I. X. Siddikov A. A. Abdumalikov

95 
13.
1:00 
PM 
1,248 
kWh 
14.
2:00 
PM 
1,269 
kWh 
15.
3:00 
PM 
1,571 
kWh 
16.
4:00 
PM 
0,465 
kWh 
17.
5:00 
PM 
0,453 
kWh 
18.
6:00 
PM 
0,445 
kWh 
19.
7:00 
PM 
0,434 
kWh 
20.
8:00 
PM 
0,222 
kWh 
21.
9:00 
PM 
0,005 
kWh 
22.
10:00 
PM 
0 kWh 
23.
11:00 
PM 
0 kWh 
24.
00:00 
AM 
0 kWh 
Jizzax viloyatida aloqa xizmatlarini taminlashda “O‘zbektelekom” 
AK Jizzax filiali yillar davomida faoliyat yuritib kelmoqda. Ushbu 
dissertatsiya ishining amaliy tadqiqini ushbu korxonaning eng zarur va 
shart bo‘lgan aloqa qurilmalarini uzluksiz energiya bilan taminlaydigan 
bo‘limdarda va xududiy signal uzatish qurilmalari va korxonaga tegishli 
xududiy antennalarida qo‘llanildi. Yuqorida keltirilgan jadvalda yil 
davomida stansiyani qayta tiklanuvchan elektr energiya bilan 
taminlashdagi xisoblar to‘g‘risida malumotlar keltirib o‘tilgan va ularni 
asoslovchi oy, kun va yil kesimida grafiklarga asoslangan malumotlar 
keltirib o‘tilgan.(4.11, 4.12, 4,13-rasmlar) 

96 
4.11-rasm. “O‘zbektelekom” AK Jizzax filiali oylar kesimida energiya 
ta’minoti to‘g‘risida malumotlar. 
4.12-rasm. “O‘zbektelekom” AK Jizzax filiali yil davomidagi energiya 
ta’minoti to‘g‘risida malumotlar. 
4.13-rasm. “O‘zbektelekom” AK Jizzax filiali kun davomidagi energiya 
ta’minoti to‘g‘risida malumotlar. 

97 
“UMS” MCHJ Jizzax viloyati energiya ta’minoti tizimi korxona 
obektalrini uzluksiz elektr energiya bilan ta’minlashda quyosh energiya 
ta’minoti manbalari asosida olingan natijalar. 
4.3-jadval. 
“UMS” MCHJ Jizzax filiali energiya ta’minoti manbaidan olingan 
natijalar. 
Kun kesimida 
Oy kesimida 
Yillar kesimida 
№
vaqti quvvati 
№
Oy quvvati 
№
 
Yil
quvvati 
1.
1:00 
AM 
0 kWh 
1.
Yanva
r 
150 kWh 
1.
2021 yil 1214,823 
kWh 
2.
2:00 
AM 
0 kWh 
2.
Fevral 148,14 
kWh 
2.
2022 yil 269,32 
kWh 
3.
3:00 
AM 
0 kWh 
3.
Mart 102,65 
kWh 
3.
2023 yil 
0 kWh 
4.
4:00 
AM 
0 kWh 
4.
Aprel 
114,6 kWh 
4.
2024 yil 
0 kWh 
5.
5:00 
AM 
0 kWh 
5.
May 
64,85 kWh 
5.
2025 yil 
0 kWh 
6.
6:00 
AM 
0,022 
kWh 
6.
Iyun 33,756 
kWh 
6.
2026 yil 
0 kWh 
7.
7:00 
AM 
0,202 
kWh 
7.
Iyul 180,258 
kWh 
8.
8:00 
AM 
0,358 
kWh 
8.
Avgust 124,285 
kWh 
9.
9:00 
AM 
0,495 
kWh 
9.
Sentab
r 
35,85 kWh 
10.
10:00 
AM 
1,028 
kWh 
10.
Oktabr 116,184 
kWh 
11.
11:00 
AM 
2,417 
kWh 
11.
Noyab
r 
157,322 
kWh 
12.
12:00 
PM 
2,154 
kWh 
12.
Dekab
r 
64,448 
kWh 
13.
1:00 
PM 
2,248 
kWh 
14.
2:00 
PM 
2,269 
kWh 
15.
3:00 
1,571 

98 
PM 
kWh 
16.
4:00 
PM 
0,465 
kWh 
17.
5:00 
PM 
0,453 
kWh 
18.
6:00 
PM 
0,445 
kWh 
19.
7:00 
PM 
0,434 
kWh 
20.
8:00 
PM 
0,222 
kWh 
21.
9:00 
PM 
0,005 
kWh 
22.
10:00 
PM 
0 kWh 
23.
11:00 
PM 
0 kWh 
24.
00:00 
AM 
0 kWh 
4.14-rasm.
“UMS” MCHJ Jizzax viloyati filiali oylar kesimida energiya 
ta’minoti to‘g‘risida malumotlar. 

