-bob: Tarmoqlardan foydalanish




Download 14,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet115/510
Sana20.05.2024
Hajmi14,88 Mb.
#245028
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   510
Bog'liq
10-11-sinf Informatika va AT @E BAZA ISHREJA

6-bob: Tarmoqlardan foydalanish
85
M
M M
 
Agar internet boʻlmaganida hayotingiz 
qanday boʻlardi? Nimalar boshqacha boʻlishi 
mumkin edi? aziyat ya shiroq yoki yomonroq 
boʻlarmidi?
ICT_STB_G10-11_c06_p078-094_NT_R5_2023.indd 85
31.10.2023 9:53:44


Internetdan foydalanishning ijobiy jihatlari
Internetdan foydalanishning salbiy jihatlari
Axborot Deyarli har qanday mavzu boʻyicha katta 
qamrovdagi axborotdan foydalanish imkoniyati
Notoʻgʻri axborot Istalgan kishi internetda axborot joylashi 
mumkin Demak, mavjud axborotlarning ayrimlari noaniq, 
eskirgan, toʻliq emas yoki shunchaki notoʻgʻri boʻladi
Global auditoriya Internet jahon miqyosida 
tarqalgan, shu bois mualli ar global auditoriyaga 
ega
Nomaqbul axloq Internetdagi jiddiy muammolardan biri
anonim munosabatlarga kirishish imkonidir Foydalanuvchi 
aslida kim bilan muloqot qilayotganini aniq bilmaydi, bu 
esa kibertahqirlash, tahdid qilish, oʻgʻrilik va shafqatsiz 
munosabatda boʻlish maqsadida soxta shaxsiyatlarni 
oʻylab topish imkonini yaratadi
Axborotni tezkorlik bilan uzatish Foydalanuvchilar 
xabarlarni dunyo boʻylab tezkor uzata oladi
angiliklar saytlari va ijtimoiy tarmoqlardagi postlar 
auditoriya tomonidan tezda koʻrib chiqiladi
akerlik Ayrim foydalanuvchilar internet orqali boshqa 
foydalanuvchilarning kompyuterlariga kirishga harakat 
qilishi mumkin Bu koʻpincha shaxsiy maʼlumotlarni 
oʻgʻirlash yoki veb saytlarni buzishga urinishda qoʻllanadi
izmatlardan tezkor foydalanish imkoniyati
Foydalanuvchilar internet banking, shifokor qabuliga 
yozilish, hisoblarni toʻlash hamda transport va dam 
olish uchun chiptalarni bron qilish kabi xizmatlardan 
tezkor foydalanish imkoniyatiga ega
Viruslar Tashkilotlar yoki alohida shaxslar oʻz 
kompyuterlarini himoyalashi zarur Virus roziliksiz yoki 
xabardor qilmagan holda kompyuterga oʻrnatilgan zararli 
dasturiy taʼminotdir Virusni oʻchirib tashlash murakkab ish 
sanaladi
alqaro elektron tijorat Foydalanuvchilar internet 
doʻkonlardan va butun dunyodagi mahsulotlardan 
sutkasiga 24 soat davomida foydalanish imkoniga 
ega Kompaniyalar isteʼmolchilarga milliy va xalqaro 
miqyosda mahsulotlarini sota oladi
Phishing va pharming yordamida shaxsiy maʼlumotlarni 
oʻgʻirlash Phishing tashkilot nomi koʻrsatilgan soxta elektron 
xabarlardan foydalanadi Bunday xabarlar foydalanuvchini 
soxta veb saytga oʻtishga undaydi Veb sayt shaxsiy 
maʼlumotlarni kiritishni soʻraydi va ulardan jinoiy faoliyat 
maqsadida foydalaniladi Pharming ham shunga oʻxshash 
tarzda ishlaydi Foydalanuvchi taniqli veb saytga kirishga 
uringanida, boshqa xuddi shu koʻrinishdagi soxta veb saytga 
yoʻnaltiriladi
Jismoniy va yuridik shaxslar uchun shaxsiy maʼlumotlarni 
oʻgʻirlash juda qimmatga tushadi
Oʻyin-kulgi Dasturiy taʼminot, musiqa, film va 
kitoblar kabi mahsulotlarni xarid qilish va tezda 
yuklab olish mumkin Foydalanuvchilar onlayn 
oʻyinlar oʻynashi yoki internet orqali bir nechta 
foydalanuvchi birgalikda oʻynaydigan oʻyinlarda 
qatnashish imkoniyatiga ega
Nomaʼqul material Internetdagi erkin muhit grafik zoʻravonlik, 
terrorizm targʻiboti, qiynoqlar hamda jismoniy va maʼnaviy 
zoʻravonlik kabi nomaʼqul kontentning mavjudligini anglatadi
Ijtimoiy tarmoqlar istalgan kishiga doʻsti, hamkasbi, 
mashhurlar va yangiliklardagi kishilarni ommaviy haqorat 
qilishga imkon beradi
Bepul taʼlim Kishilarga yangi malaka va bilimlarni 
oʻrganishga yordam berish uchun koʻplab bepul 
onlayn oʻquv kurslari va taʼlim manbalari mavjud
Spam Muloqotning soddaligi istalgan kishi zararli elektron 
xabarlarni qabul qilishi va millionlab foydalanuvchilarga 
yuborishi mumkinligini anglatadi Taxminlarga koʻra, 
2014-yilda yuborilgan xabarlarning 69 foizi spam boʻlgan
Ijtimoiy tarmoqlar Internet xizmatlari oilalar
doʻstlar, tashkilotlar va korxonalarga doimiy aloqa 
qilish, almashish va ijtimoiy tadbirlarda ishtirok 
etish imkonini beradi
Internetga mukkasidan ketish Ayrim kishilar virtual muhitni 
reallikdan farqlashga qiynaladi Boshqalar esa ommaviy 
onlayn rolli oʻyinlarni (MMORPG) ma unkorroq va qulayroq 
deb hisoblaydi Bunday muhitda ular oʻzini xavfsizroq 
va baxtliroq his qiladi Bu ijtimoiy yakkalanish va oʻziga 
ishonmaslikka olib kelishi mumkin
Soʻnggi xabarlar Internetdagi xabarlarni ular 
joylanishi bilan oʻqish imkoniyati paydo boʻladi

Download 14,88 Mb.
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   510




Download 14,88 Mb.
Pdf ko'rish