Intranet asosan kliyent-server arxitekturasidan
foydalanadi Ular odatda bir nechta serverga murojaat
qiladi Veb serverga intranetning veb sahifalari
joylanadi, elektron pochta serveri esa elektron pochta
ma’lumotlariga javob beradi Boshqa bir server esa
foydalanuvchilar akkauntlari va ularning tarmoqdan
foydalanish harakatlariga javobgar
Hozir koʻplab tashkilotlar intranetdan foydalanmoqda
Masalan, maktablar oʻquvchilarga oʻqitish va oʻrganish
manbalarini taqdim etish uchun virtual taʼlim
muhitidan (VLE) foydalanadi Virtual ta’lim muhiti ham
intranetning bir shakli
VPN tarmoqning
afzalliklari
VPN tarmoqning
kamchiliklari
VPN tarmoq internetda
uzatiladigan maʼlumot
uchun yuqori darajadagi
xavfsizlikni taʼminlaydi
VPN tarmoq faoliyati
tashkilot nazoratidan
chetda boʻlishi mumkin
Bu ishlatilayotgan
tashqi resurslarga
bogʻliq
VPN tarmoqlar tashqi
manbalardir VPN
tarmoqdan foydalanadigan
tashkilotlar tarmoqqa
kirishni istagan
foydalanuvchilar uchun
ajratilgan tarmoq deb
nomlanuvchi xavfsiz, alohida
ajratilgan ulanish xizmatlarini
xarid qilmaydi va shu orqali
mablagʻni tejab qoladi
VPN tarmoqni sozlash
va faoliyatni taʼminlash
uchun maʼlum
darajadagi texnik
malaka talab etiladi
Bunday malakaga ega
xodimlarga sar anadigan
xarajatlarni VPN
tarmoqni ishga tushirish
paytida hisobga olish
zarur
Tashqi manbalarning
faoliyatini taʼminlashga
oid xarajatlarni boshqalar
qoplaydi
Tarmoq virtual shaklda
boʻlgani sababli qoʻshimcha
kliyentlarni kiritish koʻp
xarajat talab qilmaydi
6.05-jadval. N tarmoqdan foydalanishning afzallik
va kamchiliklari.
Baʼzan tashkilotlar tashqaridagi foydalanuvchilarga
intranetdagi maʼlumotlarga kirish ruxsatini taqdim
etishga qaror qiladi
Bu ishni ekstranet tarmogʻi orqali amalga oshirsa
boʻladi Ekstranet tashqi foydalanuvchilarga
resurslardan foydalanish imkoniyatini berish
uchun ochilgan intranetdir Ekstranet tashqi
foydalanuvchilarning undagi maʼlumotlarga xavfsiz
kirishini taʼminlash uchun VPN tarmoqlarni ishlatadi
Ekstranet orqali odatda faqat maʼlum turdagi
maʼlumotlarga kirish mumkin Masalan
•
maktablardagi VLE ota-onalarga bolalarining
baholari, davomat va hisobotlar bilan tanishish
imkonini beradi
•
jarroh-shifokor mahalliy shifoxona ekstraneti orqali
bemorlarni qabulga yozadi
•
kompaniyalar kliyentlarga yetkazib berilayotgan
mahsulotlarni kuzatishga oid maʼlumotlarni taqdim
etadi
Ekstranetdan odatda tashkilot veb sayti orqali
foydalaniladi Foydalanuvchi ekstranetga u
tasdiqlangan tashqi foydalanuvchi ekanini bildiruvchi
elektron pochta manzili va parol orqali kiradi