99 
4.15-rasm.
“UMS” MCHJ Jizzax viloyati filiali kun davomidagi 
energiya ta’minoti to‘g‘risida malumotlar. 
4.16-rasm.
“UMS” MCHJ Jizzax viloyati filiali yillar davomidagi 
energiya ta’minoti to‘g‘risida malumotlar. 
Energiya ta’minoti monitoringi jarayonida signal o‘zgartirish 
elementlarini tavsiflari tadqiqoti dasturiy majmuasi uzluksiz ravishda 
energiya istemoli va energiya ta’minoti qurilmalarini ish xolatini 
baxolab boradi. 
Yaratilgan va ishlab chiqilgan algoritmlar, usullar, dasturiy 
ta’minot hamda monitoring tizimini takomillashtirish, amaliyotga 
qo‘llashdan energiya va resurslarni tejashdagi iqtisodiy samara yiliga 
3% foizni tashkil etishi kutilmoqda. 

100 
XULOSA 
 
«Infokommunikatsiya obyektlarining energiya ta’minotini 
masofadan monitoring algoritmlari va apparat-dasturlariy majmualari» 
mavzusidagi monografiya bo‘yicha olib borilgan tadqiqotlar natijasida 
quyidagi xulosalar taqdim etiladi:
1.
Infokommunikatsiya obyektlari energiya ta’minoti tizimlarida 
energiya ishlab chiqarish va iste’moli jarayonlarining monitoringini 
asosiy vazifasi sifatida iste’molchilarga yetarli quvvat ishlab 
chiqarilishini, energiya va quvvat ta’minotini uzluksizligi va sifat 
ko‘rsatkichlarini ta’minlash ko‘rsatkichlari ekanligi aniqlandi. 
2.
Monitoring jarayonini uchun ishlab chiqilgan signallar 
o‘zgartirish apparati va uning elementlarining tuzilishlari ko‘p fazali 
birlamchi kuchlanishlar va toklarni ikkilamchi kuchlanish ko‘rinishidagi 
signalga aniq va tezkorlik o‘zgartirishga bo‘lgan asosiy talablarni 
qoniqtirishi aniqlandi.
3.
Infokommunikatsiya obyektlari energiya ta’minotida 
energiya iste’moli ko‘rsatkichlarini tadqiq etish va baholashning Cloud 
Computing modeli, tadqiqot algoritmi, ular asosida ishlab chiqilgan 
http://pwcontrol.herokuapp.com dasturiy majmuasi manbalarini 
ulanishni meyoriy elektr kattaliklarni ta’minlash nuqtai nazaridan elektr 
sxemalarini tanlash, nazorat va boshqarish hamda raqamlashtirish asosiy 
chastota davriga mos 14 razryadli kodning 256 tanlovi hisobida amalga 
oshirildi va bu tadbirlar elektr energiya ta’minotidan samarador 
foydalanishni ko‘rsatkichlarini yaxshilash hamda ularni tezkor 
monitoring qilish imkoni mavjud ekanligi isbotlandi. 
4.
Yaratilgan energiya ta’minoti manbalarining apparat-dasturiy 
majmuasining modullari malumotlar bazasining “Mohiyat – aloqa” va 
IDEF1x modellari orasidagi lozim bo‘lgan mantiqiy munosabatlar va 
ketma ketliklarni ta’minlay olishi isbotlandi. 
5.
Energiya ta’minoti manbalarini masofadan monitoringi 
modelini qo‘llash obektlarda energiya ta’minoti manbalariga texnik 
xizmat ko‘rsatish vaqtini 8-11% ga qisqartirish imkoni ta’minlandi. 
6.
Yaratilgan apparat-dasturiy majmuaning dinamik tavsiflari 
apparatning geometrik o‘lchamlar asosida belgilanib, energiya ta’minoti 
manbalarining birlamchi toklari iste’molchiga berilgan muddatdan to 
ikkilamchi kuchlanish o‘zining turg‘un holatiga 0,12-0,16 sek. vaqt 
oralig‘ida erishilishi va bu kattalikni ruhsat etilgan 0,2 sek. qiymatdan 
kichik ekanligi majmuaning yuqori tezlikga egaligi bo‘lishi asoslandi. 

101 

Download 2,33 Mb.