja:
Siljitish orqali sirt yasash.
Aylantirish usuli bilan sirt yasash
Tayanch so`z va iboralar:
T absurf (П-сдвиг). Aniqlovchi chiziq ustida yo‘naluvchi vektorni siljitish orqali sirt yasaladi. Aniqlovchi sfatida kesma, yoy, aylana, ellips, poliliniya, 3M poliliniya va splayn ishtirok etishi mumkin. Yo‘naluvchi vektor esa kesma bo‘lishi kerak.
Sirt yasovchi chiziqlar
Sirt
yasovchi
1
2
2
yo’nalti
ruvchi
1
2
1
yo’nalti
ruvchi
nuqta ko’rsatish
natija
nuqta ko’rsatish
natija
52-rasm
r evsurf (П-вращ). O‘q atrofida boshqa bir ob’yektni aylantirish orqali sirt yasaladi (53-rasm). Kesma, aylana, yoy, poliliniya, halqa, to‘rtburchak, ko‘pburchak, splaynlar aylanuvchi ob’yekt bo‘la oladi.
Buyruqning muloqati quyidagicha:
Команда: _revsurf
Текущая плотность каркаса: SURFTAB1=20 SURFTAB2=6 – to‘r zichligi vertikal bo‘yicha 20 va gorizont bo‘yicha 6 ga tengligi bildirilayapdi
Выберите объект для вращения: - aylanuvchi ob’yektni belgilang (1- nuqta)
Выберите объект, определяющий ось вращения: - aylanish o‘qini belgilang (2- nuqta)
Начальный угол <0>: - aylanish boshlanadigan burchak qiymati 0 taklif qilinmoqda. Bashqa qiymat kiritish mumkin.
Центральный угол (+=против чс, -=по чс) <360>: - aylanish burchagi 360 gradus, ya’ni to‘la aylanish taklif qilinmoqda. (Soat strelkasiga teskari aylanish musbat).
simmetriya o’qi
aylanuvchi poliliniya
simmetriya o’qi
aylanuvchi poliliniya
53-rasm
2
obyektlarni ko’rsatish
1
simmetriya o’qi
aylanuvchi poliliniya
natija
Nazorat uchun savollar va topshiriqlar
Ikki yo‘naltiruvchi ob’yektni chiziqlar bilan
tutashtirib sirt yasash. .
Aylantirish usuli bilan sirt yasash.
Siljitish orqali sirt yasash.
Siljitish orqali sirt yasash
Adabiyotlar:
M.Aripov, A.Haydarov : Informatika asoslari.
A.Sattorov : Informatika va axborot texnologiyalari.
T.X.Xolmatov, N.I.Tayloqov, U.A.Nazarov: Informatika va hisoblash texnikasi
Qulnazarov B.B. Ibragimov X.M. Chizmachilik va kompyuter grafikasi asoslari (o‘quv qo‘llanma). Samarqand, 2006 y. - 256 bet.
Ibragimov X.M. Kompyuter grafikasi asoslari (ma’ruzalar matni). Samarqand, 2008 y. -105 bet.
|
