43
strukturasini xarakterlaydi. 1
2
sm yuzaga to„g„ri keluvchi chuqur-
chalar soniga qarab kristallda dislokatsiyalar zichligini aniqlanadi.
Kristall sirtini qatlamma - qatlam yemirish
natijasida har safar
yemirilish shakllari rasmga olinadi va bir - biri bilan solishtiriladi.
Agar dislokatsiya chiziqli nuqson hosil qilib, kristall ichiga
chuqurroq kirib ketgan bo„lsa, yemirilish
figuralari yana aynan
o„sha joyda paydo bo„lishi kerak.
Yemirilish shakllariga qarab kristallda dislokatsiyalarning
harakatlanishini kuzatish mumkin. Buning uchun kristall sirti
yemiriladi va undagi yemirilish shakllari topiladi. Keyin kristallga
mexanik kuchlanish beriladi. Natijada dislokatsiya o„z
joyidan
siljiydi. Ikkinchi marta yana oldingi tayyorlangan erituvchi bilan
kristallning oldingi qirrasi yemiriladi. Endi uning sirtida
yemirilish chuqurchalari bo„lganligi
sababli kristallning boshqa
sohalariga qaraganda yemirilish tezlashadi. Ammo bu yerda
oldingidek dislokatsiyaning chiqish yo„li bo„lmaganligi sababli
yemirilish chuqurchasi chuqurroq bo„lmasdan
faqat eniga
kengayadi. Bundan tashqari shu joyda chuqurroq yangi chuqurcha
paydo bo„ladi, bu chuqurcha dislokatsiyaning chiqish yo„lining
boshlanishi bo„lib hisoblanadi. Shunday qilib, yemirishni davom
etkazib dislokatsiyaning kristall sirtiga chiqish yo„lini,
uning
qayerda bo„lganligini va qayerga o„tganligini aniqlash mumkin.
